دخل و خرج مدارس با هم نمی‌خواند/ شگردهای برخی مدیران برای پُرکردن جیب خالی مدرسه

به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش کودک پرس، مدارس به‌ عنوان کانون علمی آموزش و رسمی‌ترین محیط فراگیر دانش در مراحل ابتدایی آن، همواره مورد توجه متولیان و صاحب‌نظران تعلیم و تربیت قرار دارند و فراهم کردن امکانات و تجهیزات لازم برای تسهیل در روند آموزش و پرورش دانش‌آموزان، از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران ارشد وزارتخانه و مدیران مدارس است.

تأمین ملزومات آموزش و پرورش هزینه‌های زیادی به دنبال دارد و اعتبارات زیادی را طلب می‌کند، اما دخل‌ و خرج مدارس کشور با هم هماهنگ نیست و همواره تأمین این هزینه، مهم‌ترین دل‌مشغولی مدیران واحدهای آموزشی است.

در مقابل، وزارت آموزش و پرورش نیز عدم تأمین بودجه لازم از سوی دولت را عامل اصلی پرداخت نکردن سرانه مدارس می‌داند و سعی می‌کند در فصل بودجه‌ریزی سالانه، با رایزنی‌های مختلف، بودجه بیشتری برای مدارس در نظر بگیرد.

اما کمبود اعتبارات لازم برای مدرسه‌داری و مدیریت مطلوب آن، باعث شده است تا مدیران واحدهای آموزشی به روش‌های مختلف هزینه‌های خود را تأمین کنند.

*منوی مدیران مدارس برای تأمین هزینه‌ها

از جمله طرق تأمین هزینه‌ها، دریافت کمک نقدی از والدین دانش‌آموزان هنگام ثبت‌نام و خارج از فصل ثبت‌نام در مدرسه، واگذار کردن برخی خدمات لازم مدرسه به والدین، مانند تعمیر و بازسازی تأسیسات گرمایشی و سرمایشی و دریافت کمک از نهادهای مختلف است.

اما برخی از راهکارهای عملی مدیران برای جبران کمبود اعتبارات لازم برای مدارس از رنگ و بوی خاصی برخوردار است که قابل‌توجه بوده و در بعضی موارد نگران‌کننده نیز هست.

م-ب، یکی از دبیران با سابقه شهرستان ورامین با اشاره به شگردهای مدیران مدارس در تأمین هزینه‌های مدارس، اظهار داشت: برخی از مدیران مدارس به دلیل هزینه‌های زیاد مدارس و عدم توانایی در پرداخت مخارج جاری، به اجبار با معرفی کتب کمک آموزشی ناشران خاص به دانش‌آموزان، دست به یک داد و ستد آموزشی می‌زنند؛ به شکلی که کتاب‌های یادشده را با تخفیف‌های 40 تا 50 درصد از ناشران تهیه می‌کنند و با تخفیف 10 تا 20 درصدی به دانش‌آموزان می‌فروشند و مابقی درصد باقیمانده تخفیف و سود آن را صرف تأمین مخارج مدرسه می‌کنند.

* اختصاص مابه تفاوت هزینه اردویی به مدرسه

وی تصریح کرد: در برخی از مدارس مدیران هنگام برگزاری اردوهای یک یا چند روزه، مبالغی بالاتر از میزان هزینه اردو از دانش‌آموزان دریافت می‌کنند و از مبلغ دریافتی درصدی را صرف هزینه برگزاری اردو کرده و مابقی را به تأمین هزینه‌های مدرسه اختصاص می‌دهند.

*اختصاص بخشی از هزینه دریافتی در خصوص تصویربرداری از دانش‌آموزان

این فرهنگی متذکر شد: در برخی مدارس به‌ویژه شهرها و مناطق روستایی، مدیران مدارس با یکی از مراکز تصویر برداری قرارداد بسته و درصدی از مجموع هزینه گرفتن عکس از دانش‌آموزان را تخفیف می‌گیرند و در مقابل، باقیمانده مبلغ را برای تأمین مخارج مدرسه به‌ حساب مدرسه واریز می‌کنند.

ف- ش، معاون مدرسه‌ای در رباط کریم با بیان اینکه والدین دانش‌آموزان این منطقه از نظر مالی دچار مشکل هستند و توانایی خرید کتب کمک درسی را ندارند، گفت: ما دانش‌آموزان را مجبور به خرید کتاب خاصی نمی‌کنیم، اما هستند مدیرانی که به دلیل کمبود بودجه و سرانه مورد نیاز، مجبور هستند برای تأمین هزینه‌های مدرسه، با ناشران کتب خاصی همکاری دارند و آن را به دانش‌آموزان توصیه می‌کنند.

