بازنشر ۵ اثر کودکانه در میان بررسی رویش‌ها و ریزش‌های ادبیات کودک و نوجوان
بررسی رويش‌ها و ريزش‌های ادبيات كودك و نوجوان در جشنواره كتاب برتر و نيز بازنشر پنج اثر كودكانه «محمدرضا سرشار» و برخی کتب دیگر تازه‌ترين اخبار حوزه كتاب را در بر گرفت.
به گزارش کودک پرس ، انتشار كتابي تازه از سوي انتشارات نيستان به نام «سه روايت از مردي كه خدا دوست داشت او را كشته ببيند»، بررسي رويش‌ها و ريزش‌هاي ادبيات كودك و نوجوان در جشنواره كتاب برتر و نيز بازنشر پنج اثر كودكانه «محمدرضا سرشار» تازه‌ترين اخبار حوزه كتاب را در برمي‌گيرد.
در حالي كه وضعيت مطالعه و كتابخواني همچنان نرخ قابل قبولي را در كشور نشان نمي‌دهد اما بازار انتشار كتاب از شرايط بدي برخوردار نيست.
مؤسسه انتشارات كتاب نيستان در تازه‌ترين اثرش به قلم داوود غفارزادگان با عنوان «سه روايت از مردي كه خدا دوست داشت او را كشته ببيند» سه روايت از زندگي امام حسين(علیه‌السلام) در مسير رسيدن به كربلا و نيز در ايام حضور در اين مكان تا شهادت ايشان را ارائه داده است. غفارزادگان در اين كتاب آميزه‌اي از هنر و تكنيك و مضمون را براي مخاطبان خود به ارمغان آورده است. او از سويي براي روايت خود از تكنيك روايت‌نويسي كهن ايراني بهره برده است. هر بخش از كتاب خود را بنا بر سنت كتابت مقاتل با محتوايي به هم پيوسته و منزل به منزل سامان داده و مخاطبش را بر همين مبنا تا درون حادثه راهنمايي مي‌كند. او در اين متن نشان داده كه براي نوشتن بسيار مقيد به پژوهش است و متن روايي داستاني- تاريخي را بر پايه مستندات شكل مي‌دهد اما هرگز نشاني از كپي‌برداري يا كليشه‌سازي را در آن بر جاي نمي‌گذارد.
غفارزادگان همچنين در اين كتاب تلاش بسياري كرده است تا از منظر زباني به متني با رنگ و بوي و حال و هواي تاريخي دست پيدا كند؛ متني كه خوانش آن مانند قدم زدن در پس‌كوچه‌هاي تاريخ براي به تماشا نشستن رخدادهاي آن است. او كلمات و عباراتي را استخدام مي‌كند كه از سويي داراي استواري بيان است و از سوي ديگر حريم و ساختار تاريخ را براي روايت شدن در خود محفوظ نگاه مي‌دارد و به همين اعتبار كتاب «سه روايت از مردي كه خدا دوست داشت او را كشته ببيند» را مي‌توان نمونه‌اي قابل تأمل از ادبيات تاريخي دانست كه مسير حركت كاروان امام حسين (علیه‌السلام) از مدينه به سمت كوفه را بازخواني مي‌كند و با زبان روايت داستاني نظرگاه خود را با رعايت امانت و به شكل بياني تازه‌اي با مخاطبانش در ميان مي‌گذارد و او را به كشف دنيايي تازه كه خود آن را شكل داده است،دعوت مي‌كند.
رويش‌ها و ريزش‌هاي ادبيات كودك و نوجوان بررسي شد
رخداد ديگر در عرصه كتاب در جشنواره كتاب برتر رقم خورد. دبير اين رويداد در آستانه برگزاري مراسم اختتاميه اين جشنواره به بررسي رويش‌ها و ريزش‌هاي ادبيات كودك و نوجوان پرداخت. قدرت‌الله نيكبخت با اشاره به دوره جاري آن اظهار داشت: در اين دوره در بخش كتاب‌هاي علمي- آموزشي شاهد آثار قابل توجهي در موضوعات و محتوا و عرصه‌هاي جديد، توليد كتاب‌هاي مجموعه‌اي و برخاسته از پژوهش‌هاي موردي و علمي بوديم.
