نتایج بررسی سلامت دانش‌آموزان

به گزارش کودک پرس ، دکتر سیدحامد برکاتی در نشستی خبری ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس و تسلیت ایام محرم و صفر گفت: بحث سلامت نوجوان و کودک و مدارس بسیار حائز اهمیت است. نوجوانی دوران گذر از کودکی به جوانی است. بسیاری از رفتارهای سرمایه‌های کشور در این سن شکل می‌گیرد. در بحث سلامت مدارس در چهار مقطع، اقدامات لازم برای دانش آموزان را انجام می‌دهیم.

وی افزود: در بدو ورود به مدرسه نزدیک به یک میلیون و 400 هزار دانش آموز از لحاظ سلامت بررسی می‌شوند و آمادگی ورود به مدارس را پیدا می‌کنند. این کار توسط اداره استثنائی آموزش و پرورش، اداره سلامت آموزش و پرورش با همکاری وزارت بهداشت انجام می‌شود. اقدامات دیگری در پایه‌های چهارم، هفتم و دهم در بدو ورود به مدرسه انجام می‌شود. این اقدامات مشتمل بر ارزیابی شنوایی،‌ بینایی، تنفسی، قلب و عروق، سلامت روان و شیوه زندگی دانش آموزان است.

برکاتی ادامه داد: موضوعی که در بدو ورود به مدرسه اهمیت دارد و توسط سیستم سلامت مدیریت می‌شود، موضوع عیوب انکساری است. با بررسی‌های انجام شده 5.6 درصد دانش آموزان عیوب انکساری و 1.5 درصد آنها دچار اختلالات شنوایی، 1.5 درصد دارای انحنای ستون فقران، سه درصد در بدون ورود مدرسه دارای اختلالات رفتاری و 9 درصد دچار چاقی و اضافه وزن 13 درصدی در بدو ورود به مدرسه هستند. اگر بحث 20 سال پیش در میان بود، سوءتغذیه موضوعی بود که نگرانی ما را برمی‌انگیخت، اما در حال حاضر بحران ما چاقی و افزایش وزن دانش آموزان است که این مشکل موجب بروز فشار خون، دیابت، انواع سرطان‌ها در سال‌های بعدی زندگی می‌شود.

وی ادامه داد: طبق بررسی‌های انجام شده فقط 42 درصد از دانش آموزان هر هفته یک روز در هفته صبحانه می‌خورند و 12.7 درصد در هیچ کدام از روزهای هفته، صبحانه نمی‌خورند. بررسی سلامت نوجوانانی که چه به مدرسه می‌روند و چه نمی‌روند، نشانگر این است که عوامل خطری تهدیدکننده سلامت آنهاست. به عنوان مثال شش درصد از این نوجوانان اظهار داشتند که پدرشان قلیان مصرف می‌کند و پنج درصد از آنها دارای خواهر و برادرانی هستند که قلیان می‌کشند. در این بین تنها 16 درصد دانش آموزان در سه روز گذشته فعالیت فیزیکی استاندارد به صورت 30 دقیقه در روز را داشته‌اند. 11 درصد از آنها روزانه چیپس و پفک مصرف می‌کنند و فقط 60 درصد دختران و پسران فقط حداقل یک وعده میوه در روز میل می‌کنند که دلیل این موضوع بیشتر عدم تمایل آنها و نه عدم دسترسی بوده است.

برکاتی ادامه داد: 24 درصد از این نوجوانان هفته‌ای یکبار سوسیس،‌ کالباس و پیتزا مصرف می‌کنند. اقداماتی برای مدیریت چنین عوامل خطری برنامه‌ریزی شده است. طی این اقدامات در طرح تحول سلامت دو بسته پزشک و غیرپزشک نوشته شده که خدمات سلامت برای دانش آموزان و نوجوانان از طریق آن ارائه می‌شود.

برکاتی درباره عملکرد مدارس مروج سلامت گفت: مدارس مروج سلامت با کمک دفتر سلامت آموزش و پرورش با تدوین یک برنامه بین‌المللی موظف به اجرای هشت آیتم در مدارس خود هستند. این برنامه‌ها به این صورت است که مشارکت اولیا و مربیان بر سلامت دانش آموزان، ارتقای فعالیت فیزیکی دانش آموزان، تغذیه مناسب دانش آموزان، ‌ارزیابی دوره‌ای سلامت در چهار مقطع تحصیلی، بررسی و مداخله در سلامت روان آنها، برنامه در حوزه سلامت محیط مدارس و بحث جدید سلامت کارکنان مدارس که طی تفاهم نامه‌ای که از طریق مراکز جامع سلامت با معرفی آموزش و پرورش انجام می‌شود، صورت می‌گیرد.

وی گفت: مدارس مروج سلامت، ممیزی داخلی و خارجی می‌شوند. حدود 20 هزار مدرسه مروج سلامت از مجموع 110 هزار مدرسه داریم. این طرح از سال 89 آغاز شده و در سال 90، 11 هزار و 600 مدرسه مروج و در دو سال قبل، 19 هزار مدرسه مروجه داشته‌ایم. با توجه به درجه کیفیت سلامت، این مدارس ستاره دار می‌شوند. نزدیک به 14 درصد مدارس کل کشور به دلیل مروج سلامت بودن، پنج ستاره هستند. الباقی مدارس ستاره کمتری دارند و باقی مانده مدارس با مدیریت در سال‌های بعدی جز مدارس مروج می‌شود.

