شیوه های شکوفایی خلاقیت کودک

به گزارش کودک پرس، خلاقیت مقدمه ظهور استعدادها و ذوق‌هاست و باب آن برای همه بشر باز است، مهم شناختن خود و حركت به سمت این دریچه است. خلاقیت خصیصه‌ای است كه در همان اولین سال‌های زندگی می‌توان به بهترین شكل ممكن آن را پرورش داد و بارور كرد.خلاقیت یكی از ویژگی‌های بارز انسان و از دسته فرآیندهای عالی مغز او است كه نقشی بسزا در شكل گیری شخصیت و منش كودک و آینده‌ی او بازی می‌كند به همین جهت لازم است كه این خصیصه‌ی ارزشمند به خوبی شناخته شود و حداكثر تلاش را برای پرورش آن در كودک به عمل آورد.
تردیدی نیست که مهم ترین نقشی که والدین می توانند در تربیت کودکان خود ایفا کنند پرورش توانایی خلاقیت آنهاست ،زیرا خلاقیت عامل کلیه پیشرفت های بشری است و امکان بروز خلاقیت افراد وقتی مهارت ها و انگیزه خلاقیت در کودکی پرورش یابد ، بسیار بیشتر است . اساسا بخش عمده ای از شخصیت كودک در همان ‌6 سال اول عمر او شكل می گیرد. دوره ای كه كودك درک خود از دنیای اطرافش را افزایش می دهد زبان یاد می‌گیرد و به تدریج دیگر توانایی‌هایی را كه دارد كسب می‌كند. اغلب اوقات اگر کمی وقت و حوصله کنیم متوجه وجود خلاقیت در بچه ها می شویم. بهترین زمان برای اطلاع از خلاقیت کودکان ، تماشای آنها به هنگام بازی است.
کتاب «شکوفایی خلاقیت» کلیه ابزارهای لازم برای شکوفائی و پرورش خلاقیت کودکان را به نحوی جامع فراهم ساخته است و نشان می دهد چگونه توانایی های ذاتی کودکان را تشخیص دهیم تا آن ها را در مسیر درست توانایی ها و علایقشان راهنمایی کنیم.
اکثر مردم به شناخت کاملی از خودشان نرسیده اند و در مورد بسیاری از آنها اختلاف فاحشی بین آن چه درباره خود می‌دانند و آن چه در ناخودآگاه آنها مخفی است می‌باشد.نگاهی به اطرافیان خود بیاندازید به نظر شما چند درصد از اطرافیانتان از شرایط شغلی ، تحصیل و در کل از زندگی خود رضایت کامل دارند؟خود شما آیا فکر می کنید که به آنچه آرزو می کرده اید رسیدید اگر نه ،فکر می کنید دلیلش چیست انتخاب نکردن راه درست زندگی ،عدم داشتن توانایی و یا اینکه نشناختن خودتان ، علایقتان و یا توانایی هایتان ؟ آیا هنگام انتخاب رشته در دانشگاه یا حتی دبیرستان بهترین انتخاب را داشته اید، اصلا می دانستید و یا مطمئن بوده اید که به چه رشته ، فن و یا هنری علاقه داشته اید؟ تا بحال شده که آرزو کرده باشید که ای کاش رشته ی دیگری را برای تحصیل یا شغل دیگری را انتخاب می کردم . آیا شده به تازگی علاقه اصلی خود را پیدا کرده باشید و فکر کنید که دیگر دیر شده و زمان را از دست داده اید؟برایتان پیش آمده که کارهای مختلفی انجام داده باشید ولی همه ی آنها را نصفه رهاکرده باشید و حتی دلیل آن را هم ندانید؟ آیا شده فکر کنید که استعدادتان به هدر رفته و می توانستید موفق تر باشید؟
نویسنده در این کتاب بیان می کند که چگونه عواملی مانند ارزیابی، پاداش، رقابت و محدود کردن انتخاب مانع بروز خلاقیت است. عواملی که در تربیت خانواده، قوانین والدین و نظام آموزشی به شدت حاکم است. این کتاب نه تنها به والدین کمک می کند تا عوامل خلاقیت کش کودکانشان را بشناسند حتی کمک می کند که بزرگسالان هم در خودشان تجدید نظر کنند و جسارت خود را برای آزمودن، تجربه کردن و بروز خلاقیت بروز دهند.