این فرهنگی افزود: برای تأمین هزینه‌های مدرسه از کمک خیرین استفاده می‌کنیم.

یکی دیگر از فرهنگیان منطقه 19 تصریح کرد: برخی مدیران مدارس این منطقه نیز برای تأمین هزینه‌های جاری به اجبار با ناشران کتب کمک آموزشی خاص وارد معامله شده و درصدی را در قبال خرید کتب توسط دانش‌آموزان برای مدرسه دریافت می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: مدیر یکی از مدارس به دلیل نداشتن اعتبار لازم برای تأمین مخارج واحد آموزشی تحت مدیریت خود، حتی دبیران را مجبور می‌کرد تا فلان کتاب کمک آموزشی را به دانش‌آموزان توصیه کنند؛ چراکه از ناشر مورد نظر درصدی را برای تأمین هزینه مدرسه دریافت می‌کرد.

د این میان مسئولان وزارت آموزش و پرورش نیز در زمان‌های مختلف اظهار نظراتی در خصوص پرداخت سرانه مدارس بیان کردند.

*اعتبارات مورد نیاز مدارس در سه ماهه آخر سال افزایش می‌یابد

علی الهیار ترکمن معاون پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در خصوص «زمان پرداخت سرانه به مدارس»، اظهار داشت: تا حال حاضر به دلیل مضیقه نقدینگی در خزانه، کمتر از 30 درصد تخصیص اعتبار گرفته‌ایم.

وی ادامه داد: با هماهنگی انجام شده، این میزان را افزایش می‌دهیم و در سه ماه پایانی سال، مدیران مدارس قطعاً شاهد افزایش حجم اعتبارات سرانه‌ای خواهند بود.

معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: تخصیص سرانه را از این ماه تا آخر سال به طور منظم دریافت کرده و ابلاغ می‌کنیم.

درباره «توزیع سرانه مدارس»، اظهار داشت: در تابستان به دلیل فعال نبودن مدارس، سرانه کمتری به مدرسه‌ها اختصاص پیدا کرد اما تا آخر سال تحصیلی، سرانه به مدارس به صورت مستمر اختصاص پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: بر اساس آنچه در قانون بودجه پیش‌بینی شده است، به ازای هر دانش‌آموز 17 هزار تومان سرانه اختصاص دارد اما بر اساس ضرورت و محرومیت مناطق، اولویت‌بندی کرده‌ایم و مناطق کمتر توسعه یافته در اولویت قرار دارد.

*سرانه 17 تا 30 هزار تومانی مدارس

معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: مناطقی داریم که تا 30 هزار تومان سرانه به مدارس اختصاص پیدا می‌کند، برخی مناطق همان 17 هزار تومان اختصاص پیدا می‌کند و برخی مناطق نیز کمتر از این میزان اختصاص پیدا می‌کند.

الهیار ترکمن تصریح کرد: در سال آینده با توجه به تغییر در رویکرد بودجه‌ریزی به سمت بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، سرانه مدارس شکل جدیدتری به خود خواهد گرفت.

نمایندگان مجلس نیز در خصوص ضرورت توجه به تأمین اعتبارات و سرانه مدارس تاکید کردند.

*بودجه آموزش و پرورش تنها کفاف 10 ماه حقوق فرهنگیان را می‌دهد

محمد بیرانوندی رئیس کمیته آموزش و پرورش کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: اصل بودجه پیش‌بینی شده در آموزش و پرورش 33 هزار و 100 میلیارد تومان است که معمولاً تخصیص 110 درصدی به آن تعلق می‌گیرد، اما همین بودجه هم کفاف تنها 10 ماه حقوق فرهنگیان را خواهد داد.

رئیس کمیته آموزش و پرورش مجلس شورای اسلامی گفت: بودجه امسال آموزش و پرورش بدون درنظر گرفتن بودجه بانک‌ها و مؤسسات مالی، 10 درصد بودجه کل کشور است و سال گذشته هم در مجلس به بودجه پیشنهادی دولت 3 هزار میلیارد تومان در مجلس اضافه شد و امسال هم تلاش می‌کنیم این رقم را به 40 هزار میلیارد تومان برسانیم.

وی تصریح کرد: 36 هزار و 400 میلیارد تومان برای پرداخت حقوق فرهنگیان در سال 97 لازم است؛ بنابراین بودجه پیش‌بینی شده حتی کفاف پرداخت حقوق فرهنگیان را هم نمی‌دهد.

