تغذیه و دندان های سالم کودک

کودکان برای حفظ رشد مناسب و سلامتی خود، بایستی از تمامی گروه های اصلی غذایی استفاده کنند که این گروه ها شامل پنج گروه اصلی نان و غلات، میوه ها، سبزی ها، شیر و لبنیات و گروه گوشت و حبوبات است.

به گزارش کودک پرس، مصرف زیاد و بیش از حدّ مواد کربوهیدرات دار باعث خرابی دندان ها می شود. مواد کربوهیدراتی شامل انواع کیک، آب نبات، کلوچه، نوشیدنی های شیرین ، مواد نشاسته دار مثل چیپس و برشتوک است.
علت اصلی
پوسیدگی دندان ها ، باقی ماندن مواد کربوهیدراتی بر روی آنهاست.
برای حفظ سلامتی بیشتر دندان کودکان ، توصیه هایی را در مورد انتخاب صحیح و مصرف غذاها برای شما بیان می کنیم :
1- میوه و سبزی فراوانی در یخچال داشته باشید و به عنوان میان وعده ، به جای مواد کربوهیدرات دار، به کودک خود بدهید.
میوه و سبزی هایی را به کودک خود بدهید که آب زیادی داشته باشد مثل هلو ، هندوانه ، طالبی ، خربزه ، کرفس و خیار و موز و کشمش را کم مصرف کنید ، زیرا نسبت به سایر میوه ها دارای قند بیشتری هستند، اگر هم مصرف کردید بلافاصله مسواک بزنید.
2- به همراه ناهار یا به عنوان میان وعده، پنیر مصرف کنید.
مصرف انواع پنیر به خصوص پنیر کهنه مثل پنیر چدار باعث ترشح بزاق می شود و بزاق تکه های غذا را از دندان ها دور می کند.
3- مواد غذایی چسبنده را که نیاز به جویدن زیادی دارند، مصرف نکنید.
کشمش، انجیرخشک، کلوچه، پاستیل،
عسل ، شیره، شکلات های چسبنده و شکلات کاکائویی به دندان ها می چسبند و بزاق نمی تواند آنها را از دندان جدا کند.
اگر کودک شما چنین مواد غذایی را مصرف کرد، بایستی بلافاصله دندان های خود را مسواک بزند.

4- خوراکی های شکردار را با وعده های غذایی مصرف کنید نه به عنوان میان وعده.
اگر می خواهید به عنوان دسر به کودک خود شیرینی بدهید، آن را بلافاصله بعد از خوردن وعده غذایی اصلی به او بدهید، زیرا در مواقع صرف وعده های غذایی، بزاق زیادی در دهان وجود دارد که تکه های غذا را از دندان ها جدا می کند.
نوشیدن مایعات بعد از غذا هم خرده های غذا را از دندان ها دور می کند.
5- کودک خود را عادت دهید تا جایی که ممکن است به دفعات کم، میان وعده مصرف کند، زیرا دفعات زیاد میان وعده ها بیشتر از مقدار غذای مصرف شده در هر میان وعده، در پوسیدگی دندان ها موثر است.
در فاصله ی بین وعده های غذایی ، بزاق خرده های غذا را از دندان ها پاک می کند، در نتیجه از عمل باکتری ها جلوگیری می کند. مصرف مکرر میان وعده ها بدون فاصله زمانی ومسواک نکردن دندان ها، غذای مورد نیاز باکتری های مولد پوسیدگی را فراهم کرده، در نتیجه با ایجاد پلاک های دندانی، پوسیدگی دندان را تسریع می کند.
بنابراین تا حدی که امکان دارد تعداد میان وعده ها را کاهش دهید، طوری که بیشتر از یک یا دو بار در روز نشود. بعد از مصرف میان وعده – مخصوصاً اگر خوراکی شیرین و چسبنده بود- حتماً دندان خود را مسواک بزنید.
6- مواد غذایی شیرین را که روی دندان باقی می مانند، مصرف نکنید.
آب نبات های سفت، نقل و شکلات باعث می شوند همواره یک لایه قندی روی دندان ها وجود داشته باشد و باعث پوسیدگی دندان می شود.
7- مواد غذایی را که شکر ندارند ، مصرف کنید.
8- هرگز موقع خواب یک شیشه حاوی شیر، شیرخشک، آب میوه یا نوشیدنی شیرین دیگر را به دست کودک خود ندهید. این نوشیدنی ها حاوی شکرهستند. اگر موقع خواب باید به کودک یک شیشه حاوی نوشیدنی بدهید، آن را از آب سالم پر کنید که هم دندان ها را از ذرات غذا تمیز می کند و هم شکر ندارد، در نتیجه از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.
9- از منابع غذایی کلسیم دار در برنامه غذایی کودک خود استفاده کنید که باعث استحکام دندان ها می شود.
منابع غنی از کلسیم عبارتند از شیر ، ماست ، پنیر، ماهی و سبزیجات سبز رنگ مثل کلم ، کلم بروکلی ، اسفناج و جعفری.

سایر توصیه ها :
1- اگر کودک آدامس مصرف می کند، آدامس هایی را که شکر ندارند یا شیرین کننده آن گزیلیتول (XYLITOL) است، به او بدهید. گزیلیتول باکتری های دهان را کاهش می دهد و عمل جویدن، ترشح بزاق را افزایش می دهد.
2- برای سالم نگه داشتن دندان های کودک، از محلول فلوراید ، مسواک و نخ دندان استفاده کنید. بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، استفاده روزانه از خمیر دندان فلوراید دار در هنگام مسواک زدن است.
فلوراید به داخل دندان ها نفوذ می کند و از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
حداقل دو بار در روز و بعد از هر وعده غذایی یا میان وعده، دندان های کودک خود را مسواک کنید یا به او بگویید مسواک بزند.اگر امکان مسواک زدن دندان ها در بین وعده های غذایی وجود ندارد، حداقل دهان را چندین بار با آب بشویید.
بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، استفاده روزانه از خمیر دندان فلوراید دار در هنگام مسواک زدن است.
حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید تا ذرات غذایی را از بین دندان ها و زیر لثه پاک کند.
3- بعد از دادن دارو به کودک خود، دندان های او را مسواک کنید. داروهایی مثل شربت سرفه حاوی قند است که باکتری موجود در دهان آن را به اسید تبدیل می کند. این اسیدها باعث از بین رفتن مینای دندان ( لایه محافظ و سخت روی دندان ) می شوند.
4- به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت دندان های کودک خود مطمئن شوید. اولین بار که باید کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید، در سن یک سالگی یا شش ماهگی است که کودک شروع به دندان در آوردن می کند . مراجعه مرتب به دندانپزشک باعث می شود که اگر کوچکترین مشکل و پوسیدگی در دندان ها پیدا شود، سریعاً آن را برطرف کنید.
نیره ولدخانی