استعدادیابی کودکان و نوجوانان در سرزمین ربات‌های قزوین

به گزارش کودک پرس ،تاثیر ربات ها در زندگی هوشمند امروزی بر هیچکس پوشیده نیست و هر روزه شاهد اختراعات و ابداعات جدید در این خصوص هستیم.

در آینده نه چندان دور ربات ها پیش برنده بسیاری از امور انسان ها خواهند بود، کشور ما در حوزه علم و فناوری رباتیک در سالیان اخیر به پیشرفت های زیادی دست یافته و هم اکنون محققان و فناوران زیادی در این حوزه مشغول به کار هستند.

فاطمه نظری به عنوان یک فناور برتر و پژوهشگر قزوینی در زمینه ساخت انواع محصولات انیماترونیک یکی از این افراد است، او با هزینه شخصی و تلاش و علاقه وافر خود به این حوزه، کار اجرایی سرزمین ربات‌ها را که نخستین سرزمین یا پارک‌ رباتیک ایران به شمار می‌رود، کلید زده و امروز پس از سال ها  انتظار شاهد بهره برداری از آن هستیم.

این بانوی توانمند و کارآفرین که با اختراع و ابتکار در حوزه های مختلف صنعتی وسامانه های شهری انجام و تألیف کتاب دراین حوزه، به عنوان بنیانگذار صنعت انیماترونیک درکشور شناخته شده است، مخاطب امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی است.

خانم نظری در ابتدا خودتان را برای مخاطبان ایرنا معرفی بفرمایید؟

فاطمه نظری دانش آموخته رشته فیزیک از دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین و پژوهشگر حوزه فناوری هستم. با طراحی وساخت انواع محصولات انیماترونیک وبومی سازی دانش فنی آن و نیز تالیف نخستین منبع فارسی دراین زمینه به عنوان بنیانگذار صنعت انیماترونیک درایران شناخته شده ام.

درحال حاضر زمینه فعالیت های پژوهشی اینجانب، ابداع وتوسعۀ انواع محصولات جدید در حوزه انیماترونیک است و علاوه برآن دربخش طراحی و ساخت ربات های صنعتی،خدماتی و آموزشی هم فعالیت می کنم و تا به امروز سه بارموفق به دریافت لوح تقدیر از روسای جمهور شده و ۶ بار نیز به عنوان پژوهشگر و فناور برتر استان قزوین انتخاب شده ام.

فرمودید به عنوان بنیانگذار صنعت انیماترونیک در ایران شناخته شده اید، برای آشنایی مخاطبان در خصوص این صنعت توضیح بفرمایید؟

انیماترونیکس(ANIMATRONICS)، دانش و فناوری  طراحی  وساخت مدل های متحرک انسان و جانداران درشکل طبیعی و یا فانتزی آن ها است.

در واقع انیماترونیک تلفیق دانش مهندسی و هنر بوده و ترکیبی ازحداقل ۱۱ رشته شامل مهندسی مکانیک، الکترونیک،کامپیوتر،کنترل، شیمی و هنرهای طراحی، مجسمه سازی، نقاشی، خیاطی، دوبله وصداگذاری ونیزحرکت شناسی و استوری است.

امروزه محصولات انیماترونیک درصنعت سینمای حرفه ای (جلوه های ویژه فیلم های تخیلی) ،صنعت گردشگری(پارکهای ژوراسیک)، موزه های علوم وحیات وحش، آموزش پزشکی و دندانپزشکی و نیزتبلیغات تجاری به طورگسترده ای مورد استفاده قرارمی گیرند.

البته هنوز رشته دانشگاهی انیماترونیکس هنوز درکشورما ایجاد نشده و درخارج از کشور درمقطع ارشد و دکترا تدریس می شود.

