تاثیر استفاده از روش قصه‌گویی در آموزش دروس

به گزارش کودک پرس ، قصه و قصه گویی پیشینه دیرینه ای در ایران دارد. بچه ها می توانند از طریق قصه با حقایق زندگی و بسیاری از مفاهیم اخلاقی آشنا شوند. در سالهای اخیر  تحقیقات روانشناسان نشان داده است که قصه و قصه گویی در رشد هیجانی و عاطفی، مهارت های شنیداری، خلاقیت، حافظه و سلامت روان کودکان بسیار اثرگذار است. گفتگویی با «ظریفه روئین»، نویسنده کودک و نوجوان در مورد قصه و قصه گویی ترتیب دادیم که بدین شرح است:

قصه گویی در کشورمان در سالهای اخیر رونق داشته یا کمرنگ شده است؟

اینکه قصه گویی رونق داشته یا نه دردی را دوا نمی کند. هدف باید رونق قصه و قصه گویی باشد زیرا قصه گویی می تواند در زندگی فردی و اجتماعی کودکان ما موثر باشد . قصه گویی می تواند راهی برای آموزش مسایل اخلاقی به کودکان باشد. علی رغم تصورات ما، قصه گویی عامل موثری در تعلیم و تربیت کودکان است.  

قصه و قصه گویی چه اهمیتی دارد؟

قصه به بچه ها یاد می دهد، چطور حرف بزنند. بیان کودک با قصه تقویت می شود. قصه خلاقیت و تصویرسازی کودک را افزایش می دهد. دایره واژگانی کودک با قصه و قصه گویی زیاد می شود. قصه کودک را با دنیاهای دیگر آشنا می کند و کودک اطلاعات زیاد و متنوعی از راه قصه بدست می آورد.قصه حتی بر روی بزرگسالان هم اثر دارد.قصه ها تاثیر بسزایی در زندگی ما گذاشته است. اگر قصه ها درست انتخاب شود، می تواند تاثیر آموزشی زیادی بر روی مخاطبان داشته باشد.

چرا بعضی قصه ها فراموش نمی شوند؟

وقتی قصه در جمع تعریف می شود و قصه گو مسلط باشد ، قصه فراموش نمی شود. سالها پیش قصه ای از پدربزرگم شنیدم که در ذهنم حک شده است.  هر یک از ما چنین خاطراتی داریم. غیر ممکن است که قصه ای که پدربزرگ و مادربزرگ برای ما تعریف کرده اند را از یاد برده باشیم. پدر بزرگ و مادربزرگهای ما قصه گویان متبحری بودند زیرا قصه های آنها با گذشت سالها در ذهن ما مانده است.

قصه و قصه گویی چه قدمتی دارد؟

قصه در زندگی و فرهنگ ما از سالها پیش وجود داشته است. در واقع قصه در فرهنگ ما قدمت زیادی دارد.در فرهنگ و کشور ما قصه تاثیر زیادی در زندگی ما گذشته است. قصه از قدیم الایام بوده و هست. زمانی که کتاب وجود نداشت، قصه وجود داشته است. مردم در قدیم قصه می گفتند که لحظات خوشی داشته باشند. معمولا قصه ها قهرمان و ضد قهرمان دارد. شخصیت پردازی قهرمان قصه آنقد محکم و قوی بود که آنه ارا از یاد نبردیم و نکات آموزنده ای به ذهن سپردیم.

قصه گو چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

امروزه باید به دنبال پرورش قصه گو باشیم. اهمیتی که قصه گو دارد از قصه بیشتر است. البته انتخاب قصه هم مهم است. امروزه لازم است که قصه گو پرورش دهیم . آموزش قصه گویان نکات مختلفی دارد. کسی که قصه می گوید باید بداند که چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا مخاطب را جذب کند. قصه گوی خوب، مخاطب را تا انتهای قصه همراه  می کند و به طور غیر مستقیم نکاتی را به مخاطب یادآور می شود.قصه گو باید با تسلط کامل شنونده را محو قصه کند . میمیک صورت ، لحن ،چشم و حرکات بجا و متناسب همگی در جذب مخاطب موثر است. در حقیقت یک هارمونی باید بین قصه گو و شنونده قصه باشد.

جشنواره قصه گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ترویج قصه گویی موثر است؟

این جشنواره صد در صد می تواند به ترویج قصه گویی در جامعه کمک کند. از بچه های کوچک تا بزرگترها می توانند در این جشنواره شرکت کنند و همین مساله در رونق قصه و قصه گویی اثرگذار است.

چه نهادهایی در ترویج قصه گویی نقش دارند؟

در مهدهای کودک مربیانی انتخاب شود که دوره های قصه گویی را گذرانده باشند. اگر یک نفر تئاتر اجرا کند اما تئاتر بلد نباشد چه اتفاقی می افتد؟ بازیگر تئاتر با بازیگر تلویزیون و سینما فرق دارد. در قصه گویی نیز همین طور است. قصه گو باید دانش بیان قصه را داشته باشد. قصه گو باید از عناصر مختلفی کمک گیرد، قصه گو رو در رو قصه می گوید باید از حرکات دست استفاده کند. حالات صورت و چشم ها هم مهم است. بر این اساس باید دوره هایی در مراکزی همچون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای آموزش قصه گویی ترتیب داده شود . در مهدهای کودک و آموزش و پرورش باید از طریق قصه و قصه گویی مفاهیم ریاضی و علوم را تبیین کرد. مسایلی که از طریق قصه آموزش داده می شود ،سریعتر به ذهن سپرده می شود. یک معلم ادبیات از طریق قصه می تواند درس دهد. مربیان و معلمان اگر از خلاقیت برخوردار باشند می توانند به خوبی مغاهیم درس خود را به دانش آموزان انتقال دهند. اگر مهارت قصه گویی وجود داشته باشد، مربیان و معلمان می توانند دروس خود را از راه قصه تبیین کنند.باید دوره های قصه گویی برای مربیان مهدهای کودک و معلمان گذاشته شود تا آنها براحتی بتوانند مسایل تربیتی را در قالب قصه بیان کنند و آموزش دهند.

تجربه شخصی از قصه گویی برای کودکان دارید؟

بله. در قصه گویی برای بچه ها از خود بچه ها کمک می خواستم که همراه شوند و حتی گاهی یک قصه با کمک بچه ها به شکل دیگری ساخته و ارایه می شد.

تعریف قصه و افسانه برای بچه ها چه تفاوتی دارد؟

افسانه ها را بایدحفظ کنیم و قضیه افسانه ها با قصه ها فرق دارد. در خلق قصه، قصه گو می تواند همه بچه ها را درگیر قصه و همراه خود کند. معتقدم که طرح افسانه در ذهن قصه گو شکل می گیرد و قصه گو نباید صرفا افسانه را از روی متن بخواند . این حالت تصنعی است . چاشنی قصه و افسانه باید خلاقیت باشد نه اینکه قصه گو صرفا از روی نوشته یا به طور حفظ متن را بخواند. نیاز نیست که قصه کاملا حفظ و سپس بازگو شود. قصه گو باید توانایی و تبحر داشته باشد که در عین قصه گویی بچه ها را جذب کند و بچه ها بتوانند همذات پنداری کنند و همراه قصه شوند و لذت ببرند.