شیوه‌ای نوین برای تربیت کودکان

به گزارش کودک پرس ، سید مرتضی رضوی خسروانی، کارشناس خانواده و امور تربیتی؛‌ از دشواری‌های کنونی جوامع بشری می‌توان به کم‌تحرکی، شتاب‌زدگی (عدم تأمل و تعمق در امور زندگی) و کاهش پیوندهای عاطفی در خانواده و اجتماع اشاره کرد.

این وضعیت به صورت خزنده رفتارهای ناهنجار را به ویژه در جوانان افزایش داده که ممکن است زیربنای بسیاری از بزهکاری‌های سهوی و یا عمدی حتی با طرح قبلی باشد؛ فرد شتابزده و بی‌عاطفه که بر سر سفره خانواده بزرگ نشده و تأمل و تعمق ناشی از آرامش را نیاموخته است، رفتاری غیرقابل پیش‌بینی به ویژه در شرایط استرس‌زا داشته و واکنش‌های ضد اجتماعی از خود نشان می‌دهد.

ممکن است چنین به نظر آید که این طرح فرزندسالاری را تثبیت کرده و مهر تأیید بر آن می‌زند ولی در حقیقت دور زدن فرزندسالاری است، یعنی حال که کودک تمنیّات غیرمنطقی خود را بر والدین تحمیل می‌کند لااقل مسؤولیتی هم در قبالش بپذیرد؛ در ضمن برای تعامل لازم است دو طرف هم سطح شوند نه یکی بالاتر و دیگری پایین‌تر و این در برقراری روابط عاطفی در صبح هنگام بهتر حاصل می‌شود.

انجام این طرح علاوه بر اصلاح دشواری‌های کنونی، آینده‌ای زیبا و سالم برای فرزندان شما رقم می‌زند، همکاری و تشویق والدین در این طرح «فرزندسالاری» رایج منفی را به مثبت بدل خواهد کرد و عاطفه مسؤولیت‌پذیری فرزندان را افزود، جلوی کسب محبت از دوستان و راه‌های غیرعادی را می‌گیرد.

انجام این برنامه به طور مستمر در سال کاری بی‌هزینه و پرمنفعت است که باعث کاهش بیماری‌های جسمی، روحی، عاطفی و پیدایش آرامش در اجتماع می‌شود.

طرح پزشکان نوجوان شیوه‌ای نوین برای تربیت فرزندان در خانواده‌هاست که در آن مباحثی همچون شتاب‌زدگی(عدم تأمل و تعمق درگفتار و رفتار و اعمال )، کاهش پیوندهای عاطفی و گرمای خانوادگی و کم‌تحرکی جسمی و پرتحرکی ذهنی پرداخته شده است.

* شتاب‌زدگی

بشر امروز مانند مسافری که در قطارهای جدید سریع‌السیر نشسته، از خود، دیگران، طبیعت و زیبایی‌های آن تنها شبحی می‌بیند و به دلیل فرصت کم در امور زندگی عمیق نمی‌شود و نظری سطحی و گذرا به زندگی و جهان دارد.

روح اقیانوسی او آرام نیست، بلکه ساحلی است به ظاهر امن اما پرتلاطم و عصیانی،در این حال بشر بر اعمال و رفتار خود نیز وقوف کامل نداشته، شتاب‌زده عمل می‌کند و معمولاً پشیمان می‌شود.

اگر به خود آید، با خود می‌گوید:«ای که پنجاه رفت و در خوابی/ مگر این چند روزه دریابی».

برای آسایش تن تلاش می‌کند، نه آرامش جان. در مسابقه زندگی دنبال  ظواهر زندگی است، آغاز این شتاب‌زدگی از کودکی است؛ عبارت معروف «بدو بدو دیرت شد» به طوری ملکه ذهن  انسان شده که حتی در زمان فراغت، مرخصی، بازنشستگی و حتی تا لحظه مرگ، نگران کارهای به اتمام نرسانده است و هیچ‌گاه در لحظه حال  زندگی نکرده در گذشته یا آینده به سر می‌برد، تا جایی که فراموش می‌کند از خداوند نیز طلب آرامش کند.

