باشگاهی برای پرورش نسل کتابخوان

به گزارش کودک پرس ، بیشتر ما از کودکی «یارمهربان» را به خاطر سپرده ایم اما انس با این دوست دیرینه را در قالب شعار در مضمون همان شعر جا گذاشته ایم و بهره چندانی از دنیای خیال انگیز و لذت بخش کتاب نبرده ایم.

حال گاه و بیگاه ایده های مختلفی برای گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه به گوش می رسد که یکی از آنها طرحی موسوم به «باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان» است؛ طرحی که برگزاری آن به صورت رقابتی تحت عنوان ‘جام’ در سراسر کشور در دستور کار قرار دارد.

در مرحله نخست جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان، مربیان، معلمان و مروجان کتابخوانی که در این طرح «تسهیل گر» نامیده می شوند، برای تشکیل باشگاه های کتابخوانی با حضور در کارگاه هایی آموزش می بینند.
این تسهیل گران با شرکت حداقل 12 کودک یا نوجوان یک باشگاه کتابخوانی در کتابخانه ها و مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مدارس، مساجد، مراکز بهزیستی، مجتمع های مسکونی، کانون های فرهنگی وهنری، سراهای محلات فرهنگسراها، پایگاه های مقاومت بسیج و دیگر مراکز تجمع کودکان و نوجوانان در شهرها و روستاها تشکیل می دهند.

مدرس کارگاه «باشگاه کتابخوانی» و داور نشان ‘لاک پشت پرنده’ در حوزه کتاب درباره ساز و کار این طرح گفت: باشگاه های کتابخوانی باید در سایت /bookpromotion.ir/ ثبت شود تا اعضای آن امکان بهره مندی از تخفیف کتاب را از طریق کتابفروشی های شهرستان پیدا کنند.
«شکوه حاجی نصرالله» با تاکید بر اینکه این باشگاه ها کتاب ها را بر اساس فهرست کتاب های برگزیده و مشمول تخفیف تهیه می کند، اضافه کرد: باشگاه ها کتابخانه های کوچک را تاسیس یا تقویت کرده و پس از مطالعه گروهی کتاب ها، درباره آنها گفت و گو می کنند.
وی ادامه داد: اعضای باشگاه در نهایت کتاب برتر را از نگاه خود انتخاب می کنند و سپس در نامه هایی به نویسندگان کتاب های برتر نظر خود را درباره آن کتاب ها می نویسند و آنها را در قالب فیلم های کوتاه موبایلی به دیگران معرفی می کنند.

داور نشان ‘لاک پشت پرنده’ ادامه داد: سپس کتاب های برگزیده باشگاه ها در مرحله شهرستانی با حضور نمایندگان آنان دوباره داوری شده و کتاب یا کتاب های برگزیده از نظر کودکان و نوجوانان شهر انتخاب می شود.
«حاجی نصرالله» افزود: داوران دبیرخانه نیز فیلم ها و نامه ها را انتخاب می کنند و در مراسم پایانی از برگزیدگان تقدیر به عمل می آید و جایزه بچه های شهر به نویسنده برگزیده اهدا می شود.
این محقق ادبیات حوزه کودک درباره اهمیت مطالعه در عرف جامعه، گفت: کتاب به عنوان کالای اساسی هنوز در سبد خانوارها قرار نگرفته و ضرورت وجود آن در جامعه نهادینه نشده است.
وی بیان کرد: این باشگاه ها برای درک ضرورت کتابخوانی در سطح جامعه، ایجاد محیطی برای ارائه نظرها توسط کودکان و پرورش نسل متفکر تلاش می کند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر دنیای مجازی رقیب جدی کتاب های کاغذی برای نسل کم سن و سال است، اضافه کرد: برای تداوم تاثیرگذاری حضور کتاب در متن جامعه باید به روش های جذاب کتابخوانی روی بیاوریم.
«حاجی نصرالله» با تاکید بر اینکه روش های جذاب در حوزه کتابخوانی در جامعه مستندسازی نشده است، ادامه داد: یکی از مراحل کابردی جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان، مستندسازی روش های مطالعه و معرفی کتاب های مناسب است.

وی با اشاره به اینکه کتابخوانان در سراسر کشور طرح های خلاقانه ای برای انس با کتاب اجرا می کنند، گفت: پخت غذا با تصاویر شخصیت های داستان ها و تزیین غذا به شکل کتاب در جشنواره های محلی، تبدیل کتاب به نمایش و استفاده از آیینه برای مطالعه قسمتی از کتاب کودکان از جمله این روش ها محسوب می شود.
وی با اشاره به اینکه این باشگاه ها با این تفکر که استفاده از نصیحت مستقیم در نهادینه کردن مولفه های فرهنگی سازنده نیست، تاکید کرد: مطالعه کتاب های داستان به این دلیل که مبتنی بر ارائه آموزه های غیرمستقیم است به تسهیل گران حوزه کتاب پیشنهاد می شود.
وی افزود: داستان خوانی فرصت زیستن در دنیای حکایت ها را برای کودکان فراهم کرده و موجب همذات پنداری آنان با شخصیت های قصه ها می شود.