همین موضوع باعث شد که من به تحقیقات علمی گسترده در این زمینه از یک طرف و ساخت انواع محصولات انیماترونیک از طرف دیگر پرداختم و با توجه به نبود هیچگونه منبع فارسی دراین زمینه، تصمیم گرفتم حاصل چندین سال پژوهش تئوری وتجربیات عملی را به صورت کتاب تالیف کنم که درسال ۸۸ به عنوان نخستین منبع فارسی انیماترونیکس به چاپ رسید و بعد آن حتی متون فارسی این رشته را در دایرة المعارف جهانی ویکی پدیا قراردادم تا به معرفی این حوزه به فارسی زبانان بپردازم.

در خصوص مجموعه علمی، گردشگری سرزمین ربات ها توضیح بدید و بفرمایید این مرکز قرار است در آینده به کجا برسد؟

سرزمین یا پارک ربات‌های قزوین به عنوان طرحی آموزشی،تحقیقاتی و تفریحی که فاز نخست آن به تازگی مورد بهره برداری قرار گرفته است، محلی برای پرورش نخبگان ‌و جوشش هنر و استعداد کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود.

مجموعه علمی، گردشگری سرزمین ربات ها به عنوان نخستین پارک رباتیک ایران با هدف آشنایی عموم مردم بویژه دانش آموزان ودانشجویان با دانش وفناوری روباتیک وانیماترونیک در زمینی به مساحت ۲هکتار در قزوین ایجاد شده است.

فاز اول این مجموعه از ابتدای فروردین ماه امسال افتتاح ومورد بهره برداری عموم قرار گرفته است که شامل باغ وحش روباتیک وانیماترونیک، ربات ابرقهرمان رستم با ارتفاع متوسط ۱۸ متر به عنوان دومین ربات بزرگ انسان نمای دنیا،  باشگاه روباتیک به عنوان محلی برای آموزش وساخت روبات برای کودکان، نوجوانان وجوانان علاقمند به خلاقیت و نوآوری در حوزه رباتیک و آتلیه عکاسی با روباتها وهمچنین فروشگاه روبات می باشد.

مقدمات اجرای فاز دوم این مجموعه نیز فراهم شده و حتی برخی از روبات های بخش های مختلف آن  ساخته وآماده استفاده می باشد.

فاز دوم دارای بخش هایی نظیر سالن نمایش جدیدترین روبات های کشور که هرسال بروز خواهد شد، سالن سرگرمی ها وبازی های رباتیک، سالن مسابقه ربات ها و  رستوران روباتیک است و همچنین افزودن جانوران جدید به باغ وحش روباتیک وانیماترونیک از برنامه های دیگر فاز دوم می باشد.

مهمترین ویژگی این مجموعه، این است که کلیه ربات های آن در داخل کشور ساخته شده و این مجموعه از طرف معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در ردیف فناوری های نرم وهویت ساز قرار گرفته و از طرف ستاد اقتصاد مقاومتی استان هم به عنوان یک پروژه اقتصاد مقاومتی تعیین شده است.

ایجاد پارک رباتیک در ارتقای جایگاه قزوین در علم وفناوری کشور، توسعه گردشگری شهر، تسریع پیشرفت دانشگاههای استان، ایجاد نشاط علمی در دانش آموزان ودانشجویان و جذب و اشتغال نخبگان دانشگاهی چقدر موثر خواهد بود؟

قزوین یک شهر دانشگاهی و صنعتی است، بنابراین توقعات زیادی درسطح استان و حتی کشور وجود دارد که این شهر از نظر نوآوری و پیشرفت در کشور پیشتاز باشد.

اجرای پروژه شاخص و منحصر بفردی نظیر پارک روباتیک که هم موجب پیشرفت حوزه رباتیک می شود و هم باعث افزایش آگاهی های عموم مردم از دانش ودستاوردهای روباتیکی می شود، باعث ارتقای جایگاه قزوین درعرصۀفناوریهای بومی رباتیک خواهد شد.

خوشبختانه قزوین از جاذبه های تاریخی، طبیعی و اماکن زیارتی بسیاری برخورداراست اما از حیث گردشگری آنگونه که شایسته است شناخته شده نیست بنابراین ما باید با ایجاد جاذبه های جدید و منحصر بفردی نظیر این مجموعه که مشابه آن درشهرهای دیگر وجود ندارد، مردم را به آمدن به قزوین تشویق کنیم.

