آشنایی با الفبای تربیت دینی کودک

به گزارش کودک پرس، نخستین و مهم ترین وظیفه والدین در ارتباط با فرزند شان، تربیت صحیح است. اما چه نوع تربیتی و با استفاده از چه ابزاری؟ شاید از خودتان بپرسید كه آیا اصلا كودك نیاز به تربیت معنوی دارد ؟ فراموش نكنید كه تربیت دینی و معنوی مستقیما با سلامت روح فرزندتان در ارتباط است. باورهای ما، نه تنها بر روح كه بر جسم ما نیز اثر گذارند . حتی باورهای سمی، منفی و متضاد با فطرت انسانی، می توانند علاوه بر به خطر انداختن سلامت روح و جسم، جامعه فرد را نیز درگیر كنند . به عبارت دیگر، تأثیر این معنویات در روند تربیت قابل تأمل است. تربیت معنوی ، یعنی تربیت ایمان، اخلاق و عواطف در كودك.

مقصر کیست؟
از نظر قرآن و روایات فطرت انسان، اسلام و کلیات آن را پذیرا است. یعنی، «اسلام» و «کلیات قوانین» آن در سرشت انسان نهفته است. از این رو، اگر شخصی از «اسلام» و «کلیات» آن منحرف شود نخست پدر و مادر و در وهله ی دوم معلمان و در مرحله ی سوم محیط و جامعه در انحراف او مقصرند. زیرا، قرآن می فرماید:
«فَأقم وَجهک للدّین حنیفاً فطرت الله الّتی فَطرالنّاس علیها لا تَبدیل لِخلق الله ذلک الدّین القَیّمُ و لکنّ اَکثر الناس لا یَعلمون» (1) و نیز «کُلّ مَولودٍ یُولد علی الفطره حتّی یَکون اَبواهُ یُهوّدانه و یُنصّرانه (او یُمَجّسانه)»(2) «هر کودکی بر فطرت خود (که اسلام است) متولد می شود. و والدین او هستند که او را «یهودی» و «نصرانی» یا «مجوسی» می کنند.»
اگر خود شما هنوز در دو دو تا چهار تای دین و ایمان تان باشید چطور می خواهید فرزند ی پرورش دهید كه سرشار از معنویت بوده و شخصیتی یكپارچه، مستقل و آرام داشته باشد ؟ بدانید، كودك شما قبل از هر كسی به والدین اش چشم دارد
یعنی گرایش به اسلام در فطرت هر کودکی که چشم به جهان می گشاید نهفته است و اگر پس از آن، «یهودی» یا «نصرانی» و یا «مجوسی» بشود، پدر و مادرند که این انحراف از فطرت را سبب شده اند.
پس، هر طفلی بر مبنای فطرت اسلامی متولد می شود و بنابراین، باید روح سالمی داشته باشد. چنانچه در کودکی، روان ناسالم و منحرفی از فرزندان خویش مشاهده کنیم، نشان از کوتاهی والدین دارد، که از راه وراثت، تغذیه یا تربیت بدانها ستم کرده اند.

چرا تربیت معنوی؟
شما با پرورش معنویت، به فرزندتان یك تكیه گاه محكم، دائمی و خلل ناپذیر درونی معرفی می كنید كه در تمام طول زندگی و در بحران ها و تلاطم های درونی و بیرونی از او محافظت می كند . نیازی نیست بگوییم كه كارشناسان و محققان با تحقیقات گسترده شان به این نتیجه رسیده اند كه افراد ی كه زندگی معنوی و مذهبی دارند ، كمتر دچار فشار خون،افسردگی و دیگر بیماری ها می شوند ، این یافته ها در زندگی بسیاری از ما جاری است. كم ندیده ایم آدم هایی كه دین، مذهب، اخلاق و معنویت حافظ سلامت روح و جسم شان بوده است.

