آموزش مفهوم زمان با کاردستی به کودک

درک مفهوم زمان برای کودک مشکل است. کودک خردسال در دوره پیش دبستانی خود کمتر نسبت به زمان شناخت پیدا کرده و تنها شاهد گذشت روز و شب و نظم حوادث روز از جمله تماشای برنامه تلویزیونی بوده است. از او هیچ انتظاری برای «وقت شناس» بودن نداشته‌اند. از چند نوبت تغییر فصول نیز تجربه اندکی اندوخته است. با آغاز مدرسه، ناگهان زندگی او با زمان تنظیم می‌شود و زمان از لحاظ روانی اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.

به گزارش کودک پرس ،در سال های اولیه کودکی به اندازه گیری زمان توجه زیادی می‌شود. زمان را به طور مستقیم اندازه می‌گیرند که این طریق آموزش برای خردسالان مشکل است. معلمان با تقویم و ساعت زیاد کار می‌کنند. متأسفانه این کار به دلایل زیادی مؤثر نمی‌افتد. بسیار دیده شده است که مربیان کودکستان با استفاده از تقویم با کودکان صحبت می‌کنند در حالی که کودکان توجهی ندارند و فقط گهگاه از آن ها پاسخی شنیده می‌شود.

برای آموزش اندازه گیری وقت دو راه وجود دارد که باید به هر یک جداگانه اشاره کرد. یک راه خواندن صفحه ساعت و تقویم است. طریق دیگر اندازه گیری چیزی است که نمی‌توان آن را دید یا احساس کرد. گذشت زمان یک مقوله ذهنی است. همه ما مراحلی از زمان را پشت سر گذاشته ایم که بکُندی و با خستگی سپری شده است یا مراحلی که به سرعت گذشته است.

درک مفهوم زمان برای کودک مشکل است. کودک خردسال در دوره پیش دبستانی خود کمتر نسبت به زمان شناخت پیدا کرده و تنها شاهد گذشت روز و شب و نظم حوادث روز از جمله تماشای برنامه تلویزیونی بوده است. از او هیچ انتظاری برای «وقت شناس» بودن نداشته‌اند. از چند نوبت تغییر فصول نیز تجربه اندکی اندوخته است. با آغاز مدرسه، ناگهان زندگی او با زمان تنظیم می‌شود و زمان از لحاظ روانی اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.

تمرین شمردن تا ۶۰

برای خواندن ساعت باید کودک بتواند تا عدد ۶۰ را بخواند. آیا کودک شما اعداد ۱ تا ۶۰ را روی کاغذ می‌نویسد؟ این اعداد را با او کار کنید. بعد از این که کودک این توانایی داشت تا اعداد را تا ۶۰ بخواند او را با مفهوم زمان آشنا کنید. مفهوم عمومی زمان شامل صبح، ظهر، بعد از ظهر، نصف شب هست. کودک را با این زمان‌ها آشنا کنید.

برای این منظور فعالیت هایی که در هر کدام از این زمان ها انجام می‌دهد، نام ببرید. به طور نمونه صبح‌ها صبحانه می‌خوریم، ظهر وقتی هست که ناهار می‌خوریم و یک چرت می‌زنیم، بعداز ظهر وقتی هست که بابا خانه می‌آید و شب وقتی هست که دندان مسواک می‌زنیم و کتاب می‌خوانیم، نصف شب زمانی هست که خواب هستیم. با سوال پرسیدن بیشتر او را با زمان آشنا کنید. بپرسید در چه زمانی ما فلان کار را انجام می‌دهیم؟ تا در موردش بیشتر فکر کند و بهتر با مفهوم زمان آشنا شود.

