علت و انواع ورم مفصل در بچه ها چیست

به گزارش کودک پرس ، مطالبی که در این مبحث ذکر می شوند مربوط به التهاب مفاصل تا سن 18-16 سالگی است. علل بسیاری می توانند موجب تورم پرده ای را که دور مفصل را گرفته و سینوویوم نام دارد شوند. التهاب این پرده باعث درد و ورم مفصل می گردد این امر می تواند گذرا باشد مانند التهاب مفصل لگن (هیپ) در بچه ها که چند هفته طول می کشد و با استراحت برطرف می شود. البته می تواند مقدمه بیماریهای دیگر باشد که مربوط به این بحث نیست و در موارد درد مفصل هیپ باید حتماً به ارتوپد مراجعه شود.

تورم مفصل می تواند بماند و مزمن شود مانند سل مفصل. گاهی اوقات ورم و درد مفصل حالت اورژانس دارد مانند عفونت مفصل.
نوعی از ورم مفاصل که بیشتر گرفتاری ایجاد می کند و در این جا بیشتر به شرح آن پرداخته می شود آرتریت مفصل بچه ها با منشاء ناشناخته (JIA) است این همان چیزی است که قبلاً به آن آرتریت روماتوئید جوانان (JRA) می گفتند.

علت
همانطور که ذکر شد واقعاً هنوز معلوم نشده است که چرا بعضی بچه ها گرفتار این بیماری می شوند عوامل متعددی مانند خطای ژن، استرسهای روانی، ویروس و زمینه های ژنتیک ذکر شده ولی واقعاً هیچ یک ثابت نشده است. علت هر چه می خواهد باشد بدن بر ضد سلولهای سینوویوم و بافتهای مفصل ماده ای می سازد که باعث التهاب مفصل می شود.

انواع JIA

نوع الیگوآرتیکولار یا پوسی آرتیکولار : 50% موارد است گرفتاری در چهار مفصل یا کمتر از چهار مفصل است. گرفتاری بیشتر در مفاصل زانو، آرنج و مچ پا است در دخترها گرفتاری بیشتراست .
نوع پلی آرتیکولار : 40% موارد است. گرفتاری در بیش از پنج مفصل است. گرفتاری مفاصل قرینه است (مانند هر دو مچ پا، یا هر دو زانو یا مچ دستها)
نوع سیستمیک: 10% موارد است گذشته از گرفتاری مفاصل گرفتاری اعضای دیگر بدن مانند قلب نیز وجود دارد. در این نوع بیماری تب وجود دارد که هفته ها طول می کشد. مفاصل کوچک دستها و مفاصل دیگر نیز گرفتار می شوند.دانه های قرمز رنگ روی قفسه سینه و رانها و جاهای دیگر وجود دارد در این نوع پسر و دخترها مساوی گرفتار می شوند.

علائم
علائم عمومی : خستگی ، تب، کاهش اشتها

علائم خارج مفصلی: در چشم ها التهاب قسمت قدام چشم بخصوص در نوع الیگوآرتیکولار بوجود می آید بنابراین بایستی بیمار بطور مرتب هر شش ماه توسط چشم پزشک معاینه شود. اعضای دیگر بدن مانند قلب در نوع سیستمیک گرفتاری دارند.

علائم اختصاصی مفصل: به علت درد بیمار هنگام راه رفتن می لنگد. به علت درد و ورم کاهش حرکت مفصل وجود دارد و چون مفصل را در حالت ثابت نگه می دارد کم کم مفصل خشک می شود به علت صدمه ای که غضروف و استخوانهای اطراف مفصل می خورند کم کم مفصل دچار تغییر شکل و دفورمیتی می شود. صفحات رشد اطراف مفصل صدمه می خورند که باعث کاهش رشد و کوتاهی قد می شود.

علائم آزمایشگاهی: آزمایش رماتیسم (RF) همیشه مثبت نیست. در نوع الیگو آرتیکولار ANA بیشتر از انواع دیگر مثبت است.

تشخیص
آسان نیست و مجموعه علائم بالینی، معاینه، آزمایش خون و مایع مفصل و انجام عکس برداری برای رد کردن بیماریهای دیگر التهاب مفصل مانند تومور و شکستگی تشخیص را آسان ترمی کند.

درمان
یک تیم باید در درمان شرکت کنند که شامل متخصص اطفال ، متخصص روماتیسم، متخصص ارتوپدی، پرستار، فیزیوتراپ ، کار درمان، متخصص چشم پزشک و دندانپزشک است.
هدف ار درمان کمک به بیمار است تا فعالیتهای فیزیکی و اجتماعی خود را از دست ندهد و اگر بعضی از آنها را از دست داده است دوباره بدست آورد داروهای متعددی بر حسب احتیاج به بیمار داده می شود. بطور روزانه تمرینات مرتبی باید جهت تسهیل حرکت مفاصل و قدرت عضله انجام گیرد. شنا کردن بسیار مفید است استفاده از کسیه یخ و گاهی گرفتن حمام گرم موثر است.

کاردرمانی: هدف از کاردرمانی انجام مستقل فعالیتهای روزانه، کاهش وابستگی فیزیکی وروانی و بالا بردن کیفیت زندگی است. کار درمان با بیمار و اولیاء بیمار و مسئولین مدرسه بطور مرتب ارتباط دارد. به بیمار آموزش کارهای شخصی مانند نظافت، بهداشت و لباس پوشیدن را میدهد. گاهی نیاز به تهیه وسایل مخصوص جهت بیمار است. مثلاً قاشق و چنگال مخصوص، اسفنجهای مناسب با دسته ای بلند جهت صابون زدن و حمام کردن، شانه با زاویه ای مخصوص و بلند جهت شانه کردن موهای پشت سر، صندلی مناسب در حمام و حتی تهیه لوازم آرایش مخصوص جهت دخترها.

با معلم مدرسه صحبت می شود که بچه سر کلاس مانند بقیه بچه ها طولانی ننشیند و اجازه داشته باشد که از روی صندلی خود بلند شود و چند قدم را برود تا در اثر نشستن طولانی مفاصل خشک نشوند. نیمکت و میز مناسب جهت مدرسه تهیه می شود. اگر با کامپیوتر کار میکند صفحه کلید مناسب جهت وی تهیه می شود تا با حرکت آرنجها و مچ دستها مناسب باشد. تورهای تابستانی تفریحی گروهی جهت این بیماران گذاشته می شود تا با هم تماس داشته باشند و کارها را از یکدیگر یاد بگیرند. این بچه ها بر حسب تونائی حتماً باید در فعالیتهای ورزشی شرکت کنند. دیده شده است که بعضی از آنها در رشته های ورزشی حرفه ای موفق هم بوده اند.