تربیت معنوی از چه زمانی؟
ایده آل ترین حالت تربیت این است كه تربیت معنوی كودك را قبل از متولد شدنش و حتی قبل از انتخاب همسر ، جدی بگیریم. انتخاب فرد ی كه خود اهل معنویات است، سلامت روان دارد ، حلال و حرام را می شناسد و دارای باورهای مثبت است، طبعا در كل زندگی، خاصه تربیت كود ك موثر خواهد بود . درهرحال نخستین الگوهای تربیتی و معنوی كودك، والدین او هستند . پس از آن و پیش از بارداری لازم است كه مواردی از سوی والدین رعایت شوند .

توكل یادتان نرود
یكی از اجزای معنویت و باورهای دینی، توكل است. شما نیز توكل كنید . برای اینكه در امر فرزند آوری و تربیت فرزند موفق عمل كنید نیاز به یاری و استعانت نیروی لایزال الهی دارید ، پس توكل و توسل را فراموش نكنید . از خداوند و ائمه معصومین(س) بخواهید كه یاری تان كنند و هرجا كه پیچیدگی های روحی انسان و شرایط محیطی و اجتماعی، شما را به بن بست رساند به یاری تان بیایند و دست تان را بگیرند .
شما الگو هستید
شما با پرورش معنویت، به فرزندتان یك تكیه گاه محكم، دائمی و خلل ناپذیر درونی معرفی می كنید كه در تمام طول زندگی و در بحران ها و تلاطم های درونی و بیرونی از او محافظت می كند
اگر خود شما هنوز در دو دو تا چهارتای دین و ایمان تان باشید چطور می خواهید فرزند ی پرورش دهید كه سرشار از معنویت بود ه و شخصیتی یكپارچه، مستقل و آرام د اشته باشد؟ بدانید، كودك شما قبل از هر كسی به والدین اش چشم دارد . او لحظه به لحظه رفتار شما را ضبط می كند ؛ آرامش یا توفانی بودن ، گذشت یا عصبانیت، صبر یا بی قراری و بسیاری د یگر از نشانه های معنویت را از شما فرامی گیرد .
به جلسات مذهبی بروید
كودك را از شركت در نمازجماعت های مساجد و جلسات و فضاهایی كه روح مذهب و معنویت در آنها جریان دارد ، به بهانه های متفاوت محروم نكنید . نگویید خسته می شود ، خوابش می آید ، سروصد ا اذیتش می كند و…؛ همه اینها راه و چاره دارند و شما که مادر یا پدر هستید رگ خواب او را بهتر می شناسید.

نقش والدین در سعادت فرزندان؟
نکته آخر اینکه، قرآن شریف با کمال صراحت فرموده است اگر پدر و مادر در تربیت فرزندانشان کوتاهی کنند، در روز قیامت زیانکار خواهند بود. یعنی اگر دختری بی عفتی کند یا در امور دینی اش سستی ورزد و یا پسری از مسیر اسلام منحرف شود، و باعث آن، کوتاهی پدر و مادر در امر تربیت باشد، روز قیامت علاوه بر اینکه آن پسر و دختر روانه دوزخ می شوند، پدر و مادر آنها هم در آتش خواهند سوخت اگر چه به ظاهر انسانهای خوبی باشند. در کتاب «حلیه المتقین» مرحوم «علامه مجلسی» در این باره از زبان روایات، سخن بسیار رفته است. شما را به مطالعه این کتاب بسیار شریف و ارزنده و عمل بدان سفارش می کنیم و در اینجا از تفصیل مطالب درمی گذریم.
به هر حال، سعادت و شقاوت فرزندان به پدر و مادر بستگی فراوانی دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: «الشقیُّ مَن شَقی فی بَطن اُمّه و السّعیدُ مَن سَعِد فی بَطن اُمّه» (3) «بدبخت کسی است که در شکم مادر گرفتار شقاوت شود و خوشبخت کسی است که در شکم مادر سعادتمند باشد». از این رو، می توان برای جلوگیری از پیدایش نسلهای فاسد و ناقص از نظر جسمی و خاصه از نظر روانی، تعالیم لازم و سودمندی استفاده کرد که در متن اسلام و کتاب قران است.
پی نوشت :
1- سوره ی روم، آیه 30.
2- سفینه البحار، جلد 2، ص 373.
3- سفینه البحار، جلد 1، ص 709.

منابع: همشهری، راسخون