فعالیت‌های فرهاد رحمتی پدر تئاتر کودک اراک در حوزه کودک و نوجوان

به گزارش کودک پرس ، سال ها در عرصه تئاتر کار کرده و حالا نزدیک به ۳۵ سال است که نامش با نام کودک و نوجوان گره خورده. نویسنده و کارگردانی که بعد از تربیت بازیگران و شاگردانی در این عرصه حالا جدی تر به دنبال مسئله آموزش است و به دلیل دغدغه و دلمشغولی اش در نگاه جدی به تئاتر و شناخت و اهمیت آن از کودکی اقدام به راه اندازی آموزشگاه تخصصی بازیگری کودک و نوجوان کرده است. آموزشگاهی که تنها در عنوانش خلاصه نمی شود و در کنار شناساندن هنر و بازیگری، آگاهانه آموزش روابط اجتماعی و فرهنگ عمومی را نیز در دل خود دارد.

«فرهاد رحمتی» برای بسیاری از خانواده های اراکی شناخته شده است. تولید مستمر نمایش های شاد و موزیکال برای گروه سنی کودکان بخش اصلی فعالیت هنری اوست. وی به تازگی اولین آموزشگاه تخصصی بازیگری کودک و نوجوان با عنوان پیام را در اراک تاسیس کرده و نزدیک به یک ماه از آغاز کار آن می گذرد. به این بهانه گفتگویی با این کارگردان حوزه تئاتر کودک که هم اکنون مدیر این آموزشگاه نیز هست داشته ایم.

انگیزه شما از راه اندازی این آموزشگاه و آموزش تخصصی در حوزه تئاتر کودک و نوجوان چه بوده است؟

همانطور که می دانید بیش از سه دهه است که در حوزه تئاتر کودک و نوجوان فعالیت می کنم و قطعا تجربه تمام این سال ها مرا به این سمت سوق داد. یکی از دلایل اصلی این بود که با توجه به تفاوت های تئاتر کودک با تئاتر بزرگسال و اهمیت آموزش در نمایش کودک فکر کردم چرا نمایش های تولیدی برای کودکان با بازی خودشان انجام نشود این در وهله اول بر روی کودکانی که تئاتر را یاد می گیرند تاثیر دارد و در مـرحله دوم برای مخــاطب کودکی که تئــاتر را می بیند باورپذیرتر و قابل قبول تر است. هدف دیگرم نیز این بود که به واسطه این آموزشگاه بتوانم استعدادها و علاقمندان به تئاتر را کشف و از کودکی مورد آموزش قرار دهم تا در آینده بازیگرهای متخصص و آگاهی به تئاتر تحویل دهم تا از این ظرفیت در آینده نیز بتوان بهره برد. ا

یده تاسیس آموزشگاه از سال ها قبل در ذهن من بود ولی در یک سال اخیر عملی شد. همچنین در استان نیز تا کنون چنین نمونه ای نداشته ایم البته طبیعی است چون خود تئاتر کودک و پرداخت به آن نیز در استان ما خیلی جدی نبوده و همیشه از سوی هنرمندان تئاتر مغفول مانده است.

همانطور که خودتان هم اشاره کردید حضور اهالی تئاتر چه در زمینه تولید و چه آموزش در حوزه کودک و نوجوان کم است، بی شک کار در حوزه کودک سخت است در مورد شاخصه های کار در این بخش بگویید و نکاتی که باید به آن توجه شود.
هر کاری در ابتدا سختی ها و مشکلات خود را دارد خصوصا اگر برای اولین بار باشد. در مورد کار کودک و نگاه تخصصی به این حوزه با توجه به تفاوت ها و حساسیت هایش قطعا چالش های بیشتری دارد زیرا باید کودک و دنیای او و تمام جوامع روانشناسی و رفتار شناسی کودک را دانست. شناخت عواطف و احساس کودک، اینکه چه زمانی مـی توان به او آموزش داد روش های آموزش خاص گروه های سنی و… از جمله مسائلی است که باید مورد توجه باشد. زیرا در این پروسه ما با شکل دهی شخصیت او در ارتباطیم و این مسئولیت ما را بیشتر می کند برای همین تنها به تئوری و شیوه های آموزش بازیگری ختم نمی شود بلکه گستره عظیم تری دارد.

یکی از اهداف تئاتر برای کودک و نوجوان انتقال پیام و آموزش برخی مسائل اجتماعی و فرهنگی است.

معمولا در تمام این سال ها بازیگران بزرگسال که خودشان اهمیت خیلی از این مسائل را درک کرده بودند و لزوم آن را می دانستند این کار را انجام می دانند اگر قرار باشد بازیگران یک کار خود کودکان باشند چه فرقی در انتقال پیام ایجاد می شود؟

این نکته مهمی است والبته مورد توجه. اگر قرار باشد همین کودکان مفهومی را برای مخاطب هم سن و سال خود توضیح دهند و از اهمیتش بگویند پس باید خودشان قبل از این آموزش ببینند و آن پیام ابتدا به آن ها آموزش و در آن ها نهادینه شود. بنابراین وقتی قرار است با کودکان نمایشی را کار کرد باید قبل از آن گروه کودکان بازیگر را آماده کرد یعنی در مرحله اول این آموزش در خود گروه و کلاس ها شکل بگیرد برای همین تاکید می کنم اینجا قرار نیست تنها تکنیک ها و شیوه های بازیگری درس داده شود این یک بخشی از سرفصل کارهای ما است. ما به بچه ها اهمیت هنر و تئاتر را یاد می دهیم و حتی اینکه چرا بر روی صحنه می روند ولی کار اصلی بر روی شخصیت کودکان انجام می شود و آموزش مسائل اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی نیز بسیار با اهمیت است و برای همین تاکید من بر واژه آموزش تخصصی است.