* کاهش پیوندهای عاطفی

مشغله روزافزون به  افراد خانواده اجازه گرد هم آمدن را نمی‌دهد و اگر هم در جمع هستند، تنهایند؛ در گذشته مثلی را برای افرادی نادر غیر متعادل به کار می‌بردند که «فلانی سر سفره پدر و مادرش بزرگ نشده» این مثل برای بسیاری از کودکان معصوم جهانِ امروز صادق است که بالاجبار از گرما و صفای خانواده به دور افتاده‌اند.

در طبیعت، کودکان از دوره شیرخوارگی در آغوش گرم مادر بوده و بدون نیاز به گریه التماس‌آمیز، حوائج فیزیولوژیک خود را  تأمین می‌کردند، و گریه مختص لحظه تولد برای خروج مایعات از شش‌ها و ورود هوا بوده است.

در شرایط کنونی جوامع متمدن که کودکان به ناچار از مادر دور هستند، دچار انواع اضطراب‌های جدایی شده، شخصیتی وابسته، منفعل و غیر استوار پیدا می‌کنند؛ در سنین بالاتربا دسترسی زود هنگام کودک به رایانه و اینترنت آنچه قادر به درکش نیستند، می‌بینند و می‌آموزند و به کار می‌برند، والدین کودکان را صبح در دقیقه 90 بیدار می‌کنند و با جمله «فوق‌الذکر» که حتی فرصت دستشویی رفتن کامل را نمی‌یابند و ساندویچ در دست یا در کیف به سرویسشان می‌سپارند.

ظهر اغلب با خانواده ناهار نمی‌خورند و شب خوراک روی پیشخوان آشپزخانه سرد می‌شود و کودک به دلایل مختلف از همراهی طفره می‌رود، در این حال فرصتی برای تماس چشم در چشم باقی نمی‌ماند، اگر دور هم بنیشند چشمشان به سریال‌های تلویزیون است و دستشان در بشقاب، از بسیاری والدین شنیده شده که در طول روز فرزندشان حتی سلام هم  به ایشان نمی‌کند و در مقابل رهنمودهایشان ایستاده و درشتی می‌کند.

چیزی که مزید بر علت است، پدیده منفی فرزندسالاری است که کم و زیاد در خانواده‌ها جاری و ساری شده و لااقل «چه بخوریم»، «چه کنیم»، «کجا برویم» و «کجا نرویم» را کودک مشخص می‌کند.

* کم‌تحرکی

زندگی شهری ماشینی همه افراد، به ویژه کودکان که نیاز به جنب و جوش فراوان دارند را بر صندلی در فضای بسته روبروی تلویزیون یا رایانه میخ‌کوب کرده و برای خرید نان نیز با خودرو بیرون می‌روند که خود باعث بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی می‌شود که روز به روز در سنین کمتر روی داده، هزینه گزافی را به جامعه تحمیل می‌کند؛ کم‌تحرکی باعث زیاد غذا خوردن،  افسردگی، گرایش‌های منفی و اعتیاد می‌شود که در افراد فعال و ورزشکار کمتر رخ می‌دهد.

در طرح بدون هزینه پزشکان نوجوان از نیروی بالقوه و حس مسؤولیت‌پذیری کودکان در تبدیل فرزند سالاری منفی موجود به مثبت استفاده می‌شود و تمام منویات مصلحان جامعه که تاکنون برای بزرگسالان ابراز شده و بی‌نتیجه مانده چراکه از طریق زبان شیرین و صادق دانش‌آموز پایه اول تا ششم به خانواده انتقال داده می‌شود.

