نقش مدرسه در ارتقای سلامت دانش‌آموزان

به گزارش کودک پرس ،  دکتر حامد برکاتی با تاکید بر ضرورت حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی نوجوانان، بیان کرد: حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی نوجوانان یکی از ضروریات نظام سلامت کشور در راستای تحقق اصول ۳، ۱۰، ۲۹ و ۴۳ قانون اساسی، بند ۲ سیاست های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری و مواد ۱۱۲، ۸۵، ۸۶ و ۹۷ از بخش سوم برنامه چهارم توسعه کشوروماده ۴۹ برنامه پنجم توسعه و همینطور برنامه ششم توسعه است.

وی افزود: برخورداری از سلامت همچنین یکی از نیازها و حقوق اساسی بشر و زیربنای توسعه پایدار جوامع تلقی می شود. نوجوانان و دانش آموزان سرمایه های اصلی کشور هستند و پرورش آنها از هدف های اصلی برنامه های توسعه اجتماعی، اقتصادی است.

برکاتی بیان کرد: برای دستیابی به اهداف توسعه باید تامین بالاترین سطح سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی این گروه به عنوان ضرورت و اولویت برنامه های توسعه ای مورد توجه قرار گیرد. اکثر قریب‌ به‌ اتفاق‌ این گروه سنی در حال‌ تحصیل‌ بوده و در معرض‌ مخاطرات‌ جسمی‌، رفتاری‌ و اجتماعی‌ ویژه‌ این‌ سنین‌ هستند و ارائه‌ خدمات‌ بهداشتی‌، ارتقای آگاهی و دانش‌ بهداشتی‌ و تقویت‌ رفتارهای‌ مثبت‌ بهداشتی‌ از بروز بیشتر این‌ مخاطرات‌ جلوگیری می کند.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد: سلامت حق طبیعی هر انسان، ازجمله نوجوانان و دانش آموزان است و این موضوع می تواند مهمترین دلیل ضرورت حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی نوجوانان و دانش آموزان، محسوب شود.

وی با بیان اینکه برآوردها در اقتصاد بهداشت نشان می دهند که این گروه سنی از لحاظ کمّی و کیفی با ارزش ترین گروه های سنی اجتماع محسوب می شوند، خاطرنشان کرد: به طور ویژه، نوجوانان و دانش آموزان در بهترین سنین برای فراگیری مهارت های سالم زیستن قرار دارند. بنیان بسیاری از رفتارهای تاثیرگذار بر سلامت و شیوه زندگی افراد در سنین نوجوانی شکل می گیرد. هرچند که این گروه سنی، در مقایسه با گروه های جوان تر و مسن تر، مرگ و میر کمتری دارند، اما رفتارها و شیوه زندگی که در این سنین در پیش گرفته می شود، تاثیری شگرف بر بار بیماری های عمده در آینده دارد.

برکاتی تصریح کرد: برنامه‌های ارتقای سلامت در نوجوانان و دانش آموزان از هزینه اثربخش‌ ترین برنامه‌ها است؛ نوجوانان و دانش آموزان امروز، والدین فردا هستند. توفیق در ارتقای سلامت آنها تضمین کننده سلامت نسل حاضر و آینده کشور است که پایداری برنامه های توسعه را به دنبال دارد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت عنوان کرد: نوجوانان و دانش آموزان می توانند بیشترین تاثیرات را بر همسالان و اعضای خانواده خود داشته باشند. تامین‌، حفظ‌ و ارتقای تندرستی‌ آنها برای‌ سلامت‌ خانواده‌ و جامعه‌ در حال‌ و آینده‌، اصلی‌ مهم‌، اساسی‌ و ضروری‌ است‌.

نقش مدرسه در ارتقای سلامت دانش آموزان

وی با بیان اینکه بعد از خانواده، مدرسه مهم ترین نقش را در سلامت نوجوان و دانش آموز دارد، اظهار کرد: دانش آموز در مدرسه علاوه بر یادگیری مهارت خواندن و نوشتن، دانش ها، نگرش ها و رفتارهای جدید را می آموزد که این رفتارها علاوه بر تاثیر برسلامت فردی، نقش تعیین کننده در سلامت خانواده و جامعه دارد.