به گفته وي، افزايش كيفيت فني و هنري كتاب‌ها از نكات بارز اين پيشرفت و جريان علمي رو به جلو نشر در كشور است و در كنار آن ظهور نام‌هاي جديد در داستان‌نويسي و ورود به عرصه‌ها و ژانر‌هاي جديد نيز از اتفاقات ديگر اين دوره بود. نيكبخت همچنين گفت: نبود نگاه‌هاي مديريتي و راهبردي در گرافيك آثار و عدم‌توجه به ويرايش و زبان معيار در كتاب‌هايي كه براي كودك و خردسال منتشر مي‌شود در داوري اين دوره از اثر به شدت مشهود بود و نيازمند توجه جدي دست‌اندركاران است.
دبير نهمين دوره جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان همچنين افزود: به رغم تعداد اندك كتاب در گروه شعر نوجوان، به لحاظ كيفيت شعر نوجوان وضعيت قابل قبولي دارد و بيشترين آمار توليد شعر نوجوان به ناشران دولتي اختصاص داشت. شايسته است با توجه به تأثير‌گذاري اين قالب ناشران خصوصي هم در اين حوزه وارد شوند.
5 اثر كودكانه محمدرضا سرشار
بازنشر شد
از سوي ديگر پنج اثر محمدرضا سرشار براي گروه سني كودك و نوجوان با طرح جلد جديد، توسط سوره مهر بازنشر شده‌اند. سرشار درباره اين آثار گفته است: اين آثار به غير از «تنبيه كاري» كه براي گروه سني «ج» بوده، عمدتاً براي گروه سني الف و ب نوشته شده است. در واقع اين پنج اثر مناسب سه مقطع سني زير دبستان (خردسال)، سال‌هاي اول دبستان و سال‌هاي آخر دبستان است. وي درباره قطع يكسان كتاب‌ها عنوان كرده است: اين آثار همگي در قطع خشتي هستند؛ در واقع قطع خشتي اندازه‌هاي مختلفي دارد كه از زمان دهه 40 به وسيله كانون پرورش به عنوان يك قطع مرسوم براي كتاب‌هاي كودك و نوجوان وارد بازار نشر اين گروه سني شد كه براي هر سه مقطع مختلف (خردسال، كودك و نوجوان) به كار مي‌رفت؛ منتها با اندازه‌هاي مختلف.
به گفته نويسنده كودك و نوجوان، به عنوان مثال براي بچه‌هاي زير دبستان بهتر است خشتي بزرگ باشد، زيرا بچه‌ها تا حدود 10 سالگي كره چشمشان كامل نمي‌شود، بنابراين نياز هست كه كتاب‌هايي كه براي آنها تهيه مي‌شود قطع بزرگ‌تري داشته باشد تا تصاوير و حروف متن بزرگ‌تر باشند. حروف‌نگاري و تصويرنگاري در طراحي كتاب كودك مهم است. همچنين بايد گفت در تصاوير هر چه سنين پايين‌تر باشد معمولاً رنگ‌هاي شارپ، تخت و پررنگ به كار مي‌رود كه اين روند وقتي به گروه سني (ج) مي‌رسد سايه‌روشن هم وارد نقاشي‌هاي كودكان مي‌شود. اگر اين موارد رعايت شود، قطع خيلي مهم نيست.
سرشار درباره بازنشر آثارش و استقبال كودكان فعلي از آن گفت: ادبيات داستاني شاخه‌هاي مختلفي دارد؛ يك دسته از داستان‌ها هميشه جزو علايق نخستين سنين پايين بوده‌اند مثلاً داستان‌هاي حيوانات. از زمان قبل از اسلام (كليله و دمنه) يا افسانه‌هاي حيواني تا زمان امروزي هميشه جزو پُرخواننده‌ترين انواع داستان براي بچه‌ها بوده است. الان هم در قالب پويانمايي‌ها خيلي‌ها قهرمانان، قهرمانان حيواني انتخاب مي‌شوند. اين داستان‌ها همچنان جزو خواندني‌هاي كودكان هستند.
