مشهد/داد و ستد کودکان

مافیای قاچاق انسان
پیش‌ازاین هم محمد‌مهدی زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز دراین‌خصوص هشدار داده و گفته بود: «یکی از مواردی که خود من با جدیت تمام پیگیر هستم، مربوط به مافیای قاچاق انسان است که از مرزها یک جریان مافیایی، انسان به داخل کشور قاچاق می‌کند و سود 600میلیارد‌تومانی در سال به جیب سوداگران می‌ریزد.».
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی برای تشریح وضعیت کنونی فرزندان غیرقانونی این استان به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: «کودکانی که از کانال‌های غیرقانونی خرید‌وفروش می‌شوند و بدون طی‌کردن مسیرهای قانونی، به‌عنوان فرزندخوانده تحویل خانواده می‌شوند، نمی‌توانند هویت و شناسنامه داشته باشند که به این کودکان، فرزندان غیرقانونی گفته می‌شود.».
غلامحسین حقدادی ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته، افرادی که استانداردهای فرزندخواندگی نداشتند، به روش‌های غیرقانونی کودکانی را دریافت کرده و آنان را بزرگ می‌کردند. دولت در آن زمان به این نتیجه رسید که به‌دلیل اینکه این کودکان شناسنامه ندارند و هویت قانونی نیز ندارند، به بهزیستی مراجعه کنند و توسط کمیتۀ فرزندخواندگی و همکاری دستگاه قضا، شناسنامه‌دار شوند.».
حقدادی با بیان اینکه در آذرماه سال92 ذیل قانون حمایت از کودکان و نوجوانان تصویب شد تا افراد برای دریافت شناسنامۀ فرزندان غیرقانونی به مراکز بهزیستی مراجعه کنند، اظهار می‌کند: «این مصوبه تنها از زمان قبل از تصویب قانون و همان زمان اعتبار داشت و برای فرزندان غیرقانونی در سال‌ها و زمان‌های بعد معتبر نیست.».
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی یادآور می‌شود: «درحال‌حاضر 300 نفر در خراسان رضوی در نوبت دریافت شناسنامه از بهزیستی قرار دارند. بهزیستی با بررسی‌های لازم این افراد را به دستگاه‌های قضایی برای دریافت شناسنامه معرفی می‌کند.».
وی تصریح می‌کند: «درحال‌حاضر هیچ‌گونه اطلاعی درخصوص اینکه این 300 کودک چگونه به‌صورت غیرقانونی به‌عنوان فرزندخوانده به خانواده‌ها داده شده است، وجود ندارد و خانواده‌ها نیز اکثراً اظهار می‌کنند که کودکان را از جایی پیدا کرده و درجهت رضای خدا آن‌ها را بزرگ می‌کنند.».
حقدادی با بیان اینکه افراد نباید به‌هر‌دلیلی به قاچاق کودک و تحویل آن‌ها تن بدهند، اضافه می‌کند: «این کودکان در آینده با مشکل مواجه می‌شوند.».

بچه‌های ناخواسته را نفروشید، به بهزیستی بسپارید
کارشناس‌مسئول فرزندخواندگی بهزیستی خراسان رضوی نیز دراین‌خصوص گفته است: «میزان داد‌ و گرفت فرزندان بی‌سرپرست و بدسرپرست از طرق غیرقانونی در خراسان رضوی، به مرحلۀ هشدار رسیده و مرتباً درحال افزایش است.».
زیبا مجرب افزود: «اگرچه آمار دقیقی از انتقال، واگذاری غیررسمی یا خرید‌وفروش غیرقانونی فرزندان بی‌سرپرست یا بدسرپرست در دست نیست، اما درحال‌حاضر، 300 خانواده، در بهزیستی پشت نوبت تعیین‌تکلیف هویتی فرزندان غیرقانونی خود هستند.». وی با بیان اینکه واگذاری فرزندان باید از طریق قانونی انجام شود، اظهار کرد: «چون خرید‌وفروش یا سایر روش‌های واگذاری غیرقانونی کودکان، دور از چشم دولت و سازمان بهزیستی انجام می‌شود، مشخص نیست که این فرزندان توسط چه افرادی، به چه کسانی و با چه ملاک‌هایی واگذار می‌شوند. در نتیجه، معلوم نیست که والدین یا خانواده‌هایی که از این راه‌ها فرزندی می‌گیرند، صلاحیت‌های لازم اقتصادی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی و حتی محرمیت را برای اینکه فرزندی را بپذیرند، داشته باشند. بنابر‌این احتمال بسیاری دارد که این فرزندان یا خانواده‌ها در آینده، دچار مشکلات جدی بشوند.». کارشناس‌مسئول فرزندخواندگی سازمان بهزیستی خراسان رضوی عنوان کرد: «اگر چه درحال‌حاضر 2500 نفر در صف فرزندخواندگی قانونی هستند، اما کثرت افراد پشت نوبت، به‌خاطر سخت‌گیری‌های بهزیستی نیست، بلکه به‌دلیل وفور تقاضا و کمبود فرزندان قابل واگذاری است، چون تعداد زیادی از فرزندان قابل واگذاری، از طریق غیرقانونی و غیر‌رسمی، خریدوفروش یا واگذار می‌شوند.». وی درخصوص آیندۀ فرزندانی که به‌صورت غیر‌قانونی یا به‌صورت خریدوفروش در اختیار خانواده‌های متقاضی قرار می‌گیرند، به خانواده‌ها و مسئولان هشدار داد و گفت:«مسئلۀ محرمیت، ارث، حقوق اجتماعی و هویتی این فرزندان در واگذاری غیرقانونی از مهم‌ترین مشکلات است. برخی از این مشکلات با هویت‌بخشی به فرزند حل می‌شود، اما خیلی مسائل حل‌نشده باقی می‌ماند و در آینده، برای خانواده و فرزند، مشکل‌ساز می‌شود.».
وی خاطرنشان کرد: «در‌حال‌حاضر، طبق آیین‌نامه‌ای که سازمان بهزیستی برای قانون فرزندخواندگی به استان‌ها ابلاغ کرده، برای خانواده‌های دارای فرزندان غیرقانونی، پرونده تشکیل می‌شود و با داشتن برخی شرایط، برای فرزند، توسط دادگاه و با معرفی بهزیستی، اوراق هویتی صادر می‌شود، اما این بخشی از مشکل را حل می‌کند و مسائلی مانند ارث، محرمیت، حقوق اقتصادی و نحوۀ تعامل با فرزند و سایر فرزندان، از دیدگاه عاطفی، همچنان در ابهام باقی می‌ماند.». مجرب با یادآوری اینکه تعداد فرزندانی که به‌صورت رهاشده در اماکن عمومی یا از سایر طرق به شیرخوارگاه سپرده می‌شوند رو‌به‌کاهش است، گفت: «در‌حال‌حاضر 150 فرزند بی‌سرپرست و بدسرپرست در شیرخوارگاه مشهد نگهداری می‌شوند که 90درصد آن‌ها بدسرپرست هستند. تعداد فرزندان بدسرپرست درحال افزایش است، درحالی‌که فرزندان بی‌سرپرست تقریباً به حداقل میزان خود طی دهه‌های اخیر رسیده است.».