وی ادامه داد: مدرسه جایگاه ویژه ای برای افزایش سواد سلامت و توسعه سلامت دانش آموزان، کارکنان مدرسه، خانواده ها و افراد جامعه است. کودک ساعات زیادی را در مدرسه به سرمی برد، در آنجا رشد می یابد و تکامل پیدا می کند، بنابراین افزایش آگاهی عمومی در مورد بهداشت مدارس و برنامه های آن امری ضروری است، تا در جهت اجرای مطلوب برنامه‌های بهداشتی مدارس و دانش آموزان و ارتقاء سلامت این گروه موفق باشیم.

برکاتی بیان کرد: بستر مدرسه‌ که‌ دانش‌ آموزان‌ ساعات‌ زیادی‌ از عمر خود را در آن‌ محیط‌ می ‌گذرانند، بهترین‌ و مناسب ترین‌ موقعیت‌ برای ‌ایجاد دانش‌، آگاهی‌ و بهبود نگرش‌ و عملکرد بهداشتی‌ آنان به حساب‌ می‌آید که‌ باید در کنار توجه به سایر کودکان و نوجوانان‌ غیر شاغل به تحصیل مد نظر قرار گرفته‌ و در تدوین‌ برنامه ‌های توسعه‌ بهداشتی ودرمانی ‌مورد عنایت‌ و توجه‌ ویژه‌ای ‌قرار گیرد و به ‌همین‌ جهت‌ و در کنار تمام ‌فعالیت ها، فعال ‌کردن ‌خود دانش‌ آموزان‌، والدین‌، مربیان ‌و معلمین ‌آن ها در جهت‌ سلامتی‌ ‌خود و جامعه درحال ‌و آینده ‌یکی‌ ازضروری‌ ترین ‌مسائلی‌ است‌ که‌ باید در برنامه‌های‌ جاری‌ نظام ‌ارائه‌ خدمات‌ بهداشتی‌ و درمانی‌ بخش‌ بهداشت، آموزش‌ و پرورش‌ و سایر ارگان های‌ ذیربط‌ مورد عنایت و پیگیری قرار گیرد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت عنوان کرد: هدف‌ نهایی بهداشت‌ مدارس‌، توسعه و تعمیم سلامت دانش آموزان و محیط های آموزشی و فرهنگی خاص آنها در راستای تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت فکری، جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی آن ها و جامعه است.

وی گفت: اداره سلامت نوجوانان و مدارس دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس، یکی از واحدهای تابعه معاونت بهداشت است که با هدف تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت نوجوانان، دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی و مدارس تشکیل شده است و برای رسیدن به هدف مذکور برنامه های مختلفی را به اجرا در می ‌آورد و برای موفقیت در امور مذکور با دستگاه ها و سازمان هایی مانند، آموزش و پرورش، شهرداری، وزارت تعاون و رفاه، امور زنان دفتر ریاست جمهوری، امور بین الملل آموزش و پرورش، اتباع خارجی، صدا و سیما و کلیه واحدهای درون سازمانی مانند، مرکز مبارزه با بیماری های واگیر و غیر واگیر، مرکز بهداشت محیط و حرفه ای، دفتر بهبود تغذیه جامعه، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد، دفتر آموزش بهداشت، مرکز توسعه شبکه و مرکز روابط عمومی در تعامل و همکاری تنگاتنگ است.

به گزارش وبدا، وی تاکید کرد: برنامه ریزی برای حفظ و ارتقای سلامت نوجوانان زمانی بیشتر مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران نظام سلامت کشور قرار می گیرد که بدانیم این گروه سنی حدود ۲۰ درصد جمعیت کل کشور را به خود اختصاص داده اند و از این‌رو، ضرورت توجه به نیازهای خاص این گروه سنی و اهمیت مدیریت همه جانبه سلامت آنها از امور مهم است.

