برای حضور در فضای مجازی، کودکان را باید از نو شناخت

به گزارش کودک پرس ، نهمین جلسه نقد و اندیشه با موضوع کودکان و فضای مجازی با حضور سید بشیر حسینی استاد دانشگاه و رئیس باشگاه سواد رسانه‌ای، حسین شیخ الاسلامی تولید کننده محتوای کودک، علی اصغر سیدآبادی نویسنده کتاب کودک به همت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

**قواعد را بشناسیم
در این نشست سید بشیر حسینی، استاد دانشگاه و رئیس باشگاه سواد رسانه‌ای گفت: در حال حاضر چیزی که اهمیت دارد این است که درباره حسن استفاده از فضای مجازی بگوییم و با قواعد و ضوابطش رو به رو شویم. باید بدانیم حاکمیت چقدر باید در این بحث مداخله کند و چقدر حیطه اختیارات فرد، خانواده و نهادهای تربیتی را بگیرد. زمانی که کودک مخاطب ما می شود باید به چه قواعدی دقت کنیم؟ وظیفه حاکمیت این است بسترسازی کند، سواد رسانه ای را ارتقا دهد، ایمن سازی و در نهایت طبقه بندی کند. در شکل و شمایل کوتاه تر ما اسم اختصاری اش را گذاشته ایم «بساط». دولت باید بساط پهن کند و بعد هم مردم پای کار بیایند.

**فیلترینگ راه حل درستی نیست 
«علی اصغر سیدآبادی» نویسنده کتاب کودک در ادامه گفت: فضای مجازی در حال حاضر وجود دارد. چه موافق آن باشیم چه مخالف. بستن و فیلتر کردن آن مانند این است که جلوی آب رودخانه یک حصار از جنس سیم خاردار بکشیم. با در نظر گرفتن فضای فعلی جامعه، ساختار دولتی مانند کانون پرورش فکری جواب نمی دهد. این که نهادی در یک ساختمان شهری بنشیند و برای تمام شهرهای ایران تصمیم بگیرد دیگر پاسخگو نیست.
او در ادامه گفت: در فضایی که هر فردی در خانه اش می تواند محتوا تولید کند، نمی توان انتظار داشت با یک جای دیگر برای کودک تولید محتوا کند و ما صرفا یک مصرف کننده باشیم. اگر ما به تجارت و اقتصادی که در این کار وجود دارد توجه نکنیم، نمی توانیم تحلیل درستی از وضعیت کودکان و حضورشان در فضای مجازی ارائه بدهیم.

**از این حوزه غفلت کرده ایم 
«حسین شیخ الاسلامی» تولید کننده محتوای کودک با اشاره به این که ما از این حوزه غافل مانده ایم گفت: فضای مجازی دیگر وجود ندارد. مرزها از بین رفته اند و ما در واقع وارد عصر دیجیتال شده ایم. به نظرم ما باید بفهمیم زیستن کودک در دنیای دیجیتال به چه شکل است؟ کودک در این دنیا چطور بزرگ می شود؟ چطور می توان چالش های بنیادینی که کودک با آن مواجه است را برطرف کرد. مرگ برای تمام آدم ها دغدغه است.
«از هر دین و جنسیتی که باشند. اما این روزها مرگ برای کودک، دکمه شات داون یک اپلیکیشن است.گفت و گو با این قشر و فهمیدن دنیای شان باید در اولویت قرار بگیرد. بچه ها در «زیست جهان» متفاوتی رشد می کنند، ابتدا باید این را بفهمیم و بعد از آن سیاست گذاری های محافظه کارانه انجام دهیم. این باید اصلی ترین اولویت ما باشد».