تجربه چند دهه فعالیت شما در عرصه تئاتر کودک قطعا در این آموزشگاه موثر است. آیا در کنار این تجربه از کارشناسان و اساتید دیگر این حوزه استفاده کرده اید؟

قطعا اینطور است حضور تجربه و نگاه آکادمیک در کنار هم برای موفقیت الزامی است. به همین دلیل از حضور و مشاوره اساتید حوزه تئاتر کودک نیز استفاده کرده ام همچنین تعدادی از اعضای گروه پیام نیز در این مسیر مرا یاری خواهند کرد. قرار نیست نگاه تک بعدی در این آموزشگاه حاکم باشد باید پذیرفت استفاده از نگرش های کارشناسی در بهبود روند آموزشی موثر است.

این روزها علاقه خانواده ها به ثبت نام کودکانشان در کلاس های هنری بسیار شده است. می خواهم بدانم در زمان ثبت نام با چه رویکردهایی نسبت به دوره های بازیگری از سوی خانواده ها روبه رو هستید یعنی آن ها توقع دارند که فرزندشان با آموزش در این آموزشگاه یک بازیگر حرفه ای شود و یا نه از اهمیت این آموزش ها در تحول شخصیت و اثرات فردی و اجتماعی آن بر روی کودکشان باخبر هستند؟

رویکردها متفاوت است برخی خانواده ها در همان ابتدا سوالشان این است که آیا روانشناسی کودک هم کار می کنید زیرا برای آن ها بهبود برخی رفتارهای کودکشان مانند انزوا، گوشه گیری، لکنت زبان و حتی پرخاشگری مورد اهمیت است و از پتانسیل تئاتر در این خصوص باخبر هستند. بازی کردن، نقش خوانی، تقویت بدن و بیان از مسائلی است که در این مسیر موثر خواهد بود؛ ولی در مقابل برخی خانواده ها هستند که می گویند آیا به کودکمان مدرک می دهید یا اینکه بعد از این آموزش ها وارد عرصه بازیگری خواهند شد. این نگاه کاملا اشتباه است البته ما بازیگری و تئاتر را آموزش خواهیم داد و قطعا در صورت وجود درخواست کودکانشان را به بخش های مختلف برای بازی معرفی خواهیم کرد اما نه اینکه تنها هدفمان این باشد.

هدفی برای توسعه آموزشگاه دارید؟ و اینکه در کنار آموزش تخصصی بازیگری برای کودکان و نوجوانان فعالیت دیگری در حوزه تئاتر کودک در این آموزشگاه انجام خواهد شد؟

بله البته هم اکنون گام های ابتدایی است و اینکه من می دانم در کارهای فرهنگی اصولا بازدهی کم است. اگر هزینه ها اجازه دهدحتما از حضور اساتید کشوری تئاتر کودک و نوجوان برای آموزش استفاده خواهم کرد و همچنین در نظر داریم در زمینه گریم ، طراحی صحنه و لباس نمایش کودک و همچنین نویسندگی حوزه تئاتر کودک برای علاقمندان دوره هایی را اختصاص دهیم. چون این ها هم از المان های مهم در تئاتر کودک است.

در کشور ما چقدر بر روی تئاتر کودک و نوجوان به طور تخصصی کار می شود خصوصا تئاتری که بازیگران نیز کودک باشند؟

در این حوزه فعالیت می شود؛ ولی با توجه به اهمیتش جدی نیست و نسبت به تئاتر بزرگسال خیلی در حاشیه است، نبود آموزش کافی، نمایشنامه های مناسب این حوزه و … از جمله کمبودهای این بخش است؛ به طور غیر رسمی هم تئاترهایی با حضور خود کودکان معمولا در مدارس و مهدکودک ها انجام می شود؛ ولی قطعا اجرای داخلی دارند و اجــرای عموم نمی ورند یعنی این حوزه گسترده نیست.

با توجه به اینکه گروه هنری پیام هر سال و اغلب در تابستان نمایش تولیدی خود را به روی صحنه می برد آیا امکان دارد در اثر بعدی این گروه شاهد حضور بازیگران کودک باشیم؟

البته ما چند سالی است که اجراهای ویژه پاییز را نیز داریم. در مورد حضور بازیگران کودک نیز قطعا این اتفاق خواهد افتاد و از بخشی از ظرفیت ها و هنرجویان با استعداد در تولید بعدی گروه استفاده خواهد شد. در مورد آموزشگاه یک نکته اهمیت دارد و آن اینـکه تفاوت های بسیاری در مدیریت و گرداندن یک آموزشگاه با یک گروه نمایشی است و بایستی اعتماد مردم را با کار شایسته جلب کرد.

توصیه تان به آن هایی که می خواهند در حوزه تئاتر کودک کار کنند چیست؟

خیلی ها با این نگاه که کار در حوزه کودک آسان است وارد این بخش می شوند بدون هیچ تجربه و شناختی و این اشتباه محض است زیرا مخاطب کودک را نباید سـاده انگاشت. توصیــه من این است که سهل انگارانه به این بخش از تئاتر نگاه نکنند.

منبع: وقایع استان