جلوه هایی از خلاقیت کودک

به گزارش کودک پرس ،رشد و پرورش خلاقیت در دوران کودکی بسیار مهم بوده و ما نباید در این دوره سنی که شامل دوره های مهد کودک، پیش دبستان و دبستان است بر رشد “حافظه” تاکید کنیم. طی چند سال اخیر شاهد آن بوده ایم که حتی مهدهای کودک به سمت

رشد و پرورش خلاقیت در دوران کودکی بسیار مهم بوده و ما نباید در این دوره سنی که شامل دوره های مهد کودک، پیش دبستان و دبستان است بر رشد “حافظه” تاکید کنیم. طی چند سال اخیر شاهد آن بوده ایم که حتی مهدهای کودک به سمت حفظیات و انتقال اطلاعات صرف به کودکان روی آورده اند، هرچند حفظ شعر و آموزش هایی از این قبیل دارای نکات مثبتی هم هست اما نباید در این دوره سنی بر اینگونه آموزش ها تاکید شود؛ بلکه باید با گنجاندن برنامه های متفاوت در آموزش های این دوره به کنجکاوی های کودک پاسخ داده و باعث رشد خلاقیت در آنان شویم.

کنجکاوی های مکرر کودکان در این گروه سنی و بروز «خرابکاری» های متعدد از سوی آنان می شود. در صورت بروز چنین مسائلی در جریان کنجکاوی های کودکان ،مانند شکستن شیشه و… والدین نباید برچسب خرابکار را به کودک خود بزنند،بلکه باید با آرامش به کودکان خود اجازه انجام این کنجکاوی ها را دهند؛زیرا زمانی که کودک را محدود کنیم شاهد محدودیت رشد خلاقیت آنان نیز خواهیم بود.

کودکان فرایند خلاقیت خود را درسنین مختلف به شکل‌های گوناگون آشکار می‌کنند که به جلوه‌های خلاقیت معروفند. این جلوه‌ها عمدتا عبارتند از :

جاندار پنداری

علاقه به نسبت دادن هشیاری به اشیا و موجودات غیر جاندار. این جلوه را غالبا در کودکان خردسال که هنوز نمی‌توانند جاندار را از غیر جاندار تمیز دهند، می‌بینیم، آنها از نسبت دادن صفات زندگان به موجودات غیر زنده لذت می‌برند و معمولا صفاتی را به آنها نسبت می‌کند که والدین‌شان به خود ایشان نسبت می‌دهند.

بازی سازنده

کودکان زمانی که به سن مدرسه می‌رسند و می‌توانند خیال بافی و واقعیت را از هم تشخیص دهند، توجه خود را از بازی نمایشی به بازی سازنده معطوف می‌کنند.

دوستان خیالی

دوست خیالی از شخص، حیوان یا چیزی که کودک در عالم خیالش می‌آفریند تا نقش دوست را با او ایفا کند، زیرا بیشتر بازی‌ها برای لذت بخش بودن به همبازی نیاز دارند و کودکانی که همبازی ندارند غالبا یک همبازی خیالی برای خودشان خلق می‌کنند. کودکی که تجارب اجتماعی تلخ و ناخوشایند دارد، ممکن است همبازی خیالی را بر همبازی واقعی ترجیح دهد.

رویای بیداری

رویای بیداری مانند بازی‌ها، فعالیتی است که شخص از پرداختن به آن لذت می‌برد. شکلی از بازی ذهنی است که معمولا خیال پردازی خوانده می‌شود تا جلوه‌های کنترل شده تخیل مشخص شود.

دروغ‌های مصلحت آمیز کودک

یکی از جلوه‌های بسیار شایع میان کودک خردسال، گفتن دروغ‌های مصلحتی است که با دروغ‌هایی که بزرگسالان فکر می‌کنند تفاوت دارد. این گونه دروغ را کودک بر خلاف تصور بزرگسالان عملا درست می‌پندارند.

شوخی سازی

شوخی دو جنبه دارد: توانایی ادراک شوخی و دیگری توانایی تولید آن و جنبه پذیرش اجتماعی را هم باید به آن افزود، زیرا جالب یا غیرجالب بودن شوخی را اطرافیان تعیین می‌کنند. تولید شوخی مستلزم شناخت موقعیت است، همچنین با میزان علاقه شخص به پذیرش اجتماعی بستگی دارد. به این معنا که کودکان ناراضی از میزان آن طبعا به تولید شوخی انگیزش بیشتری خواهند داشت تا به هدف خود برسد. شوخی‌ها انواع ساده و پیچیده دارند که خلاقیت عمدتا در شوخی‌های پیچیده به چشم می‌خورد.