بیرانوندی با بیان اینکه اگر برخی وظایف آموزش و پرورش را کنار بگذاریم، برای برخی اقلام و ردیف‌ها 2 هزار میلیارد تومان بودجه به سال بعد منتقل می‌شود، گفت: بیش از 4 هزار میلیارد تومان برای پرداخت پاداش بازنشستگان فرهنگی نیاز داریم که 3500 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برای پرداخت این پاداش‌ها پیش‌بینی شده است.

رئیس کمیته آموزش و پرورش مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر بخواهیم با ایده‌آل آموزش و پرورش کشورهای توسعه‌یافته خود را مقایسه کنیم، این بودجه برای اجرای سند تحول بنیادین و پیشروی درست فرایند یاددهی و یادگیری ناکافی است و در حوزه بودجه بخش عمرانی هم با کاهش اعتبار مواجه هستیم.

*عدم پرداخت سرانه مدارس مشکل هرساله آموزش و پرورش است

بیرانوندی در خصوص «پیشنهاد معافیت مدارس از پرداخت آب، برق، گاز»، اظهار داشت: عدم پرداخت سرانه و شیر مدارس مشکلی است که هر سال تکرار می‌شود و بسیاری از مدارس برای پرداخت قبوض خود ناتوان هستند که امیدواریم به جمع‌بندی لازم در خصوص معافیت مدارس از پرداخت هزینه حامل‌های انرژی برسیم.

*مدیران مدارس شب‌ها با غم بدهی مدرسه به خواب می‌روند

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سلیمی دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، در خصوص «عدم پرداخت سرانه مدارس و متوسل شدن مدیران مدارس به روش‌های مختلف برای تأمین هزینه»، اظهار داشت: متأسفانه مدیران مدارس شب‌ها با غم بدهی‌های آب و گاز مدرسه، به خواب می‌روند.

وی با بیان اینکه مدیر مدرسه باید تمشیت امور کند نه اینکه امروز به چنین وضعیتی در اداره مدرسه دچار شود، افزود: وقتی سرانه مدارس کاهش پیدا می‌کند، مدیران مدارس دست به دامن والدین دانش‌آموزان می‌شوند؛ در نتیجه معلوم است که هر دانش‌آموزی که پدرش پول بیشتری به مدرسه بپردازد، نمره بیشتری می‌گیرد و این موضوع منشأ بی‌عدالتی می‌شود.

دبیر کمیسیون آموزش مجلس تصریح کرد: متأسفانه امروز به دلیل عدم دریافت سرانه مدارس، مدیر مدرسه مجبور به گرفتن پول از والدین شده و به این شکل تحقیر می‌شود؛ در چنین شرایطی مدیران مجبور هستند با والدین برای دریافت پول زیاد صحبت کنند؛ در نتیجه دچار خجلت زدگی می‌شوند.

وی با تأکید بر اینکه باید عزت نفس معلمان و مدیران حفظ شود، اضافه کرد: برخی خانواده‌ها توان کمک به مدارس را ندارند و نباید تحت فشار در این خصوص باشند.

به گزارش فارس،آنچه در این خصوص قابل تأمل است، این موضوع است که مدرسه محل کسب علم و پرورش اخلاق است و تبدیل آن به مرکز داد و ستد، امری پسندیده نیست و مشاهده چنین رفتاری توسط دانش‌آموزان تبعات نامطلوب پرورشی و تربیتی دارد و به شکلی غیر مستقیم فرهنگ دلالی و سودجویی را از همان سال‌های ابتدایی به دانش‌آموزان یاد می‌دهد.

البته نباید از این موضوع غافل شویم که مدیران مدارس نیز در منگنه فشارهای مالی و مدیریت اقتصادی مدارس گیر کرده‌اند و بسیاری از آنان در مقابل تأمین هزینه‌های رایج مدرسه، کمر خم کرده و برای رهایی از این تنگنا، چاره‌ای جز دست به دامن شدن به روش‌های مختلف تأمین هزینه‌ها ندارند؛ چراکه دانش‌آموزان و والدین آنها هنگام ثبت‌نام در مدارس انتظاری جز تأمین همه امکانات و ملزومات آموزشی برای یک سال تحصیلی ندارند و مدیران نیز برای عقب نماندن از قافله نظام آموزشی و اجرای مطلوب آن، به راه‌های مختلفی متوسل می‌شوند.

منبع: فارس