راهکارهای خلاقانه در تقویت کلام کودک

به گزارش کودک پرس ، سخن گفتن مهارتی است که مانند سایر مهارت ها باید آموخته شود و نکته حائز اهمیت این که کلام مناسب و روان به ایجاد ارتباطی صحیح منجر می شود. رشد گفتار و زبان کودک را باید از بدو تولد تا ۲ سالگی تقویت کرد.

۱. بخوانید، بخوانید، بخوانید
منظورم خواندن فقط کتاب نیست. به کتابخوانی برای کودکان هم می‌رسیم. پشت جعبه‌ی غلات صبحانه را بخوانید، نوشته‌های روی لباس‌ها را بخوانید، تابلوهای توی خیابان‌ها را بخوانید. هرقدر کودک‌تان بیشتر درمعرض صداها و ساختارهای زبانی قرار بگیرد، زودتر شروع به درک آنها می‌کند. موقع خواندن کتاب، درنظر داشته باشید که مجبور نیستید آن را کلمه به کلمه بخوانید. درعوض، می‌توانید به تصویرهای کتاب نگاه کنید و درباره‌ی آن ها حرف بزنید. مثلا وقتی «دزده و مرغ فلفلی» را می‌خوانید، می‌توانید بگویید: «اِ، فلفلی رفته بالای کوه» یا «فلفلی سوار فیل شده» یا چیزهای دیگر. این کار دو فایده دارد:
– فرزندتان یاد می‌گیرد که از تخیلش استفاده کند.
– مهارت‌های زبانی خود را تقویت می‌کند.
سعی کنید هر روز حداقل یک کتاب بخوانید. مثلا می‌توانید هر روز قبل از استراحت بعد از ظهر و قبل از خواب شب، یک کتاب برای فرزندتان بخوانید و این کار را به یک عادت تبدیل کنید.

۲. پرسش‌هایی با پایان باز بپرسید
در اینجا باید مراقب باشید. کودک خود را با پرسش پشت پرسش بمباران نکنید و تصور نکنید این کار مهارت‌های زبانی او را تقویت خواهد کرد. خودتان را الگو یا همراه کلامی فرض کنید، نه امتحان‌گیرنده. پرسش‌هایی با پایان باز همان‌هایی هستند که می‌توانند با عبارت‌های مختلفی پاسخ داده شوند و نه فقط «بله» یا «خیر». این پرسش‌ها به فرزند شما یاد می‌دهند که چگونه فکر و استدلال کند.
اینها چند نمونه از تبدیل پرسش‌های ساده به پرسش‌هایی با پایان باز هستند:
– پرسش: رفتی فروشگاه؟
– پرسش با پایان باز: کجا رفتی؟
– پرسش بعدی: چی دیدی؟
– پرسش: این کتاب خوب بود؟
– پرسش با پایان باز: چی رو توی این کتاب دوست داشتی؟
– پرسش بعدی: دوست داشتی داستان چطوری تموم می‌شد؟
در مورد خودم، وقتی پای تقویت مهارت‌های زبانی و فن بیان کودکان به‌میان می‌آید، «درباره‌ی… برام بگو» عبارت موردعلاقه‌ی من است.

۳. واژه‌ها را تکرار کنید
واژه‌ها را تکرار کنید؛ به‌ویژه وقتی فرزندتان هنوز کوچک است. آن ها پیش از آن که شروع به حتی گفتن صداها و واژه‌ها کنند، حداقل ۱۰۰ مرتبه باید آن ها را بشنوند. تعداد دفعات استفاده از یک واژه را محدود نکنید. تکرار کلید یادگیری است و این‌گونه است که کودکان مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت می‌کنند.

۴. نتیجه‌گیری کنید، پیامدها را توضیح دهید
هرقدر زودتر این مفهوم را به کودک‌تان یاد بدهید، بهتر است. این بدین معنی نیست که باید کودک دو ساله‌ی خود را تنبیه کنید، اما وقتی اتفاقی می‌افتد یا او کار بدی انجام می‌دهد، به او کمک کنید که چرایی‌اش را بفهمد. باید بدانید که این امر کار و صبر زیادی می‌طلبد، اما در بلندمدت تأثیر مطلوب دارد و نیازی به تأکید نیست، زیرا به تقویت مهارت‌های استدلالی هم کمک می‌کند.
مثالی برای کودکان کم‌سن‌تر:
کودک روی صندلی می‌ایستد، می‌افتد و شروع به گریه می‌کند؛ البته با این فرض که آسیب جدی ندیده باشد.
پدر یا مادر می‌توانند بگویند: «افتادی» یا «دردت گرفت»، «نباید روی صندلی بایستی».
مثالی برای کودکان بزرگ‌تر:
فرزندتان به شما نگفته کجا می‌رود.
پدر یا مادر می‌تواند بگوید: «اگر آسیبی ببینی و من ندانم کجا هستی، چه می‌شود؟»
به‌خاطر داشته باشید که این کار را باید به شیوه‌ی مثبتی انجام دهید.
مثال:
فرزندتان به حرف شما گوش کرده و اتاقش را تمیز می‌کند.
پدر یا مادر می‌تواند بگوید: «ممنونم که اتاقت را تمیز کردی، امروز می‌توانی با دوستانت بیشتر بازی کنی، چون کاری که از تو خواستم را انجام دادی.»

۵. کودک‌تان را به‌ خاطر حرف زدن تشویق کنید
این هم از آن مواردی است که باید تعادل را در آن حفظ کرد. نباید بعد از هر کلامی که فرزندتان به‌زبان می‌آورد، به او بگویید چقدر عالی حرف می‌زند. بین تعریف‌ها زمان بگذارید. حداقل چند باری در طول روز این موضوع را به او بگویید. وقتی کوچک‌تر هستند، بیشتر تعریف کنید.
برای کودکان کم‌سن‌تر:
وقتی چیزی را با نام درستش صدا می‌کنند، بگویید: «خوب گفتی» یا «درست است، این همان… است» یا «خیلی خوب صحبت می‌کنی.»
برای کودکان بزرگ‌تر:
وقتی واژه‌ی جدید را به‌کار می‌برد که درنظر داشتید بگوید، باید از او تعریف کنید. می‌توانید بگویید: «ببین! چه کلمه‌ای رو استفاده می‌کنه.»
وقتی مسئله‌ای را به‌ تنهایی حل می‌کند یا می‌بینید جمله‌ی پیچیده یا درست از نظر گرامری را به‌زبان آورده، می‌توانید با گفتن این جمله‌ها از او تعریف کنید:
– «تو تنهایی این رو حل کردی.»
– «از این که این‌ طوری انجامش دادی خوشم اومد.»
– «جمله‌ی فوق‌العاده‌ای بود.»
امیدواریم این نکته‌ها ایده‌های بهتری برای تقویت فن بیان کودکان در خانه به شما داده باشند. پیشنهاد می‌کنم این صفحه را در مرورگرتان ذخیره کنید و هر چند وقت نگاهی به آن بیندازید تا ایده‌های جدیدی به‌دست بیاورید. به کسانی که به‌دنبال چنین مطلبی هستند هم اطلاع بدهید.