یادی از حسین ابراهیمی (الوند)

به گزارش کودک پرس ، ۱۱ سال است که حسین ابراهیمی (الوند) – مترجم ادبیات کودک و نوجوان – (۳ مهرماه سال ۱۳۸۶) از دنیا رفته است. او بیش از ۱۰۰ کتاب از جمله تعدادی از بهترین‌های ادبی دنیا را برای کودکان و نوجوانان ایرانی از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است.

می‌خواست مترجم حرفه‌ای بشود و شد

رضی هیرمندی – مترجم ادبیات کودک و نوجوان – در گفت‌وگو با ایسنا درباره شخصیت حرفه‌ای و شخصیت فردی زنده‌یاد حسین ابراهیمی (الوند)  می‌گوید: آقای حسین ابراهیمی با اسم مستعار «الوند» را شخصیتی چندگانه می‌بینم و می‌خواهم در مورد آقای ابراهیمی به دو جنبه از شخصیت او اشاره می‌کنم. اولین مسئله، شخصیت حرفه‌ای حسین‌ ابراهیمی الوند در جایگاه یک مترجم  است؛ او  از معدود کسانی بود که جایگاه والای ادبیات کودک را تشخیص داده بود و با افتخار می‌خواست مترجم حرفه‌ای بشود و به این خواست خود هم رسید. ابتدا شغل شریف معلمی را انتخاب کرده بود و بعد با مأموریتی که از وزارت ارشاد زمان آقای احمد مسجدجامعی گرفته بود  کار سر و سامان دادن به مسئله ترجمه ادبیات  کودک و نوجوان را عهده‌دار شد  و  کار ترجمه را به عنوان حرفه خود انتخاب کرد. ابراهیمی در کار ترجمه شخصیت موفقی بود. تا جایی که او را می‌شناسم می‌توانم بگویم تا زمانی که در حیات بود با وجود این‌که به بیماری سرطان مبتلا شده بود ترجمه‌های خوبی ارائه داد.

ایجاد سقفی برای مترجمان

او با اشاره به این‌که ابراهیمی الوند یکی از بنیانگذاران خانه ترجمه بود، خاطرنشان می‌کند: از مهم‌ترین کارهای ابراهیمی  ایجاد سقفی برای مترجمان بود که زیر آن سقف جمع شوند، با  مسائل و مشکلات‌  یکدیگر  آشنا شوند،  از دانش هم  استفاده کنند و تجربیات خود را با یکدیگر رد و بدل کنند. ایجاد خانه ترجمه یکی از کارهای باارزش دوران زمامداری اصلاح‌طلبان بود که متأسفانه  بنیانش  در زمان آن “دولت مستعجل”  از بین رفت. درواقع زحمت‌های الوند از بین رفت. اکنون که حسین‌ رفته  به شدت جای خالی خانه ترجمه را احساس می‌کنیم. در همین دوران  الوند دست به کار جمعی زد در حالی که  کار جمعی بین مترجمان کم‌سابقه بود.  او عده‌ای از مترجمان بنام را گردآورد  و کتاب «شناخت ادبیات کودکان: گونه‌ها و کاربردها از روزن چشم کودک» را که درسنامه ارزشمندی برای دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد ادبیات کودک دانشگاه‌های ماست،  به سامان رساند.

الوند نمونه خوب یک انسان فرهنگی بود

 هیرمندی  همچنین درباره شخصیت فردی ابراهیمی الوند اظهار می‌کند:  او یکی از اسوه‌ها و نمونه‌های خوب یک انسان فرهنگی بود.  در مدتی که با مترجمان سر و کار داشت، رفتارش به گونه‌ای بود که هیچ تبعیضی بین دوستان جوان و باتجربه و بین کسانی که از قبل دوستی دور و درازی با آن‌ها داشت و کسانی که زیر سقف خانه ترجمه با آن‌ها آشنا شده بود، قائل نمی‌شد. همان‌طور که به من و محبوبه نجف‌خانی می‌گفت کتاب‌های‌تان را سفارش بدهید تا با ارز دولتی وارد کنم، برای مترجم جوانی که من معرفی می‌کردم و نمی‌توانست کتابی تهیه کند،  این کار را می‌کرد، یعنی رفتار برابری با همه داشت؛ از این‌ نظر شخصیتی پاک و منزه و با مهر و عاطفه بود که دوستی با او برای همه ما غنیمت بود.

***

حسین ابراهیمی (الوند) دانش‌آموخته رشته زبان و ادبیات انگلیسی و ادبیات فارسی دانشگاه تهران بود.  از ویژگی‌های ترجمه‌های او شیوایی، خوش‌خوانی و امانتداری به متن اصلی است. الوند از جمله مترجم‌هایی بود که سعی کرد قانون کپی‌رایت را اعمال کند.

ابراهیمی الوند اگرچه ترجمه برای ادبیات کودک و نوجوان را در سال ۵۵ آغاز کرد، اما به دلیل مشاغل کاری به عنوان دبیر در آموزش و پرورش و مسئول گروه زبان در یکی از دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی، تا سال ۶۹ مجال انتشار اثری را در این حوزه پیدا نکرد.

نخستین ترجمه او با عنوان «طوطی اصفهان» در سال ۶۹ توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد که یک سال بعد به عنوان کتاب سال سوره نوجوان انتخاب شد. ابراهیمی به خاطر ترجمه رمان «آخرین گودال» در سال ۱۳۸۰ برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی شد. همچنین در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ میلادی، دیپلم افتخار مؤسسه بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) را به خاطر ترجمه کتاب‌های «زمستان جنگ» و «آخرین گودال» از آن خود کرد. پلاک طلای شورای کتاب کودک (برای کلیه آثار)، لوح زرین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تندیس مداد پرنده کانون، تندیس ماه زرین انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و… از جمله جایزه‌هایی است که به ترجمه‌های او اعطا شده است.

الوند تا پایان عمر بیش از ۱۰۰ اثر برای کودکان و نوجوانان ترجمه کرد که از میان آن‌ها می‌توان به «افسانه‌های مردم دنیا»، «۲۰۸ حکایت از ازوپ»، «رؤیای بابک»، «شاهزاده شیر و راز گل سرخ»، «گمشده شهرزاد»، «سه‌گانه چرخ گردون»، «ایلیاد و ادیسه هومر» و «آتش دزد» اشاره کرد.

او ضمن همراهی در پایه‌گذاری «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان»، بنیان‌گذار «خانه ترجمه» برای کودک و نوجوان بود؛ خانه‌ای که هدفش خریداری آثار داستانی برگزیده کودک و نوجوان دنیا و کارهای پژوهشی، نظری و کاربردی ادبیات کودک و در دسترس قرار دادن آن‌ها برای مترجمان بود و سبب ترجمه کتاب‌های بسیاری در این حوزه شد.

منبع: ایسنا