وقتی بتوانیم با این بهانه گردشگر را به قزوین بکشانیم و یا مسافرین عبوری را ترغیب به توقف در قزوین بکنیم (وحتی تورهای علمی دانش آموزی ودانشجویی از سراسر کشورراداشته باشیم)، درآنصورت ترغیب خواهند شد که ازسایرجاذبه ها ی شهرهم بازدید نمایند.

به جرأت می توانم بگویم که این مجموعه می تواند درتبدیل قزوین به قطب گردشگری روباتیک کشور بسیار موثر باشد.

بی شک این مجموعه می تواند در ایجاد نشاط علمی میان دانش آموزان ودانشجویان نیز نقش به سزایی داشته باشد. به ویژه با برگزاری انواع جشنواره ها، انواع مسابقات رباتیک ومخصوصاً مبارزه ربات های جنگجو در سطوح دانش آموزی، دانشجویی(که حتی خانواده ها نیز بصورت تیم قادر به شرکت درآنها خواهندبود)،محیطی جذاب و با نشاط برای شهروندان حاصل می شود

وجود چنین مکان هایی یا برای دانشجویان نیز مفید است؟ 

بسیاری از فارغ التحصیلان نخبه حوزه روباتیک که دردانشگاه درزمینۀ روباتیک فعالیت می نمایند و یا درمسابقات گوناگون موفقیت های قابل توجهی کسب می کنند، بعد از فارغ التحصیلی (حتی زمانی که درقالب شرکت های مراکز رشد ویا پارک فناوری فعالیت می کنند) مکانی دائمی برای نمایش دستاوردهای خود ندارند بنابراین وجود چنین مکانی باعث اطمینان خاطرآنها و امیدواری بیشتر برای ادامه تحقیقاتشان و فروش محصولاتشان می گردد،  بخصوص اینکه تعداد قابل توجهی از این نخبگان می توانند به طور مستقیم درخود پارک رباتیک به کار اشتغال داشته باشند.

این مجموعه همانند یک نمایشگاه دائمی از فناوری های رباتیک است که هرسال هم بروز خواهدشد بنابراین وقتی محققان روباتیک بدانند که محلی وجود دارد که می توانند دستاوردهای خود را به نمایش بگذارند، به گونه ای که مشتریان و صنعتگران و سرمایه گذاران از توانایی آنها ومحصولات شان آگاه شوند و با آنها قرارداد ببندند، دلگرم شده وبا انگیزه بیشتری به فعالیت می پردازند و این امر، مرزهای فناوری رباتیک کشور را توسعه خواهد داد.

آیا پارک رباتیک منجر به ایجاد اشتغال و کارآفرینی شده است؟

بله؛ از زمان شروع به ساخت این روبات ها که از ترکیب یازده رشته تشکیل شده اند تا حال حاضر که ادامه توسعه روباتها وافزایش آنهارا داریم، متخصصین گوناگون بویژه از نخبگان فارغ التحصیل دانشگاهی از کاردان فنی گرفته تا دکترای تخصصی به صورت مستقیم وغیر مستقیم مشغول به کارهستند.

بخشی  از نیروها که مربوط به اداره پارک رباتیک هستند؛ در خود پارک مستقر می باشند و بفیه افراد هم که کادر بخش توسعه وافزایش ربات های پارک می باشند درمرکز رشد دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) و پارک علم وفناوری قزوین مستقر هستند و برخی از کارها هم با هدف اشتغال آفرینی غیر مستقیم به شرکتها و مراکز خصوصی برون سپاری می شوند.

در خصوص رستم، یکی از بزرگترین ربات های انسان نما و فلسفۀ ساخت و نصب آن در پارک روباتیک توضیح بفرمایید؟

این روبات غول پیکر در راستای فرهنگ سازی برای کودکان ونوجوانان و انتقال دانش وفناوری و نیزفرهنگ اخلاق محور به آنها ابداع شده است.