**جهان بینی مختلف
«علی اصغر سیدآبادی» نویسنده حوزه کودک در ادامه این میزگرد گفت : کودکی که ما در نگاه حقوقی همیشه او را با نگاه حمایتگرانه دیده ایم و گفته ایم او نمی داند، نمی تواند و نمی خواهد و باید از او حمایت کرد در حال حاضر تبدیل شده به کسی که بیش از بزرگترهایش می داند. اگر بپذیریم این دنیا تغییر کرده، شاید دیگر به سمت فیلتر کردن سایت ها و اپلیکیشن ها نرویم. دلیلش این است که کودکان بیشتر از ما راه های دور زدن فیلتر را می دانند. تا زمانی که سواد رسانه ای به نهضت تبدیل نشود به اتفاق های کوچک محکوم هستیم و از این دنیا عقب می مانیم. تا مردم قوت نگیرند و بازیگران و بازیگردان های این عرصه نشوند نمی توانیم موفق شویم.
«ما با نسلی مواجه هستیم که جهان بینی ذهنی شان از مسائل خیلی متفاوت است. ما در سال های گذشته با دو نوجوان رو به رو شدیم که در یکی از شهرهای کشور با دوربین موبایل شان سلفی گرفتند و وصیت شان را گفتند. ما باید دوباره به درک کودک برسیم. خطای اساسی ما این است که فکر می کنیم چون شکل و شمایل کودک عوض نشده، پس درک و فهمش هم در تمام این سال ها تغییر نکرده است».

**باید گفت و گو کنیم
وی ادامه داد: نمی پذیریم که کودک 20سال قبل با کودک الان متفاوت است. حاکمیت اگر می خواهد کمک کند، باید به شکل نهضت تمام وجوه مخلتف در این حوزه در نظر بگیرد. کودک ما با رمز ارز بزرگ می شود و به همین واسطه باید بچه هایمان را برای 20سال بعد آماده کنیم. باید کودک را یک مخاطب بالغ که البته کم تجربه است در نظر بگیریم و برایش برنامه ریزی کنیم.
سیدآبادی معتقد است اگر می خواهیم در زمینه تولید محتوا در فضای مجازی موفق باشیم باید گفت و گو را مد نظر قرار بدهیم: ما در گذشته فقط با مسئله شکاف نسل ها رو به رو بودیم اما در حال حاضر شاهد پیوند خوردن شکاف های مختلف مانند شکاف ارزشی، فرهنگ رسمی و غیر رسمی و… هستیم که وضعیت ویژه ای ایجاد کرده است. این شکاف تنها در پروسه گفت و گو برطرف می شود. برای ورود، باید این تفاوت ارزش ها را به رسمیت بشناسیم و یک جا بالاخره کوتاه بیاییم. نمی شود سر یک موضعی سفت و سخت بایستیم و توقع داشته باشیم تغییر کند.

**ما خودمان فضای مجازی را نمی شناسیم 
شیخ الاسلامی در ادامه این بحث گفت: سواد رسانه ای در حال حاضر خیلی برای نسل جوان ما اهمیت ندارد. به جای سواد رسانه ای باید یک قدم برویم عقب تر. ما باید بچه ها را از نو بشناسیم. ما چقدر این نسل را می شناسیم؟ ما هنوز به شکل تجویزی راجع به کودکان در فضای مجازی تصمیم گیری می کنیم در حالی که خودمان هم فضای مجازی را نمی شناسیم.
وی افزود: تحولات حوزه کودک بسیار سریع اتفاق می افتد و پژوهشگران در برخی موارد نمی توانند به این سرعت برسند. باید دست از این همه خیرخواهی برداریم. نباید نگران سواد رسانه ای باشیم، این کودکان بدون این که محدودیتی داشته باشند ادبیات نوع خودشان مانند کمیک را تولید می کنند. ما به عنوان نویسنده ایرانی بازی را باخته ایم، بچه ها هیچ چیز را نباخته اند. البته این هایی که می گویم به معنی نادیده گرفتن تلاش های دوستانی که در خصوص سواد رسانه ای فعالیت می کنند نیست. اما باید اولویت را به فضاهای دیگر داد تا پیشرفت کنیم.
سیدآبادی در ادامه صحبت های شیخ الاسلامی و در دقایق پایانی این میزگرد گفت: گمان نمی کنم بررسی زوایای متعدد حضور کودک در فضای مجازی یک بازی باشد که کسی ببازد و کسی ببرد. نظر من این است برای شناخت کودک، در قدم اول یکی از پویش های مهم این است که بدانیم آن ها چه آرزوهایی دارند.

شناخت آرزوهای آن ها می تواند در شناخت خودشان کمک شایانی به ما کند. زمانی که داده های این پویش گردآوری شود، می توان بر اساس آن برنامه ریزی کرد. این کار به دلیل هزینه ای که دارد باید از سوی دولت انجام شود و پس از آن مردم خودشان سر کار بیایند تا تصویر درستی از کودک و نوجوان در جامعه ما انعکاس پیدا کند.

منبع: ایرنا