برکاتی در ادامه صحبت‌هایش به برنامه واکسیناسیون ملی اشاره کرد و گفت: تمام کودکان مراجعه کننده باید واکسیناسیون شوند که تقریبا صددرصد آنها تکمیل واکسیناسیون می‌شوند. واکسیناسیون توام نیز در پایه دهم انجام می‌شود که حدود 98.8 درصد دانش آموزان واکسیناسیون توام دریافت کردند.

وی گفت: با توجه به بحث چاقی، ارتقای فعالیت فیزیکی در مدارس با کمک همکاران در دفاتر تربیت بدنی آموزش و پرورش و حوزه تربیت بدنی انجام می‌شود. این طرح ابتدا در سه دانشگاه به صورت پایلوت انجام شده و در حال حاضر 22 دانشگاه این طرح را اجرا می‌کنند و بنا بر این است که طی دو سال آینده یعنی تا انتهای سال 98، تمامی 64 دانشگاه بحث فعالیت فیزیکی را انجام دهند.

برکاتی در ادامه به سفیران سلامت و شرح وظایف آنها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر یک میلیون و 750 هزار سفیر سلامت داریم. هر سفیر سلامت با 10 دانش آموز ارتباط دارد. به این سفیران مبانی سلامت آموزش داده می‌شود و آنها موظفند در حوزه مدارس، پایش بحث سلامت را انجام دهند و نسبت به همکاران خود واکنش و آموزش مناسب داشته باشند.

وی ادامه داد: در سال تحصیلی آینده آغاز برنامه سلامت بلوغ دانش آموزان نیز انجام خواهد شد. محور این برنامه با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، خانواده و به ویژه مادر گذاشته شده است.

برکاتی با بیان اینکه تغذیه سالم از دیگر دستورالعمل‌های تدوین شده است، گفت: اقلامی چون پفک، چیپس، کالباس، سوسیس که نباید در دوران کودکی مصرف شوند، طی دو سال گذشته شروع به جمع آوری از بوفه‌های مدارس شده است. دغدغه وزارت بهداشت در حال حاضر چاقی و افزایش وزن دانش آموزان است. بر همین اساس با مدیریت‌ها و همکاری با آموزش و پرورش سعی بر کنترل و کاهش این معضل در بین دانش آموزان داریم. برنامه جدی ما برای بوفه‌های مدارس با همکاری مرکز سلامت محیط و کار، سازمان دانش آموزی که متولی بوفه‌ها است و دفتر سلامت آموزش و پرورش طی تفاهم نامه‌ای که توسط وزرای بهداشت و آموزش و پرورش امضا شده، انجام می‌شود. طبیعتا موادی مانند کالباس و سوسیس، پفک و چیپس ممنوع است و ما نیز آنها را جز اقلام ممنوعه بوفه‌ها اعلام کردیم و اگر گزارشی مبنی بر توزیع چنین اقلامی داشته باشیم با آنها برخورد می‌کنیم.

وی با بیان اینکه دو برنامه مهم دیگر نیز در حال اجرا است، گفت: تضمین دستورالعمل پیشگیری از بیماری شایع با کمک دکتر گویا و مرکز مدیریت پیشگیری از بیماری‌ها در حال انجام است و برنامه دیگری با توجه به دستور مقام معظم رهبری درخصوص ارزیابی اختلالات دانش آموزان غیرایرانی اجرا می‌شود. این برنامه به این صورت است که طی برنامه مدون دانش آموزان غیر ایرانی مانند دانش آموزان ایرانی به طور رایگان از خدمات ما بهره مند شوند.

وی درباره استعمال دخانیات در بین دانش آموزان گفت: طبق بررسی‌های سال 94 و 95 در میان دانش آموزان کشور، 11 درصد دانش آموزان کشور تجربه مصرف سیگار را دارند، اما این به این معنا نیست که این دانش آموزان به استعمال دخانیات اعتیاد دارند و این آمار خارج از محیط مدرسه گرفته شده؛ چراکه محیط مدرسه یک محیط عاری از دخانیات است.

برکاتی در ادامه صحبت‌هایش ضمن اشاره به هفته سالمند و روز جهانی سالمند، گفت: سالمندی طبیعتا پیامد امید به زندگی است و نکته مهم این است که در ایران امید به زندگی به بیش از 76 سال رسیده است. براساس سرشماری‌های انجام شده 28.9 درصد جمعیت ایران، سالمند هستند. پیش بینی می‌شود این درصد تا سال 2025 به بالای 10 درصد و تا 2050 به بیش از 30 درصد برسد. کشور در حال حاضر برای چنین موضوعی آماده نیست.

وی در این باره افزود: ما در دولت اخیر رشته طب سالمندی را تاسیس کردیم که اولین فارغ التحصیلان آن امسال شروع به ارائه خدمت می‌کنند. همچنین در این راستا برنامه مدون سالمندی نیز نوشته شده است. ارائه خدمات سالمندان جزو بسته‌های ویژه خدمات طرح تحول سلامت است که این خدمات به شهرهای زیر 20 هزار نفر بین 20 تا 50 هزار نفر و بالای 50 هزار نفر ارائه می‌شود. در این خدمات بحث کنترل دیابت، فشار خون، جلوگیری از افتادگی، سوءتغذیه، چاقی و لاغری، افسردگی که همراه سالمندی است، سقوط و عدم تعادل انجام می‌شود. ما برخلاف کشورهای غربی که خانه سالمندان را ابداع کردند، سالمندان را سرمایه می‌دانیم.