اگر موفق به شناخت خودتان ،خلاقیت و توانایی های ذاتیتان نشده اید یا به شما در رسیدن به این مهم کمک نشده است و تصور می کنید به همین دلیل فرصت های زندگی خود را از دست داده اید و به موفقیتی که می توانستید برسید اما نرسیده اید ، سعی کنید در مورد فرزندانتان دیگر این اشتباه را نکنید . همه ی پدران و مادران آرزویشان این است که فرزندشان در آینده زندگی خوب ،موفق و بالنده ای داشته باشند ولی آیا همه ی ما می دانیم که چطور خلاقیت کودکمان را پرورش دهیم و آنها را به سمت شناخت توانایی های خود و رسیدن به موفقیت سوق دهیم؟
همه به این مسئله واقف هستید که زمانی به کاری علاقه داشته باشید و آن کار را با تمایل انجام دهید در کارتان بسیار موفق خواهید بود و با تلاش به نتیجه مطلوبتان خواهید رسید وقتی می‌دانید به چه چیز علاقه دارید, عاشق چه چیزی هستید, چه چیز شما را به شور و شوق وا می‌دارد, حقیقت ژرف درباره این كه كی هستید را كشف كرده‌اید می‌توانید این موهبت‌ها را به صورت دستاوردی بدیع درآورید . خلاق‌ترین عمل, شكل‌دهی زندگی خودتان به بهترین نحو است.
بسیاری از روانشناسان تاکید دارند ، خلاقیت و سلامت روح و روان ، همراه و همگام اند . بدین ترتیت شاید به جرآت بتوان گفت خلاقیت کلید طلایی خوشبختی است .
شکی نیست که پرورش خلاقیت کودکان کار آسانی نیست و نیاز به اعتقاد ،عزم راسخ و تعهد والدین دارد .توجه به سالهای کودکی ، ضرورت بسیاری دارد. کودک هنگام بازی می تواند کشف کند چه کسی است و چه توانایی هایی دارد، دنیا چیست و چگونه خود را باید با محیط هماهنگ کند. فرایند شناخت خلاقیت کودک بسیار حائز اهمیت است رفتارهای نادرست تربیتی ما سبب می شود تا چیستی واقعی کودکان را فراموش کنیم. به آن ها یاد می‌دهیم که همانند دیگران بیندیشند. از آزمون و خطا بر حذرشان می داریم و مانع اشتباه کردنشان می شویم. از دسترس تجربه دورشان نگاه می داریم و آن وقت کودکان وقتی بزرگ می شوند، نسخه بدل همه ی آدم بزرگ های دیگر می شوند. تکرار آدم‌های تکراری. اما اگر به توانایی ذاتی کودکان توجه شود و این توانایی ها برانگیخته شود کودکان همواره پویا می مانند و این پویایی را که خلاقیت نامیده می شود در بزرگسالی نیز بروز می دهند.
کتاب «شکوفایی خلاقیت» کلیه ابزارهای لازم برای شکوفائی و پرورش خلاقیت کودکان را به نحوی جامع فراهم ساخته است و نشان می دهد چگونه توانایی های ذاتی کودکان را تشخیص دهیم تا آن ها را در مسیر درست توانایی ها و علایقشان راهنمایی کنیم. نویسنده در این کتاب بیان می کند که چگونه عواملی مانند ارزیابی، پاداش، رقابت و محدود کردن انتخاب مانع بروز خلاقیت است و به عبارتی خلاقیت کش است. عواملی که در تربیت خانواده، قوانین والدین و نظام آموزشی به شدت حاکم است. این کتاب نه تنها به والدین کمک می کند تا عوامل خلاقیت کش کودکانشان را بشناسند حتی کمک می کند که بزرگسالان هم در خودشان تجدید نظر کنند و جسارت خود را برای آزمودن، تجربه کردن و بروز خلاقیت بروز دهند.
وی هم چنین یادآوری می کند تمام کودکان می توانند خلاق بوده و در بزرگی نیز می توانند خلاق باقی بمانند .
هر کسی از کودک و بزرگسال می تواند خلاق باشد.خلاقیت به استعداد و نبوغ ارتباطی ندارد و خلاقیت تنها مختص افراد استثنایی و با استعداد نیست خلاقیت می تواند و باید جزئی از زندگی روزمره تمام کودکان و بزرگسالان باشد.چه بسا دانش آموزان نخبه مدارس هرگز از خود خلاقیتی بروز نمی دهند اما کودکانی که مورد توجه اولیای تربیتی و آموزشی نیستند کارهای خلاقانه ای ارائه دهند.
کتاب حاضر توسط یکی از صاحب نظران بنام حوزه خلاقیت و بر اساس تجارب و پژوهش های مجامع وی در 8 فصل و 197 صفحه نگاشته شده است. تصویر ذهنی و شور هیجان ، شناخت خلاقیت کودکان ، اجزاء متشکله خلاقیت ، انگیزه برای خلاقیت ، چگونه خلاقیت کودکان از میان می رود، زنده نگاه داشتن خلاقیت در منزل، زنده نگاه داشتن خلاقیت در مدرسه ،بازی ها ، تمرین ها ، گفتگوها و ایده ها ،عناوین فصول ذکر شده در کتاب حاضر می باشد . در پایان کتاب نیز پرسش نامه ای تدوین شده است که به والدین درباره این موضوع که آیا محیط خانواده برای بروز خلاقیت کودک مناسب است یا نه کمک می کند والدین با استفاده از نتایج پرسشنامه و مطالب کتاب می توانند تغییرات لازم را برای بهبود محیط خانواده اعمال نمایند.

مریم تجریشی
مرجع: مرکز مشاوره تبیان