وی درخصوص اقدامات اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در حوزه گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال، که با هماهنگی وزارت آموزش وپرورش در دست اجرا است، گفت: از جمله این اقدامات می توان به نظام مراقبت سلامت گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال اشاره کرد؛ یکی از مهم ترین سیاست های بهداشتی، پیشگیری از بیماری ها است که در قالب خدمات بهداشتی برنامه ریزی می شود. این به منظور ممانعت از وقوع مشکلات بهداشتی، شناسایی مشکلات و انجام به موقع اقدامات اولیه و مدیریت آنها برنامه ریزی شده است، هدف کلی این اقدام، تامین، حفظ و ارتقا سلامت جسمی و روانی، رفتاری گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال است.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه مراقبت‌ها در جمعیت دانش آموزی و با انجام معاینات دوره ای در پایه‌های تحصیلی انجام می شود، گفت: بدو ورود به مدرسه (سنجش سلامت نو آموزان بدو ورود به دوره ابتدایی و پیش دبستانی)، در قالب “طرح سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نو آموزان بدو ورود به مدرسه” با همکاری سازمان آموزش و پرورش استثنایی و دفتر سلامت و تندرستی آموزش و پرورش، پایه چهارم و پایه اول دوره متوسطه اول و پایه اول دوره متوسطه دوم انجام می شود.

 ۴.۳ میلیون نفر، جمعیت دانش آموزی تحت پوشش برنامه‌های بهداشتی و پیشگیری

وی با بیان اینکه جمعیت دانش آموزی تحت پوشش بالغ بر ۴.۳ میلیون نفر است، ادامه داد: این جمعیت سالانه معاینه می شوند. این معاینات در دو سطح غیر پزشک و پزشک و بر اساس بسته های خدمات گروه سنی هدف، ویژه پزشک و غیر پزشک انجام می شود. خدمات غیرپزشک شامل، ارزیابی مقدماتی فرد از نظر وضعیت واکسیناسیون، رشد (قد و نمایه توده بدنی BMI)، بینایی، شنوایی، پوست و مو (شپش و گال)، دهان و دندان، سل و آسم، سلامت روان، فشارخون، رفتارهای پرخطر (تغذیه نامناسب، کم تحرکی، در معرض مواد دخانی بودن، مصرف مواد دخانی، سوء مصرف مواد، رفتار جنسی ناایمن، خشونت)، ارائه خدمات اولیه در فوریت ها (سوختگی، گزش جانوران زهر دار و سایر آسیب های محیطی)، احیای پایه قلبی- عروقی و آموزش بهداشت فردی، تغذیه مناسب و تغذیه دوران بلوغ، فعالیت فیزیکی، پیشگیری از حوادث ترافیکی، توصیه های ایمنی، دوران بلوغ و بهداشت دوران بلوغ) و آموزش های موردی بر اساس ابتلا فرد به بیماری، است.

برکاتی افزود: خدمات پزشکی نیز شامل، بررسی از نظر سابقه بیماری، عادت در خانواده، شناسایی افراد مبتلا به بیماری های نیازمند مراقبت ویژه (دیابت، صرع، آسم، بیماری قلبی عروقی، سل، هموفیلی، تالاسمی) معاینه سیستمیک و بررسی قد و نمایه توده بدنی BMI (موارد ارجاعی از سطح اول ارائه خدمات)، واکسیناسیون (موارد ارجاعی از سطح اول ارائه خدمات)، بررسی مخاطات از نظر آنمی و هپاتیت، معاینه چشم و گوش (موارد ارجاعی از سطح اول ارائه خدمات)، پوست و مو، تیروئید، ریه (موارد ارجاعی آسم و سل از سطح اول ارائه خدمات) قلب و عروق، فشارخون (موارد ارجاعی از سطح اول ارائه خدمات)، اسکلتی- عضلانی، شکم، ادراری تناسلی، روند بلوغ، روانپزشکی، رفتارهای پرخطر (مصرف مواد دخانی، سوء مصرف مواد، رفتار جنسی ناایمن و STI)، ارائه خدمات اولیه در فوریت ها (سوختگی، گزش جانوران زهردار و سایر آسیب های محیطی)، احیای قلبی- عروقی، است.