این ربات که دومین روبات انسان نمای بزرگ دنیا می باشد، با الهام از ابرقهرمان شاهنامه یعنی رستم ساخته شده و حتی ویژگی های ظاهری آن (نظیر ببربیان،کلاه خود ونیزپوشش جوشن) رعایت شده است.

ربات رستم با ارتفاع ۱۸متر، با هدف خلق یک ربات ابرقهرمان ایرانی برای داستانها و انیمیشن های علمی – تخیلی کودکان ونوجوانان و در راستای همانند سازی داخلی برای رباتهای ابرقهرمان خارجی ابداع شده است.

دراین داستانهای علمی – تخیلی، ربات رستم فرماندهی یک گروه زبده ازربات های غول پیکرانسان نمای هوشمند به نام “نارا” (مخفف نیروی امنیت رباتی ایران) را برعهده دارد که اسامی آنها مانند “آریو” ، “آرش” از قهرمانان ملی و افسانه ای  ایرانیان گرفته شده است.

ماموریت گروه نارا حفظ امنیت وآرامش ومبارزه با نیروهای اهریمنی درزمین وفضاست.

ربات رستم نصب شده درپارک رباتیک قزوین دراندازۀ واقعی خود دراین داستانها ساخته شده است تاکودکان ونوجوانان بتوانند از نزدیک این ربات غول پیکر را مشاهده کرده و از دیدن آن لذت ببرند.

در خصوص باشگاه رباتیک هم توضیح بفرمایید که برنامه تان در این خصوص چیست؟

یکی از اهداف اصلی پارک رباتیک، انتقال دانش رباتیک وانیماترونیک به کودکان، نوجوانان وجوانان ودرنتیجه کمک به تربیت نسل ربات ساز برای آینده کشور است؛ به همین خاطر این پارک دارای یک بخش ارزشمند علمی و فناوری در زمینه آموزش وپژوهش ونوآوری در حوزۀ رباتیک است که باشگاه رباتیک نامیده می شود.

باشگاه رباتیک محلی برای فعالیت های علمی وعملی کودکان،نوجوانان وجوانان علاقمند به خلاقیت ونوآوری درطراحی وساخت انواع ربات می باشد.

در باشگاه رباتیک آموزش طراحی وساخت ربات صورت می گیرد و علت اینکه نام آن را باشگاه گذاشته ایم(نه آموزشگاه ) برای اینست که در این باشگاه نه تنها آموزش ربات صورت می گیرد، بلکه فراگیران می توانند حتی بعد از اتمام دوره ها، همواره عضو باشگاه باشند و ارتباط خود را حفظ کنند و با امکانات باشگاه رباتیک، ایده های خلاقانه خود را دراین باشگاه بسازند وعملی کنند.

کلیه علاقمندان می توانند دراین باشگاه ثبت نام کنند.

از زمان بهره برداری فاز اول پارک رباتیک تا به امروز چه تعداد بازدیدکننده داشتید و استقبال شهروندان از این مجموعه چطور بوده است؟

درمدت کوتاهی که از افتتاح پارک می گذرد، علیرغم تبلیغات بسیارکم، بیش از هشت هزارنفر از پارک بازدید کرده اند و علاوه بربازدیدهای عموم، تورهای دانش آموزی از شهر قزوین وشهرهای اطراف داریم.

در سفر اخیر رئیس جمهور به قزوین هم معاون رئیس جمهور سرکارخانم دکتر خزعلی از پارک رباتیک بازدید کردند.

در خصوص مواد ربات های این مجموعه توضیح بفرمایید؟

درساخت محصولات رباتیک وانیماترونیک، انواع مواد فلزی وغیرفلزی استفاده می شود؛ از فلزات فولاد، آلومینیوم، برنج واستیل گرفته تا غیر فلزاتی نطیرپلی اتیلن،سیلیکون، پلی اوره اتان، پلی استر، اپوکسی وکامپوزیتهای فایبرگلاس وفیبرکربن که این مواد هم ازداخل وهم ازخارج تهیه می شوند.

