پرسش و پاسخ در مورد سیاست‌های شبکه کودک از زبان مدیر این شبکه
محمدسرشار مدیر شبکه کودک و نوجوان تلویزیون که یکی از مدیران جوان صدا و سیما است به گفت‌وگویی پرداخته که در آن به سیاست‌ها و چشم‌اندازهای این شبکه اشاره می‌کند.
به گزارش کودک پرس ، محمدسرشار مدیر شبکه کودک و نوجوان تلویزیون است. او به‌عنوان یکی از مدیران جوان سیما، تاکنون اقدامات مختلفی انجام داده و یکی از مسوولان پاسخ‌گوی صداوسیماست.
شبکه کودک و نوجوان، یکی از شبکه‌های تلویزیونی کشور است که در سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مدیریت می‌شود. هم‌اکنون کانال پویا و کانال نهال تلویزیون، توسط شبکه کودک و نوجوان مدیریت می‌شوند. برای بررسی عملکرد این شبکه و برنامه‌های آینده‌اش با محمدسرشار مدیر این شبکه گفت‌وگوی مفصلی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
امروز شبکه‌های تلویزیون را باید چطور دسته‌بندی کنیم؟
شبکه‌های تلویزیونی را می‌توان بر سه اساس دسته‌بندی کرد: توده‌های مخاطب، قالب‌های برنامه‌ای یا موضوعات محتوایی.
دسته‌بندی شبکه‌ها براساس توده‌های مخاطب همان راهبرد «بخش‌بندی مشتری» (Segmenteation) در علم مدیریت بازاریابی است که ممکن است براساس رده سنی، جنسیت، زبان، محل زندگی، دین، نژاد یا قومیت و … انجام شود.
چون شبکه‌هـــای تلویزیونی ذاتاً «رســـــــانه همگانی» (Mass Media) هستند و با توده‌های مخاطب رو به رویند؛
یک راه‌حل این است که سراغ «نوع» مخاطبان دارای ویژگی‌های نزدیک به‌هم برویم و برای مصرف تلویزیونی این توده یا بخش مخاطب، برنامه‌ریزی کنیم. البته اگر درباره رسانه‌های تعاملی (اینتراکتیو) یا خلاق (کریتیو) می‌پرسیدید؛ پاسخ دیگری باید داده می‌شد.
بخش‌بندی مخاطب براساس محل سکونت می‌تواند شبکه‌های محلی یا ملی/بین‌المللی را شکل دهد.
ویژگی زبان می‌تواند شبکه‌های فارسی‌زبان، عرب‌زبان، انگلیسی‌زبان و … را به‌وجود بیاورد. رده‌بندی سنی می‌تواند شبکه‌های خردسالان، کودکان، نوجوانان یا بزرگسالان را تأسیس کند و….
شبکه کودک براساس بخش‌بندی سنی است؟
بله. تأسیس شبکه کودک براساس دو راهبرد «بخش‌بندی مخاطب» و «پاسخ کامل (Whole Solution) به مصرف تلویزیونی» بوده که اگر فرصت شد؛ توضیح می‌دهم.
دسته دوم شبکه‌های تلویزیونی، براساس قالب‌های برنامه‌ای هستند. در این راهبرد، برای علاقه‌مندان به قالب مستند (فارغ از موضوع آن)، سریال، فیلم سینمایی، مسابقات، انیمیشن (فارغ از رده سنی) و … شبکه‌های تخصصی ایجاد می‌شود.
در این نگاه، بخش‌بندی مخاطب براساس ویژگی‌هایش مهم نیست بلکه قالب برنامه‌ای مورد علاقه او، اهمیت دارد. شبکه پویا در سال1391، با همین نگاه تأسیس شد تا انیمیشن‌های ایرانی و خارجی را به علاقه‌مندانش عرضه کند.
دسته سوم شبکه‌های تلویزیونی، شبکه‌های موضوع‌محور هستند.
برخی از مردم، فارغ از ویژگی‌های شخصی‌شان یا قالب‌های برنامه‌ای، به موضوعاتی علاقه‌مندند. مثلاً دوست دارند درباره قرآن، سلامت، ورزش، اقتصاد، محیط‌زیست و … فیلم ببینند، خبر بشوند، مستند تماشا کنند و …. این هم یک نگاه برای راه‌اندازی شبکه‌های تلویزیونی است.