وی با بیان اینکه آموزش‌های بلوغ و سلامت باروری در دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه اول در سطح کشور به منظور افزایش سطح آگاهی، نگرش و عملکرد گروه سنی ۹ تا ۱۸ سال پیرامون بهداشت بلوغ و باروری از بعد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی از دیگر خدمات ارائه شده است، درخصوص نظام مراقبت سلامت گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال غیر دانش آموز نیز تصریح کرد: تعلیم و تربیت و معضلات و مشکلات مربوط به آن، یکی از بحث انگیزترین مسائل در جوامع مختلف بوده و است. دلایل این اهمیت را نیز می توان به نکاتی چون لزوم تعلیم و تربیت صحیح نسل آتی، حساسیت و شکنندگی نوجوانان در مقابل مسائل مختلف، تأکید والدین بر تعلیم و تربیت درست فرزندان؛ حرکت سرسام آور جوامع به سوی رشد و ترقی و بسیاری نکات ریز و درشت دیگری، نسبت داد. بنابر دلایل ذکر شده، ترک تحصیل دانش آموزان یکی از معضلاتی است که می توان آن را به دلایل مختلف، آفتی برای ساختار آموزشی، پرورشی جوامع دانست.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه جمعیت نوجوانان غیر دانش آموز در حدود ۲ میلیون نفر برآورد شده است، اظهار کرد: این برنامه با هدف کلی ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال غیردانش آموز طراحی شده است. شناسایی جمعیت نوجوانان غیر دانش آموز در گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال در مناطق تحت پوشش دانشگاه های علوم پزشکی کشور و در سنین ۵ یا ۶ سالگی، ۹ سالگی، ۱۲ سالگی و ۱۵ سالگی انجام می شود.

وی درخصوص برنامه مدارس مروج سلامت نیز عنوان کرد: این برنامه با هدف کلی ترویج و استقرار مفاهیم ارتقای سلامت در بین دانش آموزان و اولیاء مدارس و با رویکرد به محورهای، برنامه جامع آموزش سلامت در مدارس، ارائه خدمات بالینی در مدارس، سلامت محیط مدارس، بهبود تغذیه در مدارس، تحرک فیزیکی و فعالیت بدنی در مدارس، ارتقای سلامت کارکنان مدارس، خدمات سلامت روان و مشاوره ای در مدارس، مشارکت والدین و جامعه در برنامه های ارتقای سلامت در مدارس و شبکه داوطلبان سلامت دانش آموزان اجرا می شود.

فعالیت ۱۸ هزار مدرسه مروج سلامت در کشور

وی ادامه داد: برنامه مدارس مروج سلامت از سال ۱۳۸۶ با امضای تفاهم نامه ای بین وزرای آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آغاز و در سال تحصیلی ۱۳۸۹- ۱۳۸۸ به صورت پایلوت در ۷۲ مدرسه در کشور به اجرا درآمد. در سال آغازین اجرای کشوری برنامه (سال تحصیلی۱۳۹۰-۱۳۸۹)، تعداد مدارس مروج سلامت حدود ۷۰۰ مورد بوده و این میزان طی سال های بعد به ترتیب به ۱۲۵۰۰ مدرسه در سال۹۱-۹۰ و حدود ۱۸۰۰۰ مدرسه در سال ۹۴-۹۳ افزایش یافته است.

وی یادآور شد: با اجرای برنامه مدارس مروج سلامت سعی در توانمند سازی دانش آموزان، والدین، کارکنان و اولیای مدارس در زمینه مفاهیم ارتقای سلامت نوجوانان و مدارس و ساختار مدارس مروج سلامت، ارائه بسته های خدمات سلامت در یک مجموعه ادغام یافته و تامین شاخص های آن در سطح کلیه مدارس کشور و بهبود الگوی تغذیه ای دانش آموزان داریم.

برکاتی افزود: همچنین، پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز سلامت در دانش آموزان، بهبود وضعیت بیماریابی و درمان دانش آموزان مبتلا به اختلالات و مشکلات سلامتی، بهبود شرایط فیزیکی مدارس، افزایش مشارکت دانش آموزان، کارکنان، اولیا و مربیان در زمینه ارتقای سلامت نوجوانان و جامعه و ارائه خدمات مشاوره ای با اجرای صحیح برنامه برنامه مدارس مروج سلامت میسر خواهد شد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درخصوص برنامه مراقبت از بیماری ها در نوجوانان گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال، بیان کرد: این برنامه با هدف کلی ارتقای کیفیت ارائه خدمات بیماری های واگیر و غیر واگیر شایع در گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال طراحی شده است.