داستان‌ گویی

یکی دیگر از جلوه‌های خلاقیت، داستان‌گویی است. کودکان خلاق در انتخاب و بیان داستان مو فقیت بیشتری دارند و بهتر و بیشتر می‌توانند توجه شنوندگان خود را جلب کنند.

کنجکاوی های مکرر کودکان در این گروه سنی و بروز «خرابکاری» های متعدد از سوی آنان می شود. در صورت بروز چنین مسائلی در جریان کنجکاوی های کودکان ،مانند شکستن شیشه و… والدین نباید برچسب خرابکار را به کودک خود بزنند،بلکه باید با آرامش به کودکان خود اجازه انجام این کنجکاوی ها را دهند؛زیرا زمانی که کودک را محدود کنیم شاهد محدودیت رشد خلاقیت آنان نیز خواهیم بود.

کودکان فرایند خلاقیت خود را درسنین مختلف به شکل‌های گوناگون آشکار می‌کنند که به جلوه‌های خلاقیت معروفند. این جلوه‌ها عمدتا عبارتند از :

جاندار پنداری

علاقه به نسبت دادن هشیاری به اشیا و موجودات غیر جاندار. این جلوه را غالبا در کودکان خردسال که هنوز نمی‌توانند جاندار را از غیر جاندار تمیز دهند، می‌بینیم، آنها از نسبت دادن صفات زندگان به موجودات غیر زنده لذت می‌برند و معمولا صفاتی را به آنها نسبت می‌کند که والدین‌شان به خود ایشان نسبت می‌دهند.

بازی سازنده

کودکان زمانی که به سن مدرسه می‌رسند و می‌توانند خیال بافی و واقعیت را از هم تشخیص دهند، توجه خود را از بازی نمایشی به بازی سازنده معطوف می‌کنند.

دوستان خیالی

دوست خیالی از شخص، حیوان یا چیزی که کودک در عالم خیالش می‌آفریند تا نقش دوست را با او ایفا کند، زیرا بیشتر بازی‌ها برای لذت بخش بودن به همبازی نیاز دارند و کودکانی که همبازی ندارند غالبا یک همبازی خیالی برای خودشان خلق می‌کنند. کودکی که تجارب اجتماعی تلخ و ناخوشایند دارد، ممکن است همبازی خیالی را بر همبازی واقعی ترجیح دهد.

رویای بیداری

رویای بیداری مانند بازی‌ها، فعالیتی است که شخص از پرداختن به آن لذت می‌برد. شکلی از بازی ذهنی است که معمولا خیال پردازی خوانده می‌شود تا جلوه‌های کنترل شده تخیل مشخص شود.

دروغ‌های مصلحت آمیز کودک

یکی از جلوه‌های بسیار شایع میان کودک خردسال، گفتن دروغ‌های مصلحتی است که با دروغ‌هایی که بزرگسالان فکر می‌کنند تفاوت دارد. این گونه دروغ را کودک بر خلاف تصور بزرگسالان عملا درست می‌پندارند.

شوخی سازی

شوخی دو جنبه دارد: توانایی ادراک شوخی و دیگری توانایی تولید آن و جنبه پذیرش اجتماعی را هم باید به آن افزود، زیرا جالب یا غیرجالب بودن شوخی را اطرافیان تعیین می‌کنند. تولید شوخی مستلزم شناخت موقعیت است، همچنین با میزان علاقه شخص به پذیرش اجتماعی بستگی دارد. به این معنا که کودکان ناراضی از میزان آن طبعا به تولید شوخی انگیزش بیشتری خواهند داشت تا به هدف خود برسد. شوخی‌ها انواع ساده و پیچیده دارند که خلاقیت عمدتا در شوخی‌های پیچیده به چشم می‌خورد.

داستان‌ گویی

یکی دیگر از جلوه‌های خلاقیت، داستان‌گویی است. کودکان خلاق در انتخاب و بیان داستان مو فقیت بیشتری دارند و بهتر و بیشتر می‌توانند توجه شنوندگان خود را جلب کنند.

منبع:فرزند پرتال