حضور معلولان ذهنی و حرکتی در یک نمایش/ کسب ۱۶ جایزه

به گزارش کودک پرس ، نمایش «ابریشم» به نویسندگی و کارگردانی یاسمین پی داودی ویژه بازیگران معلول تیر ماه 97 از گروه نمایش مهرگستر 10 شب در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اجرا داشت و جوایزی نیز از چند جشنواره دریافت کرد و قرار است اجرایی هم ویژه مسئولان مراکز بهزیستی استان البرز داشته باشد.

با پی داودی که علاوه بر کارگردانی و مدیریت گروه تئاتری معلولین، سابقه بازی در سینما و تلویزیون را هم دارد، گفت‌وگو کردیم.

 

 

*شما در عرصه تئاتر تجربی کار و تحصیل کردید و در زمینه تئاتر معلولین هم فعال هستید، فعالیت در عرصه تئاتر معلولین چه نوع تجربه‌ای محسوب می‌شود؟

نویسندگی و کارگردانی تئاتر ابریشم اولین و البته موفق‌ترین تجربه من در کار با معلولین خصوصاً معلولین کودک و نوجوان است البته تجربه‌ای کاملاً متفاوت با تجارب قبلی.

در تئاتر معلولین با انسان‌هایی سرشار از احساس و عاطفه و استعداد روبرو شدم. ضرورت و نیاز چنین تئاتری متفاوت است. معلولین خود نیازها و مسائلی دارند که ابتدا باید بر آن‌ها متمرکز شود. این‌ها ضرورت‌های است که سعی کردم مورد توجه قرار دهم.

تئاتر معلولین باید ابتدا به کار خود آن‌ها بیاید و باورپذیری‌شان را تقویت کند. مشارکت در فعالیت جمعی تئاتر، نخستین امکان موفق است. حضور در جامعه، بروز استعداد، بیان منویات، مشارکت در هماهنگی‌های متفکر و حساب‌شده، گفتن، شنیدن، خواندن، اعلام موضع، دفاع از نیکی‌ها و مواجهه با بدی‌ها برخی از موضوعات یک سوی ماجراست.

 

از سوی دیگر ایجاد معارفه لازم برای شناختن دنیا و مسائل معلولین توسط مردم و جامعه‌ای که یا با آن ناآشنا است یا آشنایی اندکی دارد مطرح است. البته همه این‌ها مسئولیت سنگینی را بر دوش نویسنده و کارگردان تئاتر معلولین قرار می‌دهد و دستیابی موفق به همه این‌ها به سادگی ممکن نیست.

 

*چگونه به تئاتر معلولین پیوستید؟

شاید تصادفی، مرکز مادر مهرگستر البرز که یک مرکز خیریه است و به صورت شبانه روزی از معلولین ذهنی نگهداری می‌کند، در پی دعوت به همکاری از نویسنده و کارگردان برای تولید تئاتر کودکان و نوجوانان تحت پوشش خود بود و من به آنجا معرفی شدم. این آغاز ورود به دنیای تازه فعالیت‌های هنری من محسوب می‌شود.

 

قابلیت‌های تئاتر معلولین

*به صورت موردی بگویید تئاتر چه کمکی به سلامت معلولین می‌کند؟

همه آنچه که از قابلیت‌ها و تاثیرات تعلیمی و تربیتی تئاتر می‌شناسیم، به بهترین شکل در تئاتر معلولین قابل شناسایی و دستیابی است. کمک به اندیشیدن، یافتن معانی پیدا و پنهان جملات و درک و بیان آن‌ها در تعامل اجتماعی، خروج از انزوا و حضور موفق و فعال در جمع بازیگران و عوامل صحنه، خود نمایاندن اصولی در برابر مخاطبان، حمایت از ارزش‌ها و مواجهه با ضدارزش ها، شناختن استعدادهای فردی گاه شناخته نشده در خود و به کارگیری آن‌ها، تقویت و ارتقا بخشیدن به اعتماد به نفس، شناختن حقوق خود و احترام به حقوق دیگران، تقویت حس زیبایی شناسی و بسیاری از قابلیت‌های دیگرِ برآمده از تئاتر در یک سو، و معرفی دنیا و قابلیت‌های معلولین به جامعه در سوی دیگر، تنها بخشی از قابلیت‌های تئاتر برای معلولین عزیز است.

 

*بازیگران شما دارای چه معلولیت‌هایی هستند؟

اغلب بازیگران تئاتر ابریشم سندروم داون هستند و معلولیت ذهنی دارند. البته معلول جسمی _ حرکتی و نیز یک معلول نابینا و سه بازیگر همراه غیرمعلول هم در گروه هستند.

 

*در موقعیت نویسنده، طرح داستان نمایشنامه ابریشم چگونه به ذهنتان خطور کرد؟

برایم مهم بود که از این عزیزان استفاده ابزاری نشود. ضمن گفت‌وگو با آن‌ها، مشورت با چند صاحب نظر و مطالعه چند کتاب و به ویژه با بهره‌گیری از تجارب خانم فضائلی، مدیر مرکز کوشیدم ضرورت‌ها و نیازهای روحی معلولین را بشناسم. در نهایت تقویت اعتماد به نفس را ضرورتی مهمتر یافتم.