وی ادامه داد: اطلاعات حاصل از معاینات سال ۱۳۹۱ نشان می دهد که ۱.۲ درصد دانش آموزان مبتلا به بیماری های نیازمند مراقبت ویژه (دیابت، آسم، صرع) هستند و همچنین حدود یک درصد از دانش آموزان معاینه شده مبتلا به پدیکلوز سر بودند. هدف از اجرای این برنامه، ارتقای کیفیت خدمات بیماری های نیازمند به مراقبت ویژه درگروه سنی ۵ تا ۱۸ سال به منظور کاهش عوارض و بار بیماری ها، شناسایی به موقع پدیکولوزیس در گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال و انجام مداخلات لازم به منظور کاهش بار بیماری ها و اختلالات آن است.

وی درخصوص برنامه پیشگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال، خاطرنشان کرد: امروزه در تمامی کشورهای دنیا بیماری ‌های مزمن غیرواگیر رتبه اول مرگ در تمامی سنین را به خود اختصاص داده‌ اند. این بیماری ‌ها عوامل خطر شناخته شده قابل تغییری دارند که پیشگیری از آنها نیاز به فرهنگ ‌سازی خاص و آموزش ‌هایی در رابطه با شیوه سالم زندگی را می ‌طلبد. بنابراین، تغییر در عوامل خطر این بیماری ‌ها از جمله مصرف دخانیات، رفتارهای تغذیه ‌ای نامطلوب و بی ‌تحرکی از مهم ‌ترین اقدامات در پیشگیری اولیه در این رده سنی محسوب می ‌شود. با نتیجه‌ گیری از مطالعات مختلف در سطح دنیا و به ویژه یافته ‌های مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ‌ها (CDC) در آمریکا، سازمان جهانی بهداشت، عواملی که باعث مرگ و میر و عوارض در این گروه سنی می ‌شوند را در حیطه رفتارهای پرخطر برای سلامت تقسیم ‌بندی کرده است که عبارتند از، رفتارهای مرتبط با صدمات غیرعمدی و خشونت، مصرف دخانیات، مصرف الکل، سوء‌ مصرف مواد، رفتار جنسی پرخطر، رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم و فعالیت جسمی ناکافی.

برکاتی گفت: مدل بررسی رفتاری توسط سازمان جهانی بهداشت با همکاری سازمان ملل متحد، یونیسف، یونسکو، UNAIDS و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ‌های ایالات متحده بنیان گذاشته شده است و به عنوان ابزاری برای بررسی جهانی وضعیت و روند تغییر رفتارهای سلامت و عوامل حفاظت کننده در سنین نوجوانی در سطح بین المللی توصیه و ترویج می ‌شود. در همین راستا، در جمهوری اسلامی ایران مطالعاتی به اجرا در آمده است. نظام مراقبت از رفتارهای پرخطر از سال ۱۳۸۳ به صورتRepeated Survey توسط مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به اجرا درآمد. نظام مراقبت مدون برای رفتارهای تهدید کننده سلامت در گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال نیز از همان سال توسط اداره سلامت نوجوانان و مدارس طراحی و در چند مرحله اجرا شده است.

