کارگاه آموزش مهارت‌های تربیت فرزند با رویکرد پیشگیرانه

به گزارش کودک پرس ، آموزش مهارت‌های تربیت فرزند با رویکرد پیشگیرانه از ابتلا به آسیب‌های اجتماعی و ارتقای توان و مهارت تربیتی مادران در جامعه یک ضروری است، مهارت تربیت فرزند سالم به منظور ارتقای بینش و افزایش مهارت فرزندان بوده و نقش والدین در پیشگیری از وقوع جرایم و آسیب‌های اجتماعی با تربیت درست فرزندان و آموختن مهارت‌ها به آنان پررنگ‌تر می‌شود.

آموزش پیشگیری از اعتیاد در بین دانش‌آموزان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اهمیت این موضوع در حالی است که معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان با اشاره به اینکه استان اصفهان مجری ۴ طرح استانی در حوزه پیشگیری از اعتیاد است، می‌گوید: همه ما در مقابل فرزندان و دانش‌آموزان احساس مسئولیت می‌کنیم و موظفیم شرایط مناسب را برای رشد آنها فراهم کنیم.

عبدالرضا رئیسی با اشاره به اینکه فرزندان ما در دوران نوجوانی و جوانی در شرایط ویژه‌ای قرار می‌گیرند و ممکن است که از مسیر اصلی زندگیشان خارج شوند، بیان می‌کند: آموزش و پرورش در زمینه آسیب‌های اجتماعی اقدام به امضای تفاهمنامه‌ای با ستاد مبارزه با مواد مخدر کرده است تا با همکاری یکدیگر از آسیب‌های اجتماعی در دانش‌آموزان جلوگیری کنند.

وی می‌افزاید:‌ در حال حاضر در آموزش و پرورش فعالیت‌های متعددی در حال انجام است اما به واسطه محدودیت‌ها تنها می‌توانیم ۴۰ درصد دانش‌آموزان خود را پوشش دهیم و ۶۰ درصد دیگر نیز به تدریج تحت پوشش قرار خواهند گرفت.

به گفته معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان، هم‌اکنون در سراسر کشور ۸ طرح در حال اجراست و سعی بر این بوده همه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی و متوسطه اول و دوم تحت پوشش طرح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی قرار بگیرند، ۴ طرح استانی نیز جزء طرح‌هایی است که استان اصفهان مجری برگزاری این طرح‌ها است.

هم‌اکنون در استان اصفهان بیش از ۸۵۰ هزار دانش‌آموز مشغول تحصیل هستند که یک سوم آنها در مقطع ابتدایی حضور دارند و از همان ابتدا باید آموزش‌های لازم به منظور پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی به آنها ارائه شود.

اجرای برنامه پیشگیری رشدمدار در سالم‌سازی جامعه و کاهش جرایم، ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی و در نتیجه کاهش ورودی پرونده‌ها به سیستم قضایی و پیشگیری از تکرار جرم در جامعه موثر است، هر یک از این نهادها می‌توانند با آموزش‌های خود گام‌های موثری برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بردارند.

دوره آموزش پیشگیری‌های رشدمدار برای والدین، مربیان و دانش‌آموزان در مدارس استان در سال تحصیلی ۹۶- ۹۵ به همت دادگستری استان اصفهان برگزار شد، در واکاوی بیشتر این موضوع و بررسی روند برنامه‌های آموزشی پیشگیری رشدمدار در اصفهان گفت‌وگویی با زهرا ادهم کارشناس معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان اصفهان و مجری طرح پیشگیری رشدمدار استان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

طراحی آموزش‌های پیشگیری رشدمدار از چه سنینی بوده است؟

پیشگیری رشدمدار از روش‌های موثر پیشگیری از وقوع آسیب‌های اجتماعی است، این نوع پیشگیری که از خردسالی متناسب با روند رشد کودکان سیاست‌های پیشگیرانه خود را طراحی می‌کند، به طور یقین بسیار مفید و موثر است، پیشگیری رشدمدار یک سرمایه‌گذاری پایدار و درازمدت است که می‌تواند از خردسالی، سنگ بنای برنامه‌های پیشگیرانه را برای کل عمر یک انسان در جامعه نهادینه کند، در پیشگیری رشدمدار از دوران خردسالی خشت اول بنای شخصیت کودک نهادینه می‌شود.

چند مدرسه در استان طرح مهارت رشدمدار را اجرا کردند و استقبال از این طرح را چطور ارزیابی می‌کنید؟

طرح مهارت رشدمدار در چهار مدرسه ابتدایی شهید لباف، آزاده یک، آزاده دو و مکتبی اصفهان به طور پایلوت برای انجمن والدین کودکان ۱۲ سال و مربیان و مادران علاقه‌مند طی سه ماه انجام شد و اصفهان تنها استانی بود که این جلسات را طی ۱۲ جلسه دو ساعته در ۳ ماه دایر کرد.

به خاطر بالا بردن راندمان کلاس و ارائه کیفیت و آموزش‌ها، کلاس‌ها فشرده برگزار نشد و در طول سه ماه استقبال اولیا و مربیان و خانواده‌ها از این طرح قابل توجه بود، همچنین در پایان این جلسات آموزشی از طرف مدیران مدرسه لوح تقدیر و یادبودی به مادران حاضر در تمام جلسات اهدا شد.