داور نشان ‘لاک پشت پرنده’ اضافه کرد: داستان خوانی راه های خوب زیستن را به کتابخوانان آموزش داده و ذهن کودکان را به رابطه های علت معلولی عادت می دهد و ذهن آنان را نظام مند می کند.
«حاجی نصرالله» پیشنهاد کرد تا مادران از همان اوایل برای نوزادان خود کتاب بخوانند تا با سرعت بیشتر و مهارت بهتری به ادای کلمات و ابراز نظرهای خود بپردازند.
پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان نیز با اشاره به اینکه نگاه دوقطبی بین لذت و آموزش در جامعه وجود دارد، گفت: لذت آموزش باید به کودکان و نوجوانان هدیه شود و در نتیجه تجربه این لذت، تحول مطلوبی در زمینه ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه به وجود بیاید.

«فرزانه آقاپور» با اشاره به اینکه لذت بردن یک فرآیند اکتسابی است و شیوه های آموختن لذت بخش باید به کودکان آموزش داده شود، افزود: این باشگاه ها در تلاش برای شکل دادن ذهنیت کودکان نیست بلکه اعضای باشگاه ها در سایه گفت و گو برپایه مطالعه با حس کردن لذت مطالعه، عادت های رفتاری سازنده ای را تجربه می کنند.
وی اضافه کرد: همذات پنداری کودکان و نوجوانان با قهرمان های داستان ها روحیه همدلی را در باشگاه ها و به دنبال آن در خانواده ها افزایش می دهد.

معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی نیز گفت: هدف از ایجاد باشگاه های کتابخوانی ترویج فرهنگ مطالعه و گسترش آن از طریق تسهیل گران در سمن ها، کتابخانه ها و نهادهای مختلف است تا بدین ترتیب فرهنگ کتابخوانی را در بین کودکان و نوجوان تسری دهند.
«رسول بابازاده» با تاکید بر اینکه این طرح مردمی است، افزود: مشارکت اجتماعی و فرهنگی اقشار مختلف مردمی، طرح باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان را به پیش می راند.
وی با اشاره به اینکه نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در سنین پایین از نیازهای اساسی جامعه است، اضافه کرد: اگر در سنین کودکی فرصت ایجاد فرهنگ کتابخوانی از دست برود، در سنین بعدی باید با انرژی بیشتری این جنبه جبران شود.
وی ادامه داد: نحوه مواجهه و تعامل با کتاب باید در دوران کودکی به فرد آموزش داده شود و کتاب به عنوان مخزن تفکر آدمی مورد غفلت قرار نگیرد.
«بابازاده» بیان کرد: این باشگاه کتاب را به متن زندگی وارد می کند تا خیزشی در زمینه کتابخوانی توسط فعالان فرهنگی حاصل شود.

به گزارش ایرنا جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان برای اولین بار در نیمه دوم سال 1395 در 15 شهر با همکاری معاونت امور فرهنگی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و دستگاه ها و نهادهای عمومی و اجرایی و غیردولتی شهرهای مختلف ایران و گروه های برگزیده ترویج کتابخوانی برگزار شد.
کارگاه آموزشی جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان نیز طی روزهای اخیر در 2 روز و به مدت 16 ساعت در برخی از استانها از جمله آذربایجان غربی شروع شده است تا فصل نوینی در ترویج فرهنگ کتابخوانی رقم بخورد.

مخاطبان این کارگاه ها، تسهیلگران یا همان مربیان، معلمان، کتابداران و تمام دست اندرکاران ترویج کتابخوانی از شهرستان های مختلف هستند که در نهادهای مختلف دولتی، غیردولتی و عمومی فعالیت می کنند و برای مشارکت در این جام اعلام آمادگی کرده اند.
تسهیل گران حوزه کتاب پس از آشنایی کامل با سازوکار راه اندازی باشگاه های کتابخوانی، بانی ایجاد این محافل در سطح جامعه می شوند.

به عقیده برخی از کارشناسان جلب مشارکت های مردمی به ویژه در فعالیت های فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در تحقق برنامه ها و طرح ها دارد و در زمینه تشکیل گروه های 12 نفری باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان نیز ایجاد انگیزه و عضوگیری، مهمترین چالش پیش رو خواهد بود.

 

 

 

 

منبع: ایرنا