وی ادامه داد: یافته ‌های طرح کشوری CASPIAN که تا سال ۱۳۹۴ در ۵ فاز و با همکاری وزارت آموزش و پرورش و حمایت سازمان جهانی بهداشت و یونیسف اجرا شده است، نشان داد که بسیاری از رفتارها و عوامل خطرزا در این گروه سنی وجود دارد. این مطالعات تأییدی بر برنامه‌ ریزی مداخلات مرتبط در قالب برقراری یک نظام مراقبت در دانش‌آموزان است. داده‌های حاصل از این مطالعه، زمینه مناسبی جهت تصمیم‌گیری برای طراحی و اجرای مداخلات لازم به منظور بهبود و ارتقاء سطح سلامت جامعه نوجوان و جوان کشور در اختیار سیاستگزاران، تصمیم‌سازان و مدیران عرصه سلامت قرارداده است. استمرار این نظام علاوه بر این که قادر خواهد بود روند عوامل خطر بیماری ‌های غیرواگیر را در جامعه مورد مطالعه ترسیم کند، مدیران نظام سلامت را در ارزیابی میزان تأثیر مداخلات انجام شده نیز یاری خواهد کند. نتایج مطالعات کاسپین نشان دهنده تغییرات سریع الگوی غذایی و گرایش به مواد غذایی پرانرژی و کم ارزش از نظر غذایی که به تبع آن موجب اضافه وزن و چاقی می شود. از طرفی، کاهش فعالیت بدنی و افزایش مصرف دخانیات که می تواند زمینه ساز مصرف و نقطه شروع مصرف سایر مواد افیونی و روان گردان در بین نوجوانان باشد.

وی گفت: وجود رفتارهای فوق، این جوامع را در معرض همه گیری بیماری های غیر واگیر در طول سال های آتی قرار خواهد داد. این بیماری ها عوامل شناخته شده قابل تغییری دارند که پیشگیری از آنها نیاز به فرهنگ خاص و آموزش هایی در رابطه با شیوه زندگی سالم را دارد که باید از سنین کودکی و نوجوانی داده شوند. بنابراین، تغییر در عوامل خطر از جمله مصرف دخانیات، رفتارهای تغذیه ای نامطلوب و بی تحرکی، از مهمترین اقدامات در پیشگیری اولیه از این بیماری ها در همه رده های سنی و به خصوص نوجوانان و دانش آموزان است.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت بیان کرد: اصلاح سبک زندگی این گروه با توجه به نهادینه شدن رفتارها و شکل گیری شخصیت آنها در سال های آتی نویدبخش جامعه ای سالم و مصون از بیماری های شایع خواهد بود. این برنامه با هدف کلی پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز مرتبط با سلامت و عوامل خطرزای بیماری‌ها در دانش‌آموزان کشور طراحی شد. بر اساس مطالعه کشوری بررسی وضعیت رفتارهای مرتبط با سلامت دانش آموزان (کاسپین ۴) در سال ۹۱-۹۰ که با همکاری دو دستگاه آموزش و پرورش و وزارت بهداشت در سراسر کشور انجام گرفت ۵.۴ درصد دانش آموزان ابتدایی، ۹.۲ درصد دانش آموزان راهنمایی ( متوسطه اول ) و ۱۳.۳ درصد دانش آموزان دبیرستانی (متوسطه دوم) در هیچ یک از ایام هفته حتی ۳۰ دقیقه هم فعالیت بدنی در روز نداشته اند. از طرفی تنها ۲۱.۹ درصد دانش آموزان ابتدایی، ۱۵.۶ درصد دانش آموزان متوسطه اول و فقط ۱۴.۴ درصد دانش آموزان متوسطه دوم در ۷ روز هفته ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته اند. همچنین، میزان فعالیت بدنی در دختران به طور معنا داری کم تر از پسران است. افراد در سنین دانش آموزی و به عبارتی ۶ تا ۱۸ سال، باید حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در روز انجام دهند.

ابلاغ برنامه افزایش فعالیت بدنی نوجوانان

دکتر برکاتی با بیان اینکه برنامه افزایش فعالیت بدنی نوجوانان با رویکرد مهارت های ارتباطی جهت بهره برداری توسط تمام دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی با همکاری مرکز ملی تحقیقات سلامت تدوین و به دانشگاه های سراسر کشور ابلاغ شده است، افزود: هر دانشگاه با توجه به امکانات موجود و خواست دانش آموزان، سرپرستان آنها و امکانات مدرسه و محل تحصیل بهترین اقدامات و شرایط را برای انجام فعالیت بدنی بیشتر نوجوانان و دانش آموزان فراهم می کنند. از طرفی به منظور داشتن الگو و اجرای آزمایشی طرح فوق با حمایت یونیسف، این طرح با محوریت دانشگاه علوم پزشکی کاشان در این شهرستان انجام شد.