از سختی های مسیر در این سال های اخیر برایمان بگویید؟

ربات های پارک رباتیک از سال ۸۹ تا ۹۱ ساخته شد وآماده نصب بودند و حتی فاز اول این پارک تحت عنوان باغ وحش روباتیک قراربود درسال ۹۲ به بهره برداری برسد؛ یعنی یک سال زودتر از پارک ژوراسیک تهران که جانوران آن از چین واردشد و در سال۹۳ در یکی از پارکهای آماده تهران نصب شد اما متاسفانه انجام عملیات عمرانی مربوط به آماده سازی زمین ومحوطه وجایگاه جانوران که باید توسط طرف دیگر قرارداد اجرا می شد با کندی وقطره چکانی انجام گرفت و روندآماده سازی برای بهره برداری عموم به علت بی توجهی و کم کاری برخی مسوولان بیش از هفت سال طول کشید. درحالیکه دراین مدت می توانست همه فازهای پروژه  مورد بهره برداری قرار گیرد.

بسیاری از اساتید دانشگاه و کارشناسان معتقدند که آنطور که باید قدر علم و سواد شما دانسته نشده و اگر شما در کشور دیگری بودید قطعا موفق تر بودید. آیا قصد مهاجرت دارید؟

خیر بنده قصد مهاجرت ندارم. من قبلاً از دانشگاه UCLA  (لس آنجلس کالیفرنیا)دعوت داشتم، اما نرفتم چون اعتقاد دارم که قرار نیست هرکسی که کاری از دستش برمی آید برود.

دنیا زمانی قشنگ است که همه جای آن پیشرفته، مرفه و آباد باشد.

چنین دنیایی لذت بخش است و قطعاً خدای متعال هم چنین می خواهد وگرنه تمرکز پیشرفت  ودرنتیجه قدرت فقط در نقطه خاصی از دنیا باعث طغیان و فزون طلبی و ایجاد جنگ ونامنی درسایر نقاط دنیا می گردد.

هرکس وظیفه دارد نقطه ای از دنیا را آبادکند وچه بهتر که این نقطه وطن او باشد، بویژه وطنی چون ایران که فرهنگ آن،با عشق به پروردگار متعال که بالاترین  ارزش ها است، عجین شده است.

کدام کشور را می شناسیم که چنین باشد و در این سرزمین بزرکانی از شعرا، دانشمندان، سرداران و صنعتگران آرمیده اند که درجات عالی عرفان وعشق الهی را طی کرده اند و وجودشان این سرزمین را پاک و نورانی کرده است.

من به زندگی دراین سرزمین مباهات می کنم وپروردگارعالم را شاکرم که دراین کشور به دنیا آمده ام وبرای پیشرفت آن علیرغم همه بی مهریها،کم لطفی ها و سنگ اندازی ها وسختی های راه تانفس دارم تلاش خواهم کرد.

رهاورد:

سرزمین یا پارک رباتیک، یک پروژه مهم برای شهر قزوین  و حتی کشوراست که اهمیت آن درسال های آینده بیشتر پدیدارخواهد شد؛ زیرا طبق پیش بینی کارشناسان جهانی، درچند سال آینده حداقل در۲۵درصد مشاغل دنیا (چه درخانه وچه درمحل کار) مردم با روباتها سروکارخواهند داشت و بنابراین درچند سال آینده اهمیت روباتیک برای عموم مردم بیشترخواهد شد ودرنتیجه استقبال ازاین مجموعه منحصر بفرد افزایش خواهد یافت؛ از طرفی چون این مجموعه برای اولین بار درکشوراجرا شده ،حتی می تواند یک پروژه ملی که افتخار آن برای قزوینی هاست قلمدا شود و درحقیقت این پروژه، یک سرمایه گذاری برای آینده قزوین وکشورعزیزمان ایران محسوب می شود بنابراین انتظار می رود مسوولان ارشد استانی و حتی سازمان ها ودانشگاه ها و خیرین استان (به عنوان خیرین توسعۀ علم وفناوری) به تکمیل این مجموعه ارزشمند کمک نمایند.