وي در توضيح يكي از آثارش گفت: (تنبيه‌كاري) يكي ديگر از اين داستان‌ها براي گروه سني (ج) است كه فرازي از زندگي امام موسي كاظم(علیه‌السلام) است. اين داستان به زبان رايج امروز و با ساختار كنوني نوشته شده است؛ يعني آن فراز تاريخي براي بچه‌ها، امروزي و قابل استفاده شده است. خود مضامين ديني زندگي پيامبران، امامان و قصه‌هاي قرآني مضامين هميشگي هستند كه همواره جزو خواندني‌هاي مهمِ كودكان بوده و هم اكنون نيز بايد باشد؛ مهم اين است كه بتوان اين آثار را به زبان قابل فهم امروزي به تناسب سن مخاطب بازگويي كرد كه اهتمام من براي نگارش بر اصول مذكور بوده است.
اين نويسنده و منتقد ادبي همچنان درباره تجاربش از داستان‌نويسي كودك و نوجوان اظهار داشت: بيشتر آثارم، خصوصاً كارهاي اوليه‌ام براي نوجوانان بوده است ولي آن كارهايي كه براي كودكان است مثل «خروسك و پادشاه» زماني كه ناشر قبلي منتشر مي‌كرد تا صدهزار تيراژ رسيد كه بعداً بنا به دلايلي ناشر گذشته چاپش را ادامه نداد يا اثر «ببارد باران، نبارد باران» بالاي 50 هزار نسخه توسط ناشر پيشين منتشر شده است كه اينها نشان مي‌دهد كه در اين زمينه‌ها كارهايم ناموفق نبوده است. سرشار ادامه داد: كار كودكان يك اصولي دارد. كار كودكان يك بخشي از آن علم است. يعني ما وقتي مي‌گويم ادبيات كودكان و نوجوانان يعني مي‌گوييم هنر به علاوه علم. بخش دوم آن روانشناسي كودكان و نوجوانان است. اگر فردي به صورت تجربي يا به صورت مطالعاتي بتواند به اين گروه سني نزديك شود و قالب‌هاي اين سنين را بشناسد مي‌تواند موفق باشد.
وي در پايان خاطر نشان كرد: در اين داستان‌ها از دو شگرد خاص استفاده كردم كه متداول بوده؛ يكي از اين موارد كلام آهنگين و موزون است. من به ياد دارم كه دهه 70 (خروسك پادشاه) يا (گنجشكك و پنبه‌دانه) كه آن هم قرار است بازنشر شود، بعضي بچه‌هاي آشنايان مي‌گفتند كه اينها را حفظ كرديم؛ با اينكه براي آن گروه سني حجمش زياد بود. يكي ديگر از اين موضوعات هم تكرار است. قالبي وجود دارد مناسب سنين زير دبستان سال‌هاي الف و ب كه به آن مي‌گويند: افسانه‌هاي توام با تكرار كه اينها يك موضوعي شروع مي‌شود بعد يك ترجيع‌بند دارد و بعد از هر رويداد آن ترجيع‌بند تكرار شده، يك بند به آن اضافه مي‌شود. اينها از قديم‌الايام ابداعات توده مردم است كه جزو جذاب‌ترين افسانه‌هاي سنين كودكي است كه من هم از اين شگرد در اين چند كار بهره برده‌ام.
نسخه الكترونيك «دارساوين» منتشر شد
از سوی دیگر نسخه الكترونيك كتاب «دارساوين» از سوي انتشارات سوره مهر منتشر شد و در دسترس علاقه‌مندان به خاطرات انقلاب اسلامي قرار گرفت.
در واقع همزمان با توزيع كتاب «دارساوين»، شامل خاطرات فتح‌الله جعفري، نسخه الكترونيك اين اثر نيز انتشار يافته است. «دارساوين»، نوشته سعيد علاميان و دربردارنده خاطرات يادداشت‌هاي سرتيم يگان حفاظت از بيت امام(ره) در قم و بنيانگذار يگان زرهي سپاه پاسداران است كه با ساختار پرسش و پاسخ به چاپ رسيده است.
اين اثر در كنار بيان موضوعات تاريخي و سياسي، از نظر اجتماعي و فرهنگي نيز حائز اهميت است. نويسنده تلاش كرده تا از لابه‌لاي يادداشت‌هاي جعفري، اطلاعات متنوعي را استخراج و براي مخاطب بازگو كند.