وی افزود: کمیته راهبردی ترویج فعالیت بدنی با تشکیل کارگروه های مشخص و مشارکت کلیه دستگاه های ذی نفع خصوصا آموزش و پرورش و شورای شهر در مدارس و جامعه در حال فرهنگ سازی و ایجاد زمینه و محیط مساعد برای انجام فعالیت بدنی بیشتر توسط نوجوانان و دانش آموزان است. همچنین، با توجه به لزوم میزان ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی برای سنین ۶ تا ۱۸ سال و نهادینه کردن این رفتار در نوجوانان، با همکاری آموزش و پرورش ضمن اجباری بودن ورزش صبحگاهی در تمام مدارس کشور، تمرینات کششی در مدرسه در حال اجرا است. ضمن رایزنی های اولیه و با توجه به تفاهمنامه کلی منعقده با آموزش و پرورش، اجرای گسترده تر طرح تمرینات کششی با مشارکت ستاد آموزش و پرورش از ابتدای سال تحصیلی ۱۳۹۵ در دستور کار قرار دارد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درخصوص برنامه پیشگیری از حوادث و سوانح در گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال بیان کرد: هر ساله صدها هزار کودک و نوجوان بر اثر حوادث غیرعمدی و خشونت کشته شده و میلیون ها کودک دیگر نیز دچار عوارض و بیماری های ناشی از آسیب ها می شوند. در مورد هر یک از انواع آسیب های کودکان و نوجوانان، مداخلات پیشگیرانه ای وجود دارد که از بروز و شدت این خطرات می کاهد. اساس این مداخلات پیشگیرانه، شناخت و پیشگیری از حوادث عمدی و غیر عمدی است. در سطح جهان، آسیب های غیرعمدی و خشونت از اصلی‌ ترین علل مرگ و میر گروه سنی هدف است و سالانه قریب ۹۵۰ هزار مورد مرگ و میر افراد زیر ۱۸ سال را در پی دارد که در این میان آسیب های غیرعمدی عامل۹۰ درصد این مرگ ها است. بیشترین موارد مرگ ناشی از آسیب در سنین ۱۰ تا ۱۹ ساله دیده می شود.

وی ادامه داد: حوادث ترافیکی در گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال، اولین عامل مرگ بوده و در گروه سنی ۱۰ تا ۱۴ سال در ردیف دوم قرار می ‌گیرد. علاوه بر مرگ و میر، ده‌ ها میلیون نفر در اثر برخی از آسیب ها، به مراقبت‌های بیمارستانی نیاز پیدا می ‌کنند و اغلب آنها با مجموعه ای از ناتوانی ‌ها و عوارض طولانی ‌مدت، از مرگ می گریزند. در فهرست حوادث با ضایعات و محدودیت‌ های همیشگی برای کودکان زیر ۱۴ سال، حوادث ترافیکی و سقوط در بین ۱۵ عامل اول قرار گرفته‌ اند. آسیب‌های کودکان و نوجوانان اجتناب‏ ناپذیر نیستند و می‏‏‏ توان از وقوع آن ها پیشگیری و کنترل کرد.

برکاتی بیان کرد: با شناخت عوامل مساعد کننده قابل مداخله مرگ گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال و با تهیه اقدامات مداخله‌ ای می توان آنها را کنترل نکرده و یا اثر آن ها را کاهش دهد. هدف اصلی این برنامه پیشگیری و کنترل موارد مرگ نوجوانان است. توسعه برنامه پیشگیری از سوانح و حوادث  با رویکرد C۴D در دانشگاه های گناباد، بیرجند، کرمانشاه، مشهد، لرستان، جیرفت، هرمزگان، ایران، شهید بهشتی و تهران در سال ۹۷ برگزار شده و دانشگاه های البرز، بوشهر، تبریز، جهرم، زابل، زاهدان، زنجان، ساوه، سمنان، قزوین، گلستان، کاشان در سال ۹۸ برگزار خواهد شد، همچنین، تدوین پروتکل های اورژانس درهنگام سانحه در مدارس در دست اجرا است.

منبع: ایسنا