برای پرداختن به این نیاز در قالب تئاتر، داستانی طراحی کرده و آن را به صورت نمایشنامه نوشتم و سپس اشعار سروده شد. بخش بعدی کار، شناسایی بازیگران بود. در نهایت گروه شکل گرفت و تمرینات آغاز شد. عوامل پشت صحنه و حتی بازیگران همراه(به جز یک نفر) را از کارکنان زحمتکش مرکز انتخاب کردم که در همین جا از همه مسئولیت‌پذیری این عزیزان تشکر می‌کنم. مبنای تمرین، درک و همراهی با استعداد بازیگران بود نه تحمیل یک جانبه متن و خوشبختانه این شیوه جواب داد. حتی نمایشنامه را هم در طول تمرینات تکامل بخشیدم.

 

*موضوع اثر به معلولین مربوط است؟

قطعاً! هدف نمایشنامه ابریشم، شناختن قابلیت‌های معلولین در کنار کاستی‌های جسمی و ذهنی تحمیل شده است. علاوه بر این پیوستن به جمع و افزایش توانایی حاصل از این حضور مورد توجه بود و همه این‌ها با زبان و در قالب قابل فهم برای کودکان و نوجوانان و در نمایشی شاد، موزیکال و سرشار از رنگ و نور ارائه می‌شود. به این ترتیب هم موضوع برای معلولین است هم توسط خود آن‌ها بیان و ارائه می‌شود و هم بر آن‌ها و مخاطبان معلول و مخاطبان غیرمعلول تأثیر لازم را به جا می‌گذرد.

 

کسب 16 جایزه در جشنواره تئاتر معلولین

*نمایش ابریشم در چه عرصه‌هایی ارائه شد؟

این نمایش بعد از آماده شدن مورد بازبینی داوران اعزامی از سوی سازمان بهزیستی قرار گرفت و در نهایت برای حضور در جشنواره منطقه‌ای منطقه 5 معلولین، به نام آفتاب که در شهرکرد برگزار شد انتخاب شد. در آنجا بود که مورد استقبال بسیار گسترده قرار گرفت و نتیجه‌اش کسب 16 جایزه در بخش‌های مختلف از جمله کسب رتبه اول نویسندگی و رتبه دوم کارگردانی بود.

در نهایت این نمایش به عنوان برگزیده نخست جشنواره انتخاب و معرفی شد. پس از برگشتن از جشنواره، تئاتر ابریشم در کانون پرورش فکری البرز اجرای عمومی و سپس در مرکز تئاتر و تئاتر عروسکی کانون در پارک لاله تهران اجرا شد. خوشبختانه تمامی اجراها مورد استقبال گسترده مخاطبان قرار گرفت.

 

*حامی و حامیان این اثر چه کسانی هستند؟

تئاتر تولید شده مرکز مادر مهر گستر البرز است که از مسئولین آن تشکر می‌کنم. تشکر دیگر از کارشناس تئاتر بهزیستی کشور، مسئولین اداره بهزیستی، اداره کل کانون پرورش فکری، آموزش و پرورش استان البرز، مسئولین مرکز تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کشور است.

 

*نکته نهایی؟

با کمی دقت در تاثیرات تئاتر بر معلولین، متوجه خواهیم شد چه مسئولیت انسانی سنگینی بر عهده جامعه است. سطح حمایت‌ها در استان‌های مختلف کشور متفاوت است. مثلا مسئولین شهر مهریز یزد، علاوه بر حضور در اجرای عمومی تئاتر معلولین آن شهر در مرکز کانون تئاتر در تهران و در ادامه حمایت های همه جانبه، سالن تئاتری برای آن گروه ساختند تا فعالیت‌هایشان مداوم باشد.

نمونه دیگر چنین حمایتی را از سوی مسئولین قم و در سالن اجرای تئاتر معلولین در کانون پرورش فکری تهران شاهد بودیم.

به عنوان متخصص با تجربه، با تمام علاقه و استعدادم، برای ارتقاء این عزیزان در کرج تلاش کردم عزیزان معلول هم با همه استعداد و احساساتشان هنرنمایی کردند. اگر قرار بود.

این گروه با برنامه‌ریزی و تدارک اولیه در این سطح در کشور معرفی شود، به سال‌ها صرف وقت و اعتبار و برنامه ریزی خاص نیاز بود. در صورتی که همه اینها در کمتر از یک سال حاصل شد.

حال شرایط برای پرداختن به ارتقاء بیشتر تئاترمعلولین استان البرز فراهم است. اما ماندگاری آن نیازمند حمایت است تا هم جامعه از این اقدام بهره گیرد و هم برای معلولین فرصت اشتغال ایجاد شود. ساخت یا اختصاص مجتمع فرهنگی، تخصیص اعتبارات مستقل و ایجاد تشکل و سازمان تئاتری از نخستین اقدامات بنیادین است. مطمئناً پس از تأمین این نیازهای اولیه، مردم البرز خود از این موفقیت‌ها و فعالیت‌ها حمایت می‌کنند.

 

 

 

 

منبع: فارس