ملاک‌هایتان برای بخش‌بندی در شبکه کودک چیست؟
اگر بخواهیم خیلی دقیق، راهبرد بخش‌بندی مخاطب را برای شبکه کودک تعریف کنیم به یک «شبکه ملی فارسی‌زبان ویژه کوچک‌سالان زیر 12 سال» می‌رسیم. در این تقسیم‌بندی، ویژگی‌هایی مانند نژاد، جنسیت و … لحاظ نشده‌اند و موضوعیت ندارند.بر همین اساس، کانال پویا ویژه خردسالان زیر 6 سال و کانال نهال ویژه کودکان 6 تا 12 سال است. اگر به کلیت معاونت سیما نگاه کنید چهار شبکه را می‌بینید که چهار رده سنی را پوشش می‌دهند: پویا برای خردسالان، نهال برای کودکان، امید برای نوجوانان 12 تا 18 سال و سه برای جوانان 18 تا 35 سال.
خودتان رضایت مخاطبان از شبکه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در هر رسانه‌ای، ابتدایی‌ترین بحث، جلب نظر مخاطب است. هر منبری نیازمند پامنبری است! در شبکه‌های تلویزیونی هم درصد بیننده مهم است. براساس نظرسنجی‌ها، شبکه پویا 85درصد خردسالان را جذب خود کرده و شبکه نهال 82درصد کودکان را پای تلویزیون می‌نشاند.
برخی معتقدند آمارهای سیما واقعی نیست!
این‌ها آمارهای مرکز تحقیقات سازمان صداوسیماست. اگر مرکز دیگری هست که در سطح ملی و هر فصل، چنین پیمایشی را اجرا می‌کند، خوب است که عرضه کند!
منتقدان می‌گویند بین بیننده و مخاطب مستمر تفاوت وجود دارد و این نکته در نظرسنجی سیما لحاظ شود!
بله. این نکته درستی است. همان‌طور که بین شنیدن و گوش‌دادن تفاوت است؛ بین بیننده و مخاطب هم می‌توان تفاوت قائل شد. داده‌های دیگری وجود دارد که میزان توجه مخاطب به برنامه‌ها و همین‌طور میزان اثربخشی آن برنامه‌ها را می‌توان بررسی کرد.
به‌عنوان نمونه، 10 برنامه برتر (Top Ten) کانال پویا بین 55 تا 70 درصد بیننده دارد. ده برنامه برتر کانال نهال هم توانسته بین بین 39 تا 50 درصد مخاطب داشته باشد.
گستره این نظرسنجی‌ها چقدر است؟
مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما، مجموعه‌ای جدا از معاونت سیماست. آنها در هر فصل، پیمایش‌های متعددی را در سطح 31 شهر -که مراکز استانند- اجرا می‌کنند. موضوع یک پیمایش خردسالان چهار و پنج ساله است و موضوع پیمایش دیگر، کودکان 6 تا 11 سال. حتی برای نوجوانان 12 تا 17 سال هم پیمایش مجزا اجرا می‌شود.
آیا به استمرار تماشای برنامه‌ها هم توجه می‌شود؟
بله، سرمایه هر شبکه تلویزیونی، بینندگان وفادار یا همیشگی هستند. آمار این افراد هم موجود است. مثلاً برنامه مل‌مل، 39درصد بیننده هفت روز هفته خردسال دارد. یا برنامه‌های نقاشی نقاشی و مهد پویا، هر کدام 34درصد بیننده همیشگی دارند.
شبکه کودک در مواردی دچار حاشیه‌هایی می‌شود و موجی از انتقاد در میان برخی کاربران به‌راه می‌افتد. دلیل این قضیه را چه می‌دانید؟
این مساله دلایل بسیار متعددی می‌تواند داشته باشد. منتقدان شبکه کودک از کانال معاند آمدنیوز بوده‌اند تا افرادی که پخش موسیقی از شبکه را حرام می‌دانند. همه این طیف وسیع منتقدان را نمی‌توان از یک جنس دانست. مثلاً شبکه کودک در بحث حجاب، یکی از پیشروترین شبکه‌های تلویزیون ایران است اما آمدنیوز تلاش کرد با سوءاستفاده از کم‌اطلاعی عده‌ای، برای تخریب شبکه کودک کاری کند.
از نظر آنها، اگر در فیلم رابین هود، روسری سر روباه شود؛ اشکالی ندارد اما اگر یک گروه انیمیشنی شهرستانی، سر کلاغی کلاه یا روسری بگذارد؛ بد است! یا خبرنگاری که 54 قسمت سریال طنز «اردوگاه حیوانات» را ندیده است یک‌دفعه در قسمت 55 از شوخی دوستان دو برادر با همدیگر در یک اردوی دانش‌آموزی، تیتر «ازدواج همجنس‌بازان» را درمی‌آورد!
ارسال دیدگاه