در این برنامه‌های پیشگیرانه چه مواردی آموزش داده می‌شود؟

این برنامه‌های پیشگیرانه از نخستین دوره‌های آموزش‌پذیری فراگیران شروع می‌شود، کودکان متناسب با سن رشد با خطرات احتمالی که می‌تواند آنها را از مسیر صحیح زندگی منحرف کند، آشنا می‌شوند و روش‌های مقابله را می‌آموزند، خردسالان فرا می‌گیرند که در مقابل کنش‌های اجتماعی چه نوع واکنش مناسب و مطلوبی را از خود بروز دهند تا تحت تاثیر عناصر بزهکار اجتماعی قرار نگیرند و سوژه جرم نشده و در معرض آسیب واقع نشوند.

ویژگی این نوع پیشگیری‌ها چیست؟

ویژگی‌های این نوع پیشگیری عبارتند از تربیت‌مداری، فردمدار، عام بودن و ره‌یافت‌های آن شامل شناسایی عوامل خطر فردی و اجتماعی و به دنبال آن به‌کارگیری عوامل حمایتی از طریق مداخلات روانشناختی- اجتماعی زودهنگام در سطوح مدرسه، خانواده و محیط اجتماعی.

این برنامه بر این اندیشه استوار است که مداخله زودهنگام نسبت به کسانی که به دلیل وضعیت‌های خاص در معرض ارتکاب جرم هستند، می‌تواند جلوی بزهکاری و تداوم گرایش‌های بزهکارانه آنها را بگیرد، پیشگیری رشدمدار با شناسایی عوامل خطر در محیط‌های جامعه‌پذیری نخستین اطفال و نوجوانان (خانواده، مدرسه، گروه همسالان و رسانه‌ها) سعی در احیای اوضاعی است که از لحظه شکل‌گیری جنین تا شکل‌گیری کامل شخصیت طفل مفقود بوده و عاملی برای بزهکاری محسوب می‌شوند، این برنامه توسط عوامل حمایتی صورت می‌پذیرد.

آموزش پیشگیری رشدمدار تا چه اندازه در کاهش آسیب‌های اجتماعی موثر است؟

پیشگیری رشدمدار بر این فرض مبتنی است که وجود اختلال در نهادهای جامعه‌پذیری که اطفال و نوجونان در آن قرار می‌گیرند به شدت کودک را در آینده در معرض بزهکاری قرار می‌دهد.

به همین جهت اینگونه از پیشگیری تمرکز خود را بر این نکته قرار داده که با شناسایی عوامل خطر و به‌کارگیری ساز و کارهای حمایتی مناسب در محیط، جامعه‌پذیرسازی انسان (مانند خانواده، مدرسه، رسانه) کودکان و نوجوانان در معرض خطر را به سوی همنوایی با قواعد اجتماعی سوق دهد و از احتمال وارد شدن فرد در رفتارهای مجرمانه جلوگیری کند و در نهایت جامعه سالم و امن را برای افراد جامعه فراهم سازد.

پیشگیری رشدمدار با استفاده از برنامه‌های حمایتی فردمدار، خانواده‌مدار، مدرسه‌مدار، گروه همسالان و رسانه‌ها از رهگذر ایجاد تعادل شخصیتی، توانمندسازی یا نظارت بر خانواده‌ها، آموزش و تربیت کودکان، خانواده‌ها، آموزگاران و مسئولان مدرسه‌ها، استفاده از خصیصه‌های مطلوب رسانه‌ها و موارد دیگر سعی در ایجاد ممانعت از بزهکاری در کودکان و نوجوانان در معرض خطر دارد.

چه نوع آموزش‌هایی در این دوره به مادران داده می‌شود؟

یادگیری مدیریت استرس، یادگیری حفظ خونسردی در برابر دردسرهای کودک، یادگیری تغییر افکار ناکارآمد، تعامل مثبت و انظباط کودک، آموزش مراسم‌ها و عادت‌های خانوادگی، فرمانبرداری در کودک، پیروی از قوانین به کودک، مدیریت خشم در کودک، مهارت‌های مسئله‌گشایی اجتماعی در کودک، ارتقای وابستگی‌های دوستی مثبت، یادگیری لذت بردن از خواندن در کودک، مهارت‌های رفتار تحصیلی خودانگیز، مشارکت در امور مدرسه، تفکر با افکار مفید در کودک، ارتقای عزت نفس کودک، آسیب‌های فناوری‌های نوین و مقابله با آن و مهارت‌های خیرگزینی از جمله مهم‌ترین آموزش‌هایی است که به مادران در دوره آموزشی پیشگیری رشدمدار ارائه می‌شود.

چه اهدافی از برگزاری این کلاس‌های آموزشی دنبال می‌شود؟

اهدافی که از این کلاس‌های آموزشی دنبال می‌شود به منظور پیشگیری، آموزش مهارت‌ها به والدین بوده تا طی زمان به فرزندان خود آموزش دهند و مهم‌ترین اهداف آموزش‌های پیشگیری رشدمدار یادگیری مهارت‌های لازم برای بهبود رشد کودک (خود کنترلی، رشد اجتماعی، تحصیلی، هیجانی و رشد اخلاقی)، یادگیری مهارت‌های لازم برای بهبود روابط خانوادگی، یادگیری مهارت‌های لازم برای بهبود بهزیستی خود و آشنایی با خصوصیات و مشکلات رشد کودک بوده است و هدف غایی از این طرح شکوفایی فضایل اخلاقی و فضیلت جویی در خانواده است.

مرجع: ایمنا