کاردستی ساعت

مرحله بعد ساخت کاردستی ساعت با ۲ بشقاب یکبار مصرف هست. یک ساعت آنالوگ بسازید. روش ساخت کاردستی ساعت برای آموزش ساعت به کودکان:

۲ بشقاب یک بار مصرف را داخل هم قرار دهید. مطابق شکل برش‌هایی دور تا دور لبه بشقاب بیرونی ایجاد کنید. و اعداد ساعت بین این برش‌ها با ماژیک بنویسید.
لبه‌ها را تا کنید و دقیقه‌ها را با فاصله ۵ تایی لبه بشقاب زیری با ماژیک بنویسید. از دو رنگ مختلف ماژیک برای نوشتن اعداد ساعت و اعداد دقیقه استفاده کنید.
با برش ۲ نوار کاغذی عقربه‌های ساعت را درست کنید. یکی از نوارها کوچکتر و هم رنگ اعداد ساعت باشد و نوار دوم بلند‌تر و هم رنگ اعداد دقیقه باشد. دو لبه نوار روی هم قرار دهید و با پونز وسط بشقاب محکم کنید.

شناسایی عقربه‌ها

از کودک بخواهید عقربه‌ها را با هم مقایسه کند. یکی از عقربه‌ها بزرگ‌تر و دیگری کوتاه‌تر هست. وقتی فرق آنها را متوجه شد، کار عقربه‌ها را توضیح دهید. عقربه کوچک ساعت شمار و عقربه بزرگ‌تر دقیقه شمار هست.

خواندن ساعت

ابتدا عقربه دقیقه شمار روی ۱۲ باقی بماند و هر دفعه عقربه کوچک را روی اعداد مختلف قرار دهید و بخواهید آن عدد را بخواند.هر وقت عقربه بزرگ روی ۱۲ بود، عقربه کوچک به هر عددی که اشاره می‌کرد، ساعت _ هست. گاهی با فعالیت هایی که کودک در طول روز و شب انجام می‌دهد، زمان‌ها را معرفی کنید. مثلا عقربه بزرگ روی ۱۲ و عقربه کوچک روی عدد ۳ قرار دهید و بگویید الان ساعت ۳ هست و همان وقتی هست که کارتون مورد علاقه‌ات شروع می‌شود و برای بقیه اعداد هم این روش را تکرار کنید تا خوب کودک با مفهوم خواندن ساعت آشنا شود.

امتحان

یکسری فعالیت ها را نام ببرید و از کودک‌تان بخواهید عقربه‌ کوچک را بر روی زمان انجام آن فعالیت قرار دهد و همان طور عقربه بزرگ ثابت بر روی عدد ۱۲ باقی بماند. (وقت صبحانه، وقت مدرسه رفتن، وقت ناهار، بازی…..) برای مثال بپرسید الان مدرسه تعطیل شده عقربه کوچک باید روی چه عددی باشد؟

آموزش دقیقه

حالا لبه تا زده بشقاب بیرونی را برگردانید، اعداد نوشته شده زیر دقیقه هست. توضیح دهید که ۵=۱ هست. دقیقه عدد ۵ هست.

۵=۱

۱۰=۲

۱۵=۳

۲۰=۴

۲۵=۵

۳۰=۶

۳۵=۷

۴۰=۸

۴۵=۹

۵۰=۱۰

۵۵=۱۱

۰۰=۱۲

هر دفعه لبه بشقاب را برگردانید، عدد زیر را ببیند و دوباره عدد نوشته شده رو را بخوانید تا آن ها را بخاطر بسپارد. عقربه بزرگ بر روی ۱۲ قرار دهید و عقربه کوچک بر روی ۱ قرار بگیرد ساعت , ۱:۰۵ هست. وقتی فاصله‌های هر ۵ دقیقه را خوب یاد گرفت وقت آن هست که بین هر ۵ دقیقه‌ شماره گذاری کامل انجام شود. ابتدا بین ۱۲ تا ۱ را شروع کنید. ۱،۲،۳،۴،۵ حالا ساعت ۱:۰۴ دقیقه را نشان دهید. بقیه اعداد تا ۶۰ همین طور بنویسید و عقربه‌ها را جابجا کنید تا کودک کامل خواندن ساعت را یاد بگیرد.