پيش از اين، سعيد علاميان درباره اين كتاب گفته بود: «دارساوين» خاطرات جالبي از نحوه استقرار امام خميني(ره) در قم و زمان انتقال ايشان به بيمارستان قلب تهران را در بر دارد. همچنين خاطراتي درباره استقرار ايشان در ساختماني واقع در خيابان دربند در فروردين سال 1359 بيان شده كه پيش از اين منتشر نشده بود.
به گفته اين نويسنده بخش بعدي كتاب مربوط به خاطرات سردار جعفري همراه با گروه 64 نفري در منطقه كردستان است كه وي به همراه اين گروه در ستون‌كشي‌هايي كه صياد شيرازي براي پاك‌سازي اين مناطق انجام مي‌داد، همراه شدند. خاطرات اسير شدن آنها در كردستان براي پاك‌سازي مناطق، از جمله خاطرات جذاب كتاب است.
«لبخند پاريز» رونمايي شد
اما رونمايي از مراسم كتاب «لبخند پاريز» كه زندگينامه شهيد محمدعلي الله‌دادي از شهدايي كه به دست رژيم‌صهيونيستي در قنيطره سوريه به شهادت رسيد، بخش ديگري از اين گزارش را به خود اختصاص مي‌دهد. اين مراسم با حضور سردار‌محمدرضا يزدي، فرمانده سپاه محمدرسول‌الله(صلی‌الله علیه و آله و سلم) تهران بزرگ، سردار‌ريوندي، گلعلي بابايي، نويسنده و پژوهشگر دفاع مقدس، خانواده و جمعي از همرزمان شهيد كه از شهرهاي همدان، كرمان و يزد خود را به اين مراسم رساندند در كافه نخلستان سازمان اوج برگزار شد.
همسر شهيداللهدادي در اين مراسم به يك خاطره از زندگي خود با شهيداللهدادي اشاره كرد و گفت: در زمان حمله اشرار ما تازه به كرمان رفته بوديم و در آنجا زندگي مي‌كرديم و من دو فرزند كوچك داشتم. يك روز كه قرار بود مانوري در استان برگزار شود، حاجي صبح آن روز با عجله داشت به سمت محل اجراي مانور مي‌رفت كه من به ايشان گفتم كه حاجي لطفاً براي ما دو نان بگيريد، من بچه‌ها را نمي‌توانم تنها بگذارم، اما شهيداللهدادي در جواب به من گفت: «من نمي‌توانم بروم خودتان برويد نان بگيريد.» من گفتم: به سربازي كه تحت امر شماست بگوييد براي من دو نان بگيرد، اما حاجي جواب داد: «مگر آنها نوكر ما هستند كه براي ما نان بگيرند» و من از اين حرف خودم پشيمان و ناراحت شدم كه چرا اين حرف را زدم و خودم بچه‌ها را به همسايه سپردم و رفتم نان گرفتم.
او گفت كه اين خاطره را براي آن بيان كردم كه شهيداللهدادي هيچ وقت و در هيچ زماني از مقام خود سوءاستفاده نمي‌كرد و در حفاظت و حراست از اموال بيت‌المال تلاش و كوشش مي‌كرد.
رخساره ثابتي، نويسنده اين كتاب نيز در سخناني كوتاه گفت: يكسال از زمان نوشتن اين كتاب مي‌گذرد و من خاطره نگارش آن كتاب را تا حدودي از ياد برده‌ام، اما قسمت‌هاي انتهايي كتاب دوست داشتم كه عطيه‌خانم دختر شهيداللهدادي را ببينم و با او صحبت كنم، زيرا بخش اساسي اين كتاب مربوط به دختر شهيد بود، اما بنا بر شرايط موجود اين امكان فراهم نشد تا خاطرات ايشان در كتاب بيايد.
او در ادامه گفت: تمام تلاش خود را كردم تا روايت داستان زندگي شهيداللهدادي را بنويسم كه از بچگي چگونه بزرگ شد و به جايي رسيد كه سردار‌سليماني از او خواست تا به سوريه برود. در طول اين كتاب فصل كودكي شهيداللهدادي را به خاطر شيطنت‌هايي كه شهيداللهدادي داشت، بسيار دوست دارم.
منبع: روزنامه جوان
ارسال دیدگاه