در این طرح، زحمت اصلی بر دوش آموزگاران عاشق و مهربان است که مسأله را جدی گرفته، آن را همسان درس‌های معمول به شمار آورند و بر این باور باشند که تا کودک آرامش نداشته باشد، حضور ذهنی برای فرا گرفتن دروس را ندارد(حتی در شرایط کنونی کودکان از آموزگار خود تأثیر می‌پذیرند و به ویژه اکثر کودکان از آموزگاری که دوستش می‌دارند، الگوبرداری می‌کنند) و از آنجا که با نگرش دانش‌آموز، حرف معلم با  ارزش‌تر و درست‌تر از حرف پدر استاد دانشگاه است، بنابراین لازم‌الاجرا بوده و با برنامه دقیقی که مسؤولان آموزش و پرورش تعیین می‌کنند، می‌شود به راحتی با یک برگ بخشنامه که تحویل آموزگاران شده، چند نکته ساده در برگ روش اجرا را روی تخته نوشته و دانش‌آموزان که از امروز به عنوان «پزشک نوجوان» مفتخر می‌شوند در دفتر خود نوشته امضا کرده و صبح روز بعد، پس از انجام مسؤولیت‌هایشان، دفاتر توسط والدین امضاء و تأیید می‌شود و آموزگار آن را ملاحظه می‌کند.

با ادامه این کار در طول سال و امضای والدین به طور هفتگی در پشت برگه دفترچه(که به عنوان دانش‌نامه به خط کودک تا بزرگسالی حفظ می‌شود) تدریجاً فرهنگ سحرخیزی، نیایش، ورزش و تمرین آرامش و افزایش گرمای خانوادگی با مدد خداوند بزرگ در خانواده و آرامش به خیابان‌ها، ادارات و کل اجتماع منتقل خواهد شد.

از درصدی که به خاطر آموخته‌های قبلی طفره رفته و تنها امضاء می‌کنند، چشم‌پوشی می‌شود، تدریجاً می‌شود موارد دیگر ضروری در تغذیه، بهداشت تن و روان و آموختن مقررات اجتماعی و غیره را از همین طریق به خانواده‌ها رساند و مسؤولیت حسن انجام آن را به عهده  کودکانی که در شرایط رسانه‌ای کنونی زودتر بزرگ شده‌اند و در مواردی آگاه‌تر از والدین هستند، گذاشت؛ این مشغولیت مثبت مانع کجروی‌های امروزی کودکان می‌شود.

* روش اجرای طرح پزشکان نوجوان برای افزایش سلامت جسمی و روحی خانواده و افزایش پیوندهای عاطفی

برگه همراه به صورت بخشنامه از سوی معاونت سلامت آموزش و پرورش شهرها به مدارس تحویل شده و کپی آن به تعداد آموزگاران تهیه و توسط آنان روی تخته نوشته شده، پزشک نوجوان آن را در دفترچه‌اش می‌نویسد؛ طبق صلاحدید مقامات می‌شود جدول سلامتی و سایر موارد مورد صلاحدید را به دانش‌آموز(پزشک نوجوان) داده و نتایج را بازپس گرفت

کودکان با پرکردن جدول همراه بر سلامتی خانواده نظارت خوبی خواهند داشت؛ برای آن که بر آموزگاران زحمت فوق العاده‌ای تحمیل نشود، می‌توان یک ساعت در هفته را به آموزش و پیگیری این طرح  اختصاص داد.

مربیان ورزش، چند حرکت نرمشی و ورزشی را به پزشک نوجوان آموخته و شنا روی زمین را به او یاد می‌دهند که در خانه مربی والدین شده و بهانه نداشتن فرصت و امکانات ورزشی از آنان گرفته  شود. استفاده از تخته در کلاس درس در پیشگیری رماتیسم قلبی نتیجه عالی به بار آورده است؛ این طرح پس از تصویب می‌تواند برای کاهش هزینه درمانی سازمان‌هایی چون تأمین اجتماعی، پیشگیری از بزهکاری در قوه قضائیه و باقی سازمان‌های ذیربط به کار آید.